ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ
WELCOME TO EUROPE / KHAIMA / SOUTH CENTRAL GOSPEL /ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ ΑΛΛΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ
Συνέντευξη Τύπου παραχώρησαν το Σάββατο 19 Μαρτίου 2011, στο πλαίσιο του 13ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, οι σκηνοθέτες Στέλιος Κούλογλου (Welcome to Europe), Θανάσης Καρανικόλας (Khaima), Μαρία Πεσλή (Αφηγήσεις άλλων γυναικών) και Χρόνης Πεχλιβανίδης (South Central Gospel), οι ταινίες των οποίων συμμετέχουν στο διεθνές πρόγραμμα της διοργάνωσης.
Σημείο επαφής των τριών πρώτων ταινιών είναι το μεταναστευτικό ζήτημα, επομένως, όπως ήταν λογικό, η συζήτηση ξεκίνησε από αυτό. Ο Θανάσης Καρανικόλας επεσήμανε για την ταινία του Khaima: «Άρχισα να ασχολούμαι με το θέμα της ταινίας από το 2009. Η καταστροφή του καταυλισμού των αφγανών στην Πάτρα ήταν κάτι που ήξερα ότι θα συμβεί πολύ σύντομα και έτσι δεν θέλησα να μπω στη χρονοβόρο διαδικασία να εξασφαλίσω χρηματοδότηση από φορείς στη Γερμανία, όπου ζω. Ωστόσο, ήρθα στην Ελλάδα τον Μάρτιο και μέχρι τον Ιούνιο είχε γίνει το αναπόφευκτο, δηλαδή οι αρχές γκρέμισαν τον καταυλισμό. Για μένα, ήταν σημαντικό να μάθω τι γίνεται εκεί, επειδή πρωτύτερα είχα διαβάσει στο ίντερνετ διάφορα εξωφρενικά πράγματα που λέγονταν για αυτούς τους ανθρώπους, όπως π.χ. ότι είναι φορείς ασθενειών και εγκληματίες. Μέχρι και ομοφυλόφιλους τους έλεγαν, λόγω του ότι δεν μπορούσαν να συνευρεθούν με γυναίκες λόγω της απομόνωσης που βίωναν», ανέφερε ο σκηνοθέτης. Σχετικά με τις δυσκολίες που αντιμετώπισε στην κινηματογράφηση του ντοκιμαντέρ, ο δημιουργός τόνισε: «Το ότι προσέγγισα αυτούς τους ανθρώπους με θετική διάθεση, δεν σημαίνει φυσικά ότι και οι ίδιοι δεν αντιδρούσαν στην προοπτική να μου μιλήσουν, καθώς είχαν υποστεί κακή μεταχείριση, ειδικά από ορισμένα μέσα ενημέρωσης. Αναρωτιόντουσαν συχνά, λοιπόν, ποιο το νόημα σε όλο αυτό και κάθε φορά έπρεπε να τους εξηγώ ότι ακόμη κι αν η ταινία δεν τους βοηθήσει, μπορεί να βοηθήσει κάποιους άλλους στο μέλλον. Τους έλεγα ότι ο κόσμος πρέπει να μάθει τι τους συμβαίνει, καθώς, όπως λέει και το σύνθημα –το οποίο είναι και μια αλήθεια ταυτόχρονα- ‘’είμαστε όλοι μετανάστες’’. Και επειδή το θέμα αυτό είναι κυρίαρχο στην ατζέντα όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά της Ευρώπης και του κόσμου ολόκληρου, ήθελα να κάνω αυτή την ταινία, έστω και με αυτό τον τρόπο, ολοκληρώνοντάς την μόνος μου».
Από την πλευρά της, η Μαρία Πεσλή εξήγησε ότι δεν ήταν μόνη στο ταξίδι της κινηματογράφησης του ντοκιμαντέρ της Αφηγήσεις άλλων γυναικών, αφού συνοδοιπόροι της στη δημιουργική διαδικασία υπήρξαν οι τρεις πρωταγωνίστριές της, μετανάστριες που ζουν τα τελευταία 15 χρόνια στην Ελλάδα. «Αφού πρώτα τους κάναμε κάποια βασικά μαθήματα όσον αφορά στην κινηματογράφηση, το μοντάζ κλπ., τους δώσαμε τα μέσα ώστε να κινηματογραφούν οι ίδιες τις προσωπικές τους στιγμές. Ο λόγος για αυτό ήταν ότι προσωπικά με ενδιέφερε πάρα πολύ να δω το βλέμμα τους, να μάθω πώς βλέπουν οι ίδιες τις καταστάσεις που βιώνουν σε αυτή τη νέα πατρίδα, τόσο μακριά από το σπιτικό τους», υπογράμμισε η σκηνοθέτιδα. «Ο κόσμος αντιμετωπίζει τους μετανάστες ως μια απρόσωπη μάζα, αγνοώντας τι κουβαλά ο καθένας και η καθεμιά από αυτούς, είτε πρόκειται για γνώση είτε για πολιτιστική κληρονομιά. Μιλάμε για ανθρώπους που είναι πολλά χρόνια στην Ελλάδα, που βιώνουν την κρίση όπως εμείς, και έχουν το μέλλον τους συνυφασμένο με το μέλλον της Ελλάδας. Αυτό που ξεχνάμε εμείς, είναι πως αυτοί είναι ήδη τολμηροί, αφού κατάφεραν και άλλαξαν μια φορά τη ζωή τους, οδεύοντας προς το άγνωστο», κατέληξε η δημιουργός.
