MASTERCLASS LUC DARDENNE
Ο πολυβραβευμένος δημιουργός Λυκ Νταρντέν άνοιξε το Σάββατο 15 Νοεμβρίου 2008 τη σειρά των masterclasses του 49ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, στην αίθουσα Τζον Κασσαβέτης, ξεναγώντας το κοινό στον κινηματογραφικό κόσμο των αδελφών Νταρντέν. Συντονίστρια ήταν η Elise Domenach από το περιοδικό Positif.
«Οι Ζαν Πιερ και Λυκ Νταρντέν έχουν κερδίσει δύο φορές το Χρυσό Φοίνικα του Φεστιβάλ Κανών, έχουν αναδειχθεί σε εξέχουσες μορφές του ευρωπαϊκού κινηματογράφου, όμως παραμένουν σεμνοί δημιουργοί, άνθρωποι του μέτρου, γι’ αυτό συνεχίζουν να κοιτάζουν με κατανόηση δίχως ίχνος αλαζονείας τους ήρωες τους και να κάνουν ένα σπαρακτικό και ανθρώπινο σινεμά. Οι αδελφοί Νταρντέν στην πορεία τους εφευρίσκουν την απλότητα ως κινηματογραφική πρόταση και χρησιμοποιούν το σινεμά ως εργαλείο για να αλλάξουν τον κόσμο», επεσήμανε μεταξύ άλλων η διευθύντρια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης Δέσποινα Μουζάκη.
Ο Λυκ Νταρντέν έκανε μία αναδρομή στο παρελθόν, ξεκινώντας από την εποχή που εργάστηκαν στο θέατρο ως βοηθοί του σκηνοθέτη και συγγραφέα Armand Gatti, τον οποίο χαρακτηρίζουν πνευματικό τους πατέρα και θέλησαν να τον μιμηθούν. Αμέσως μετά, διηγήθηκε πως ξεκίνησαν με τον αδερφό του να γυρίζουν ντοκιμαντέρ, κινηματογραφώντας ανθρώπους που μιλούσαν για τη ζωή τους στα βιομηχανικά προάστια της πόλης τους. «Ο Ζαν Πολ Σαρτρ λέει ότι στην καπιταλιστική κοινωνία είμαστε διαχωρισμένοι και η πολεοδομία το ίδιο. Οι άνθρωποι που εμείς πλησιάσαμε, ήταν μέχρι πρότινος εγκλωβισμένοι στην δυσχερή καθημερινότητά τους. Κινηματογραφώντας τους, τους φέραμε κοντά».
Ωστόσο η ανάγκη τους να αφηγηθούν νέες ιστορίες, τους οδήγησε στον κινηματογράφο μυθοπλασίας. Σε σχετική ερώτηση ο Λυκ Νταρντέν διευκρίνισε πως οι ταινίες τους δεν είναι πολιτικές. «Δεν μας ενδιαφέρει η ιδεολογία, αλλά η ατομική πορεία του ανθρώπου και πως αντιμετωπίζει ένα ηθικό δίλημμα», είπε χαρακτηριστικά.
Σε ερώτηση για το πως προσπαθούν να διατηρήσουν το σασπένς στο έργο τους ο Λυκ Νταρντέν απάντησε πως δουλεύουν με τον τρόπο του Κασσαβέτη, χρησιμοποιώντας πλάνα σεκάνς. Αναφορικά με τον τρόπο με τον οποίον δουλεύουν με τους ηθοποιούς τους, ο Λυκ Νταρντέν είπε ότι έχουν πάγια τακτική να μην συζητάνε ποτέ μαζί τους για τους ήρωες που υποδύονται. «Τους αφήνουμε να βυθιστούν σιγά – σιγά στο κείμενο και να χτίσουν τον χαρακτήρα μόνοι τους».
Ακόμη μίλησε για τον κίνδυνο που ελλοχεύει στους επαγγελματίες ηθοποιούς, όταν γυρίζουν σκηνές, όπου η κατάσταση είναι ακραία και απαιτεί χρόνο. «Αντί να εμβαθύνουν, προσπαθούν να εφαρμόσουν μία τεχνική που γνωρίζουν για να τα βγάλουν πέρα και καταφεύγουν σε στερεότυπα», τόνισε ο Λυκ Νταρντέν.
Σε ερώτηση για το πως θέλουν το κοινό να βιώνει τις ταινίες τους, ο βέλγος κινηματογραφιστής εξήγησε: «Θέλουμε ο θεατής να κρέμεται από το στόμα του ηθοποιού. Θέλουμε ο διάλογος να μην είναι προβλέψιμος, να αιφνιδιάζει. Δεν θέλουμε να αποκαλύπτουμε τα πάντα για τους χαρακτήρες, καθώς όπως και στη ζωή, κανείς δεν γνωρίζει τον άλλο απόλυτα».
Σχολιάζοντας την ανάπτυξη του ευρωπαϊκού κινηματογράφου, σε συνάρτηση με την κυριαρχία του αμερικανικού, ο Λυκ Νταρντέν διευκρίνισε πως μία λύση είναι να αυξηθούν οι αίθουσες που θα φιλοξενούν ανεξάρτητες ευρωπαϊκές και όχι μόνο παραγωγές και ανακοίνωσε πως μαζί με τον αδερφό του, θα ανοίξουν τέσσερις νέες αίθουσες στις Βρυξέλλες.
Επεσήμανε επίσης τη σημασία της εκπαίδευσης, στην διαμόρφωση των αυριανών θεατών: «Πρέπει να οργανώνονται επισκέψεις σχολείων στις κινηματογραφικές αίθουσες. Ένα παιδί θα θυμάται μία ταινία που το συγκίνησε για μία ζωή και θα καθορίσει την ταυτότητα του», κατέληξε.
Το masterclass παρακολούθησαν μεταξύ άλλων ο πρόεδρος του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης Γιώργος Χωραφάς, ο πρόεδρος της κριτικής επιτροπής του 49ου ΦΚΘ και βραβευμένος με Booker συγγραφέας Μάικλ Οντάτζε και το μέλος της κριτικής επιτροπής, η βραβευμένη με Όσκαρ σεναριογράφος Ντιάμπλο Κόντι.
