ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ
ΑΝΕΜΟΙ ΑΠΟ ΑΜΜΟ, ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΠΟ ΒΡΑΧΟ –
ΤΑ ΠΕΝΤΕ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΟΡΙΖΟΝΤΑ
Η πρώτη συνέντευξη τύπου ξένων δημιουργών του 12ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσα πραγματοποιήθηκε το μεσημέρι της Κυριακής 14 Μαρτίου 2010, με συμμετέχοντες τους σκηνοθέτες Ναταλί Μπορζέρ (Άνεμοι από άμμο, γυναίκες από βράχο) και Φρίντολιν Σένβιζε (Τα πέντε σημεία του ορίζοντα).
Η ιδέα για το ντοκιμαντέρ Άνεμοι από άμμο, γυναίκες από βράχο προέκυψε όταν η σκηνοθέτιδα Ναταλί Μπορζέρ πληροφορήθηκε για τις γυναίκες της φυλής Τούμπου, οι οποίες ενώ παραμένουν κλεισμένες στο σπίτι, μία φορά το χρόνο διασχίζουν πεζές 1.500 χιλιόμετρα στην έρημο προκειμένου να μαζέψουν χουρμάδες. Η πώληση της σοδειάς παρέχει σε αυτές τις γυναίκες οικονομική ανεξαρτησία, περηφάνια και αυτοπεποίθηση. Οι ιστορίες τους αποκάλυψαν στην σκηνοθέτιδα το μεγαλείο της δύναμης της αντίστασης αυτών των γυναικών απέναντι σε ένα ασφυκτικά ανδροκρατούμενο περιβάλλον και έγιναν το θέμα του ντοκιμαντέρ της. «Η δύναμη και η αντοχή είναι κοινό χαρακτηριστικό όλων των γυναικών. Όμως στην Αφρική το φυσικό περιβάλλον και οι κοινωνικοί κανόνες είναι πολύ διαφορετικοί σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο, γι’ αυτό και η εικόνα της δύναμης αυτών των γυναικών είναι πιο ισχυρή» σημείωσε η Ναταλί Μπορζέρ. Το ντοκιμαντέρ Άνεμοι από άμμο, γυναίκες από βράχο εστιάζει σε τρεις γυναίκες, ενώ η σύγκρουση μεταξύ παράδοσης και εκσυγχρονισμού, προσωπικής ελευθερίας και συλλογικής αλληλεγγύης δίνει τον τόνο της ταινίας. «Αυτό που με ενδιέφερε ήταν η δική τους, προσωπική οπτική, καθώς και το ζήτημα της δύναμης που επιδεικνύουν οι ίδιες» υπογράμμισε η σκηνοθέτιδα. Η ίδια περιέγραψε, επίσης, τις εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες κάτω από τις οποίες γυρίστηκε το ντοκιμαντέρ: «Η άμμος ήταν παρούσα συνεχώς, ο άνεμος κάτι λιγότερο, αλλά πραγματικά είναι δύσκολο να σας περιγράψω τη ζέστη. Κανείς από τους συντελεστές της ταινίας δεν γνωρίζει τι θερμοκρασία επικρατούσε κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, καθώς μετά τους 68ο C το θερμόμετρο έσπασε! Για να παραμείνουμε πιστοί στην αισθητική και την ποιότητα της εικόνας, δουλεύαμε με κάμερα super 16 και προκειμένου να μην καταστραφεί το φιλμ έπρεπε να το διατηρούμε σε θερμοκρασία 10ο C. Κουβαλούσαμε, λοιπόν, πέντε φορητά ψυγεία, τα οποία λειτουργούσαν με μπαταρία όλο το 24ωρο. Φορτίζαμε τις μπαταρίες τους από άλλες μπαταρίες και αυτές, με τη σειρά τους, από το αυτοκίνητο. Σχεδόν όλος ο εξοπλισμός μας χάλασε, εκτός από την κάμερα, και βρεθήκαμε αναγκασμένοι να συνεχίζουμε με ελάχιστα μέσα στη διάθεσή μας».
Το ντοκιμαντέρ Τα πέντε σημεία του ορίζοντα του Φρίντολιν Σένβιζε εκτυλίσσεται μεταξύ του χωριού Τρες Βάγες στο Μεξικό και του «δίδυμου» χωριού Τρες Βαγίτος στο Κάνσας των ΗΠΑ, όπου ζουν μεξικάνοι μετανάστες οι οποίοι πέρασαν λαθραία τα σύνορα. Για να γυριστεί η ταινία χρειάστηκαν πέντε χρόνια και 23 ταξίδια μεταξύ Μεξικό και ΗΠΑ. «Στην αρχή οι ντόπιοι με αποκαλούσαν gringo, αλλά με την πάροδο του χρόνου άρχισαν να με εμπιστεύονται» ανέφερε ο σκηνοθέτης. Ο ίδιος αφηγήθηκε, επίσης, πώς αρχικά ξεκίνησε να μεταφέρει φωτογραφίες συγγενών από τη μια πλευρά των συνόρων στην άλλη, οι οποίες στη συνέχεια έγιναν βίντεο με χαιρετισμούς που αντάλλασσαν μεταξύ τους διάφορα μέλη οικογενειών που είχαν χωριστεί. «Η προσέγγιση των ανθρώπων αυτών κράτησε δύο χρόνια. Έμεινα μαζί τους, έγινα μέλος της οικογένειάς τους. Στην αρχή πήγα εκεί με την κάμερα χειρός, καθώς η συμμετοχή τους στην ταινία δεν καταγραφόταν εν γνώσει τους. Σταδιακά, ωστόσο, η κάμερα ‘’μεγάλωσε’’ και κατέληξα να έχω στη διάθεσή μου υλικό διάρκειας 230 ωρών» τόνισε ο σκηνοθέτης. Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το «πέμπτο σημείο του ορίζοντα», όπως είναι και ο τίτλος του ντοκιμαντέρ, ο δημιουργός υπογράμμισε ότι η ταινία παρουσιάζει εικόνες από τον άξονα Βορράς – Νότος και διατρέχει από την ανατολή έως τη δύση το σύνορο των τριών χιλιομέτρων που χωρίζει το Μεξικό και τις ΗΠΑ. Και εξήγησε: «Το πέμπτο σημείο δεν αναφέρεται σε γεωγραφικές συντεταγμένες. Είναι το μεξικάνικο όνειρο, που δεν έχει τόπο. Οι μεξικάνοι μεταναστεύουν στην Αμερική, όχι για να ζήσουν το αμερικάνικο όνειρο, αλλά για να επιστρέψουν στην πατρίδα τους και να ζήσουν εκεί το μεξικάνικο όνειρο. Κάποτε μαζεύουν χρήματα και γυρίζουν πίσω. Χτίζουν σπίτια, τα οποία συχνά μένουν ημιτελή, έτσι ώστε να συμβολίζουν το όνειρο της επιστροφής τους στην πατρίδα. Όμως συχνά δεν μπορούν να βρουν μια δουλειά και να συνεχίσουν τη ζωή τους στο Μεξικό. Αναγκάζονται να περάσουν λαθραία στις ΗΠΑ και αυτός ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται».