«Αφού μου έφτανε ο χρόνος για να πω αυτά που ήθελα, είπα να αποφύγω τις... φλυαρίες», υπογράμμισε ο Στέλιος Κούλογλου για το 11λεπτο ντοκιμαντέρ του Welcome to Europe, το οποίο θίγει τη μετανάστευση, ενσωματώνοντας μια εύστοχη σεναριακή ανατροπή. «Η βασική ιδέα της ταινίας είναι ότι οι εικόνες που παρουσιάζει δεν είναι εικόνες μιας ευρωπαϊκής χώρας όπως θέλει να αποκαλείται η χώρα μας και ότι ούτε η Ευρώπη αποτελεί αυτό το πολυπολιτισμικό μόρφωμα που θέλει να λέγεται, αλλά μάλλον ένα φρούριο για πλουσίους. Επομένως, η γενική ιδέα είναι ότι τα φαινόμενα απατούν. Από το 1999 που είχα παρουσιάσει στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης την ταινία Βρωμοέλληνες μέχρι σήμερα, το μόνο που έχει αλλάξει είναι ότι τότε τα μαύρα πρόβατα ήταν οι αλβανοί, ενώ τώρα είναι οι ασιάτες. Υπάρχει η ίδια δυσπιστία, η αλλεργία προς το ξένο, μια ξενοφοβία που με την κρίση έχει χειροτερέψει», εξήγησε ο δημιουργός. Όσον αφορά στα πρόσφατα γεγονότα με την απεργία πείνας των μεταναστών, ο κ. Κούλογλου δήλωσε ότι: «Στην αρχή ίσως είχαν μαξιμαλιστικά αιτήματα, αλλά η αλήθεια είναι πως έφεραν το πρόβλημα ξανά στην επιφάνεια, και κατάφεραν κάτι σημαντικό».
Με τη σειρά του, ο Χρόνης Πεχλιβανίδης στο ντοκιμαντέρ South Central Gospel καταγράφει τον κόσμο του γκόσπελ στη συνοικία South Central του Λος Άντζελες, έναν κόσμο που γνώρισε πολύ καλά στο πλάι του συ-σκηνοθέτη της ταινίας του, αμερικανού Τζιμ Γουίτνι, ο οποίος ζει εκεί εδώ και 20 χρόνια. «Το South Central είναι μια συνοικία όπου ζουν φτωχοί αφροαμερικανοί, μαζί με επίσης άπορους μεξικανούς. Μάλιστα, ανάμεσα στις δύο πλευρές υποβόσκει και μια κόντρα, με αποτέλεσμα ότι παρόλο που είχαμε άδεια να κινηματογραφήσουμε, ορισμένες φορές αντιμετωπίσαμε ορισμένες δυσκολίες σε πρακτικό επίπεδο», επεσήμανε ο σκηνοθέτης. Και πρόσθεσε: «Στις εκκλησίες που μπήκαμε, αντικρίσαμε μια μαγική εικόνα, μια εικόνα που έχω ξαναβιώσει μόνο στην Αφρική. Έμπαινες εκεί μέσα και όταν έβγαινες, νόμιζες ότι μόλις είχες κάνει ψυχοθεραπεία. Ο σύνδεσμός μας σε όλο αυτό ήταν ο Γούιλι Τσέιμπερς, ο οποίος ήταν πόλος έλξης για να έρθει ο κόσμος στη συγκεκριμένη εκκλησία. Άλλωστε, η μουσική του πορεία τον καθιστούσε ίνδαλμα, ένα είδωλο - ξεπεσμένο βέβαια, εν μέρει και από επιλογή- που όμως ήταν τόσο μια εκπληκτική προσωπικότητα όσο και μια εξαιρετική παρουσία μπροστά στην κάμερα», αφηγήθηκε ο σκηνοθέτης. Και κατέληξε λέγοντας: «Τα μπλουζ και τα γκόσπελ, μουσικά είδη συγγενικά μεταξύ τους, είναι η μουσική της ψυχής».
