Το masterclass της Αγοράς του 25ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης με τίτλο «Ξεδιπλώνοντας το Παγκόσμιο Τοπίο - Η Δημιουργία Ταινιών το 2023», με κεντρική ομιλήτρια τη Φιλίπα Κοβάρσκι, πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 8 Μαρτίου, στην αίθουσα Παύλος Ζάννας. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, η Φιλίπα Κοβάρσκι, ιδρύτρια της εταιρείας Cinephil με έδρα το Τελ Αβίβ, η οποία ειδικεύεται στις διεθνείς πωλήσεις και στις συμβουλευτικές υπηρεσίες, επιχείρησε να ξεδιαλύνει το ομιχλώδες διεθνές τοπίο της κινηματογραφικής βιομηχανίας, σε μια εποχή που η παραγωγή ταινιών είναι πιο σύνθετη από ποτέ.
Την εκδήλωση προλόγισε η Αγγελική Βέργου, επικεφαλής της Αγοράς: «Καλωσορίσατε στο masterclass της Αγοράς. Έχουμε την τιμή να έχουμε μαζί μας μια αληθινή mastermind του ντοκιμαντέρ, τη Φιλίπα Κοβάρσκι. Εργάζεται στον χώρο του ντοκιμαντέρ εδώ και πολλά χρόνια έχοντας συγκεντρώσει εμπειρίες και τεχνογνωσία. Έχει αναλάβει ταινίες όπως το Gatekeepers, το The Act of Killing, και το Look of Sadness, όλα προτεινόμενα για Όσκαρ. Επίσης, το βραβευμένο με Emmy, Night Will Fall, αλλά και το Collective, το Flee και το φετινό A House Made of Splinters, το οποίο κέρδισε τον Χρυσό Αλέξανδρο στο περσινό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ», ανέφερε.
«Σας ευχαριστώ που ήρθατε. Στη Θεσσαλονίκη έρχομαι πολλά χρόνια τώρα, ένα μέρος πολύ αγαπημένο, είμαι πολύ χαρούμενη που βρίσκομαι πάλι εδώ, και συναντώ την οικογένειά μου από την κινηματογραφική βιομηχανία», δήλωσε. Μίλησε για δύο ταινίες, το Mole’s Agent, το οποίο θα γίνει remake από το Netflix, και το German Life, μια ταινία για τη γραμματέα του Γκέμπελς. «Οι ταινίες έχουν τεράστιες τροχιές. Ξεκινούν ταπεινά αλλά μπορούν να μεγαλώσουν και να γίνουν μέρος της παγκόσμιας κουλτούρας», υπογράμμισε σχετικά.
Ο Reed Hastings από το Netflix πήρε τη σκυτάλη: «Το Netflix κατασκευάζει γέφυρες για τις επιμέρους ευρωπαϊκές κουλτούρες. Επενδύει σε τοπικές παραγωγές και παρακολουθεί πώς η Ευρώπη δημιουργεί ένα δίκτυο και αναζητά περιεχόμενο από διαφορετικές κουλτούρες εντός Ευρώπης. Ο κόσμος είναι ένα μεγάλο μαγικό πέπλο και δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πού θα καταλήξει», δήλωσε χαρακτηριστικά. «Ίδρυσα τη Cinephile to 1997. Τότε, δεν είχα δικτυωθεί. Στην αρχή εκπροσωπούσε ισραηλινούς και παλαιστίνιους κινηματογραφιστές και ύστερα επεκταθήκαμε. Με το Gatekeepers και το The Act of Killing, παρακολουθήσαμε τον κόσμο να ανοίγει μπροστά μας» προσέθεσε η Φιλίπα Κοβάρσκι.
Ακολούθως, διηγήθηκε μια ιστορία για την ταινία The Act of Killing: «Η παραγωγός Signe Byrge Sørensen μού συστήθηκε σε ένα Φεστιβάλ τον Απρίλιο του 2012. Μου είπε πως, από τις ταινίες που έχει δει στο website μου, έχει μία που πιστεύει πως θα μου άρεσε. Δεν μου είπε τίποτα για την ταινία, δεν μου έδειξε κάποιο teaser, δεν μου την περιέγραψε καν. Ήταν η πιο αλλόκοτη επαγγελματική συζήτηση της καριέρας μου μέχρι και σήμερα. Λίγο καιρό μετά, στις Κάννες, την είδα από μακριά. Ένας παραγωγός που εμπιστεύομαι μου είπε πως πρόκειται για πολύ σοβαρή παραγωγό. Τον εμπιστεύτηκα. Την προσέγγισα και ζήτησα το DVD της ταινίας, το οποίο πήρα, αλλά λόγω φόρτου εργασίας αμέλησα να δω. Την πέτυχα μετά από λίγο καιρό σε μια προβολή στο Σέφιλντ και δεν είχα δει ακόμη το DVD. Μου είπε πολύ ψύχραιμα πως πλέον μπορεί να προσεγγίσει και άλλους sales agents. Εγώ έφυγα με έναν κόμπο στο στομάχι. Την επόμενη εβδομάδα, είχα ένα ακόμη επαγγελματικό ταξίδι στο Παρίσι. Είδα το DVD μέσα στην τσάντα μου και σκέφτηκα πως το DVD αυτό έχει γίνει ο εφιάλτης της ζωής μου. Το πήρα μαζί μου για να το δω στο αεροπλάνο στο λάπτοπ μου (γιατί αυτό κάναμε τότε). Μόλις προσγειώθηκα, πήρα την Signe τηλέφωνο από το αεροδρόμιο (γιατί αυτό κάναμε τότε). Πλήρωσα πολλά λεφτά για το τηλεφώνημα αυτό, αλλά άξιζε τον κόπο: η ταινία ήταν συγκλονιστική. Έπρεπε οπωσδήποτε να την αναλάβω. Κάλεσα λοιπόν τη Signe και, ευτυχώς, η ευκαιρία δεν είχε χαθεί. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία, όπως λένε, και με τη Signe είμαστε πλέον καλές φίλες».
