ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΒΕΡΝΕΡ ΧΕΡΤΖΟΓΚ
«Βλέπω πλανήτες που δεν υπάρχουν και τοπία που οι άνθρωποι έχουν μόνο ονειρευτεί»
Βέρνερ Χέρτζογκ
Στον ταξιδευτή των παράδοξων εικόνων Βέρνερ Χέρτζογκ, στον απρόβλεπτο και πάντα ανήσυχο κινηματογραφιστή που επαναπροσδιορίζει για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες την τέχνη του, πραγματοποιεί πλήρη ρετροσπεκτίβα το επετειακό 50ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Γκαίτε Αθηνών και Θεσσαλονίκης και με την υποστήριξη της εταιρείας Werner Herzog Film GmBH. Ο Βέρνερ Χέρτζογκ θα βρεθεί στην διοργάνωση τον ερχόμενο Νοέμβριο, για να παρουσιάσει τις ταινίες του και να παραδώσει ένα masterclass. Το Φεστιβάλ θα τιμήσει τον γερμανό δημιουργό με Χρυσό Αλέξανδρο για την συμβολή του στην Έβδομη Τέχνη, ενώ η ρετροσπεκτίβα θα συμπληρωθεί από ειδική δίγλωσση έκδοση για τη ζωή και το έργο του σκηνοθέτη.
«Η παρουσία του Βέρνερ Χέρτζογκ στην επέτειο των 50 χρόνων του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης συνάδει απόλυτα με το πνεύμα της διοργάνωσης, που υποστηρίζει και προβάλλει τις πιο καινοτόμες φωνές της παγκόσμιας κινηματογραφίας. Δεν θα μπορούσε να είναι πιο ευτυχής η συγκυρία γι αυτή την ρετροσπεκτίβα σε έναν δημιουργό που ανανεώνεται διαρκώς, εξελίσσοντας την ίδια την τέχνη του κινηματογράφου», σημειώνει χαρακτηριστικά η διευθύντρια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης Δέσποινα Μουζάκη, για το αφιέρωμα που περιλαμβάνει το σύνολο του έργου του σκηνοθέτη - μεγάλου μήκους ταινίες μυθοπλασίας, ντοκιμαντέρ, μικρού μήκους ταινίες, τηλεοπτικά project.
Ιδιοφυής, πρωτοπόρος και εκκεντρικός, ο Βέρνερ Χέρτζογκ, έχει διαγράψει μια πορεία μοναδική, αφήνοντας χνάρια σε όλα τα κινηματογραφικά είδη, δημιουργώντας έργο με έντονες φορμαλιστικές αναζητήσεις που ξεπέρασε την εποχή του. Απ’ τους σημαντικότερους εκφραστές του Νέου Γερμανικού Σινεμά, με ένα κινηματογραφικό σύμπαν όμως που δύσκολα εντάσσεται σε ένα ευρύτερο κίνημα ή κατηγοριοποιείται με βάση το ύφος ή τη θεματολογία. Γεννημένος στο Μόναχο το 1942 ο Βέρνερ Χέρτζογκ (του οποίου το πραγματικό όνομα είναι Βέρνερ Χ. Στίπετιτς) μεγάλωσε προστατευμένος από την ναζιστική θηριωδία σε ένα απομακρυσμένο χωριό της Βαυαρίας, χωρίς τηλεόραση, κινηματογράφο ή τηλέφωνο. Η απουσία κινηματογραφικών ερεθισμάτων, όχι μόνο δεν απέτρεψε, αλλά ενίσχυσε την επιθυμία του να στραφεί στον κινηματογράφο. Το 1961, κι ενώ ήταν ακόμα μαθητής, εργάστηκε σε χαλυβουργείο για να συγκεντρώσει το ποσό που θα χρηματοδοτούσε την πρώτη του ταινία, το μικρού μήκους ντοκιμαντέρ Herakles (1962).
