48ο ΦΚΘ: MASTERCLASS ΤΖΟ ΣΟΥΑΝΜΠΕΡΓΚ

 

 

 

Masterclass με θέμα «Ψηφιακό Σινεμά: Καν' το μόνος σου!» (Do It Yourself Cinema) και κεντρικό εισηγητή τον νεαρό αμερικανό ανεξάρτητο σκηνοθέτη Τζο Σουάνμπεργκ, πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 22 Νοεμβρίου. Δίπλα στον Τζο Σουάνμπεργκ, που με την ταινία του Hanna takes the stairs συμμετέχει στο τμήμα Νέοι Αμερικανοί των Ημερών Ανεξαρτησίας, βρέθηκε η Ρούσο Γιανγκ, σκηνοθέτρια της ταινίας Ορφανά που συμμετέχει στο Διεθνές Διαγωνιστικό Πρόγραμμα.

 

Αρχικά, ζητήθηκε από τους δυο αμερικάνους σκηνοθέτες να μιλήσουν για το mumblecore, έναν ευρηματικό νεολογισμό που έκανε την εμφάνιση του στα καλλιτεχνικά πηγαδάκια και τον εξειδικευμένο, κινηματογραφικό Τύπο της Αμερικής για να χαρακτηρίσει ένα νέο κινηματογραφικό κίνημα της αμερικανικής ανεξάρτητης σκηνής. Ο Σουάνμπεργκ υποστήριξε πως δεν υπάρχει τέτοιο κίνημα. «Απλώς ανήκουμε σε μια ομάδα κινηματογραφιστών, που κάνει ταινίες χαμηλού προϋπολογισμού, χρησιμοποιώντας ψηφιακά μέσα και βασίζεται κυρίως στον αυτοσχεδιασμό. Συναντηθήκαμε τυχαία σε ένα φεστιβάλ το 2005 και εκεί διαπιστώσαμε ότι έχουμε μια κοινή αντίληψη για το πως να κάνουμε κινηματογράφο». Η Γιανγκ συμφώνησε με το συνάδελφό της και συμπλήρωσε: «Όλοι μας είμαστε παιδιά της ψηφιακής επανάστασης. Προσπαθούμε να κάνουμε καλές ταινίες χωρίς πολλά χρήματα. Για παράδειγμα το Orphans γυρίστηκε σε ένα σπίτι με εφτά άτομα συνολικά» 

 

Για τον τρόπο δουλειάς του, ο Σουάνμπεργκ είπε πως δουλεύει χωρίς σενάριο. Οι ηθοποιοί και το συνεργείο είναι ως επί το πλείστον φίλοι του. Έτσι δεν υπάρχει πίεση. Είναι σαν ένα είδος ντοκιμαντέρ της ζωής του. Η Γιανγκ από την πλευρά της σχολίασε σχετικά: «Δεν σπούδασα σε κάποια σχολή κινηματογράφου. Απλώς συνδύασα διάφορες μορφές τέχνης με τις οποίες ασχολιόμουν και οι οποίες με οδήγησαν στο κινηματογράφο. Θεωρώ το γράψιμο του σεναρίου ως το δυσκολότερο κομμάτι μιας ταινίας. Χρειάζεται τρομερή πειθαρχία. Προσωπικά προτιμώ να δίνω μόνο μια περίληψη στον ηθοποιό, χωρίς διαλόγους. Γενικά, προτιμώ τον πηγαίο αυτοσχεδιασμό».

 

Έπειτα ο Σουάνμπεργκ ρωτήθηκε για το κινηματογραφικό του ύφος: «Το σινεμά μου μπορεί να θεωρηθεί τεμπέλικο. Γενικά είμαι τεμπέλης, ανυπόμονος, και εγωιστής. Δεν μ’ αρέσει να δουλεύω με ηθοποιούς οπότε δεν συνεργάζομαι μαζί τους. Δεν μ’ αρέσει να γράφω, οπότε δεν χρησιμοποιώ σενάριο στις ταινίες μου. Είμαι σαν ένας χημικός στο εργαστήριο του, που κάνει τα πειράματα του και προσεύχεται να μη γίνει έκρηξη. Γενικότερα, με ενδιαφέρει ο ανθρώπινος χαρακτήρας και όχι τα κινηματογραφικά κινήματα. Προσπαθώ να αναπαράγω την πραγματικότητα και όχι να δημιουργώ μια ψεύτικη πραγματικότητα. Δεν μου αρέσει να χρησιμοποιώ τον κινηματογράφο ως βήμα για να εκφράσω τις πεποιθήσεις μου». Στη συνέχεια αναφέρθηκε στην on-line σειρά YoungAmericanBodies: «Με ενδιέφερε να κάνω ένα πρότζεκτ που να μπορεί να το δει κάποιος μέσα από το internet. Κάτι σαν τηλεοπτική σειρά που θα προβάλλεται αποκλειστικά μέσω του διαδικτύου. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 20 επεισόδια on-line και μόλις επιστρέψω στην Αμερική, έχω να γυρίσω ακόμη 12».

 

Για τους ηθοποιούς ο Σουάνμπεργκ, ήταν κατηγορηματικός: «Δεν μου αρέσουν οι επαγγελματίες ηθοποιοί. Είναι μάλλον θέμα αυθεντικότητας. Θέλω ο άλλος να είναι ο εαυτός του».

 

Σχετικά με τις νέες τεχνολογίες υποστήριξε πως αυτή τη στιγμή, το internet είναι σαν την Άγρια Δύση: «Δεν υπάρχουν κανόνες, όπως στο σινεμά που υπάρχουν 100 χρόνια ιστορίας από πίσω. Η σχέση με το internet, είναι απελευθερωτική, και αισθάνομαι ότι εφευρίσκω ξανά τον κινηματογράφο.»

 

Η συζήτηση συνεχίστηκε γύρω από το θέμα του σεναρίου. «Αν και δεν έχω σενάριο, έχω πάντοτε μια πλοκή στο μυαλό μου. Μ’ αρέσει να δουλεύω με deadline. Δυο μήνες πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα, προσπαθώ να γνωρίζω όσα περισσότερα γίνεται για τους χαρακτήρες που θα χρησιμοποιήσω. Κάθε σκηνή που τελειώνουμε, είναι και ένα κομμάτι του παζλ. Το όλο αποτέλεσμα, χτίζεται καθώς φιλμάρω», υποστήριξε ο σκηνοθέτης.

 

Ο Σουάνμπεργκ ρωτήθηκε, τέλος, για πoιό λόγο παίζει στις ταινίες που ο ίδιος σκηνοθετεί: «Πραγματικά δεν γνωρίζω. Το μόνο πρόσωπο που εμπιστεύομαι είναι ο εαυτός μου. Είμαι τόσο control freak, που θέλω να αναμιγνύομαι στα πάντα. Το σινεμά είναι πάντως μια μορφή αυτοψυχανάλυσης. Μια ευκαιρία να βάλω τον εαυτό μου κάτω από το μικροσκόπιο και να δω τις αρνητικές πλευρές μου»...