Στη συνέχεια, μίλησε για κάποιες ταινίες τις οποίες ανέλαβε: το Collective, μια ρουμάνικη ταινία για τη διαφθορά στο εγχώριο σύστημα υγείας, η οποία «αν και φαίνεται βαρετή από την περιγραφή, είναι ένα συγκλονιστικό δράμα, το οποίο αγαπήθηκε από τον κόσμο και έφτασε μέχρι τα Όσκαρ». Επίσης, το A House Made of Splinters, το οποίο ξεκίνησε το μακρύ του ταξίδι μέχρι τα Όσκαρ από το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, αλλά και το Gunda, το Flee και το Advocate. «Πιστεύω ακράδαντα στα sales agencies, δεν πιστεύω πως είναι κάτι που μπορεί να κάνει κάποιος μόνος του, όπως κάποιοι δοκιμάζουν να κινηματογραφήσουν ή να μοντάρουν τις ταινίες τους μόνοι τους, χωρίς επαγγελματική βοήθεια. Η δουλειά των sales agents είναι να κατανοούν βαθιά την παγκόσμια αγορά, και προσφέρουν τρία πράγματα. Αρχικά, τα “μονοπάτια”, τα οποία οι επαγγελματίες (ειδικά οι αρχάριοι) θα περπατήσουν με μεγάλη ευκολία και θα περιηγηθούν στο δύσκολο τοπίο της σύγχρονης κινηματογραφικής βιομηχανίας. Έπειτα, η υλοποίηση της ιδέας τους. Τρίτον, η κατοχύρωση των πνευματικών δικαιωμάτων και η συνεχής συνεργασία και επικοινωνία με δικηγόρους. Τελικά, η δουλειά μας συνοψίζεται στα εξής: αποσαφηνίζουμε, σχεδιάζουμε μια στρατηγική και την εφαρμόζουμε», τόνισε χαρακτηριστικά.
Αμέσως μετά, ρώτησε τους κινηματογραφιστές στο κοινό αν αναρωτιούνται ποτέ οι ίδιοι γιατί κάνουν τελικά τις ταινίες τους: «Έχει μεγάλη αξία να γνωρίζετε πού θέλετε να φτάσετε με μια ταινία, ίσως να πάτε σε φεστιβάλ, ίσως πάλι να τη στείλετε σε streaming πλατφόρμες. Γνωρίζοντας πού θέλετε να πάτε θα κάνετε τη ζωή σας πιο εύκολη», ανέφερε σχετικά. Τόνισε τη σημασία των ταινιών μεσαίου προϋπολογισμού, καθώς αποτελούν τη ραχοκοκαλιά των Αγορών και τον πιθανό σύνδεσμο ενός νέου κινηματογραφιστή με μια λαμπρή καριέρα. Κατόπιν, μίλησε για τη διαφορά των βιομηχανιών του κινηματογράφου στην Ευρώπη και την Αμερική: «Οι Αμερικανοί δυσκολεύονται να κατανοήσουν την έννοια της συμπαραγωγής, η οποία είναι ένα ευρωπαϊκό φαινόμενο. Η διαφορά αυτή στη νοοτροπία με έχει δυσκολέψει πολύ στο παρελθόν. Στην Αμερική, μια ταινία έχει ενδιαφέρον μονάχα όταν έχει κερδοφόρα προοπτική», ανέφερε.
Αναφορικά με το πόσο νωρίς θα έπρεπε κάποιος να προσεγγίσει έναν sales agent, δήλωσε: «Παλαιότερα, γνώριζες sales agents στα φεστιβάλ, ενώ πλέον εννοείται πως θα έχεις βρει προτού πας στα φεστιβάλ. Με προσεγγίζουν άνθρωποι σε όλα τα στάδια παραγωγής: με ένα teaser, με ένα τελικό rough cut, ακόμη και με ένα κομμάτι χαρτί». Στη συνέχεια, τόνισε τη σημασία που έχει γι’ αυτήν ο παραγωγός στο κινηματογραφικό οικοσύστημα: «Πιστεύω βαθιά στους παραγωγούς. Ειδικά οι έμπειροι έχουν τόσα να δώσουν στους νέους επαγγελματίες και να τους προστατεύσουν από τόσα εμπόδια και παγίδες, στις οποίες έπεσα όχι μόνο εγώ, αλλά και πολλοί άλλοι επαγγελματίες όταν ξεκινούσαμε την καριέρα μας. Ένας έμπειρος παραγωγός μπορεί να εμπλουτίσει πάρα πολύ το επαγγελματικό σας ταξίδι. Στον Νότιο Ειρηνικό λένε μια φράση: “αν δεν έχεις ένα όνειρο, πώς θα το κάνεις πραγματικότητα;”. Κάντε όνειρα λοιπόν. Είμαστε εδώ για να σας υποστηρίξουμε», κατέληξε.