Η διαδρομή του έκτοτε σηματοδοτήθηκε από έναν οραματικό κινηματογράφο, ο οποίος συνδυάζοντας εξπρεσιονιστικά στοιχεία με το συναίσθημα και την φαντασία του ρομαντισμού, εξερεύνησε την σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης φύσης. Ο Χέρτζογκ, ενσωμάτωσε στο έργο του στοιχεία της γερμανικής ιστορίας και της πολιτισμικής παράδοσης της χώρας του, περισσότερο ίσως από οποιονδήποτε άλλο συμπατριώτη του. Σε αντίθεση όμως με τους σύγχρονούς του - τον Φασμπίντερ, τον Βέντερς, τον Σλέντορφ – μεγαλούργησε εκτός γερμανικών γεωγραφικών συνόρων. Η ανήσυχη φύση του, τον οδήγησε σε δύσβατα κινηματογραφικά ταξίδια, που δοκίμαζαν τα όρια όσων συμμετείχαν. «Γυρίζουμε ασταμάτητα, χωρίς διάλειμμα. Φωνάζω στον Χέρτζογκ, τον χτυπάω, πρέπει να μάχομαι για κάθε σκηνή. Ελπίζω να πάθει πανούκλα, περισσότερο από ποτέ άλλοτε!», θα δηλώσει έξαλλος λίγα χρόνια αργότερα ο Κλάους Κίνσκι, βασικός πρωταγωνιστής και συνεργάτης του δημιουργού.
Από το ξεκίνημα, όταν ο Χέρτζογκ αποπειράθηκε να συνθέσει μια ιδιαίτερη προσωπική φιλμική γλώσσα, μέχρι σήμερα, η διαδρομή υπήρξε συγκλονιστική. Αριστουργήματα, ταινίες – σταθμοί της Έβδομης Τέχνης, αποκρυστάλλωσαν το παράδοξο κινηματογραφικό όραμα του δημιουργού, δίνοντας στο έργο του διαστάσεις μυθικές.
Πολυσχιδής και ακούραστος, ο Χέρτζογκ συνεχίζει ακάθεκτος να συνθέτει, αποσυνθέτει και ανασυνθέτει τον κινηματογραφικό του εαυτό. Άλλωστε το ομολογεί και ο ίδιος: «Είμαι οι ταινίες μου».
ΟΙ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΟΥ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΟΣ:
ΤΑΙΝΙΕΣ ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑΣ
Signs of Life, 1968
Even Dwarves Started Small, 1970
Aguirre, the Wrath of God, 1972
The Enigma of Kaspar Hauser – Every Man for Himself and God Against All, 1974
Heart of Glass, 1976
Stroszek, 1976
Nosferatu, 1978
Woyzeck, 1979
Fitzcarraldo, 1982
Where the Green Ants Dream, 1984
Cobra Verde, 1987
Scream of Stone, 1991
Invincible, 2001
Rescue Dawn, 2006
ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ
Herakles, 1962
The Unprecedented Defence Of The Fortress Deutschkreuz, 1966
Last Words, 1967
The Flying Doctors of East Africa, 1969
Precautions Against Fanatics, 1969
Fata Morgana, 1970
Handicapped Future, 1971
Land of Silence and Darkness, 1971
The Great Ecstasy of Woodcarver Steiner, 1973
How Much Wood Would a Woodchuck Chuck, 1976
No One Will Play With Me, 1976
La Soufriere, 1977
God's Angry Man, 1980
Huie's Sermon, 1980
Ballad of the Little Soldier, σε συν-σκηνοθεσία με τον Denis Reichle, 1984
Gasherbrum - The Dark Glow of the Mountains, 1984
Portrait Werner Herzog, 1986
Wodaabe – Herdsmen of the Sun, 1989
Echoes from A Sombre Empire, 1990
Lessons of Darkness, 1992
Bells from the Deep, 1993
Little Dieter Needs to Fly, 1997
My Best Fiend, 1999
Wings of Hope, 1999
Pilgrimage, 2001
Wheel of Time, 2003
The White Diamond, 2004
Grizzly Man, 2005
The Wild Blue Yonder, 2005
Encounters at the End of the World, 2007
ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ
The French as Seen by... – 1 Episode, 1988
Giovanna d’ Arco, σε συν – σκηνοθεσία με τον Keith Cheetham, 1989
Film Lesson 1- 4, 1990
Jag Mandir, 1991
The Transformation of the World Into Music, 1994
Gesualdo - Death for Five Voices, 1995
2000 Years of Christianity – Episode: Christ and Demons in New Spain, 1999
