Ημέρες Τουρκικού Κινηματογράφου #2
27 – 30 Μαΐου 2019, αίθουσα Παύλος Ζάννας - είσοδος ελεύθερη
Μοναδικά στιγμιότυπα και εικόνες από τη γειτονική μας Τουρκία, καθηλωτικά καρέ του χθες και του σήμερα, παρουσιάζονται στο αφιέρωμα «Ημέρες Τουρκικού Κινηματογράφου #2» που πραγματοποιεί το Γραφείο Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκικής Πρεσβείας στην Αθήνα σε συνεργασία με το Γενικό Προξενείο της Τουρκίας και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, από τη Δευτέρα 27 έως την Πέμπτη 30 Μαΐου 2019 στην αίθουσα Παύλος Ζάννας, με ελεύθερη είσοδο (απαραίτητη η έκδοση μηδενικού εισιτηρίου).
Το αφιέρωμα περιλαμβάνει οκτώ ταινίες-κλειδιά του τουρκικού σινεμά από τη δεκαετία του ’60 έως τις μέρες μας, οι περισσότερες εκ των οποίων μάλιστα έχουν προβληθεί και στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (Διεθνές Διαγωνιστικό, «Ματιές στα Βαλκάνια»). Οι ταινίες, τις οποίες υπογράφουν καταξιωμένοι και πολλά υποσχόμενοι τούρκοι σκηνοθέτες, με φόντο την Τουρκία αφηγούνται οικουμενικές ιστορίες για την κοινωνία, την οικογένεια, τον έρωτα και γενικότερα τις ανθρώπινες σχέσεις. Ήρωές τους, άνθρωποι που αναμετριούνται με τους άλλους αλλά και τον εαυτό τους, πορεύονται με πυξίδα τις αξίες τους κι ακολουθούν τα όνειρά τους με κάθε τίμημα.
►Την Τρίτη 28 Μαΐου η ταινία Σίβας θα προβληθεί παρουσία του σκηνοθέτη της Κάαν Μυζντετζί (ώρα προβολής 19:30) και στη συνέχεια (ώρα προβολής 21:30) θα προβληθεί η ταινία Μούχλα, παρουσία του πρωταγωνιστή Ερτζάν Κεσάλ.
Οι ταινίες θα προβληθούν με ελληνικούς και αγγλικούς υπότιτλους.
Ακολουθεί το πρόγραμμα προβολών και οι συνόψεις των ταινιών:
Πρόγραμμα προβολών
Δευτέρα 27 Μαΐου
19:30 Το κορίτσι με το κόκκινο μαντήλι
21:30 Η νύφη
Τρίτη 28 Μαΐου
19:30 Σίβας – Παρουσία του σκηνοθέτη Κάαν Μυζντετζί
21:30 Μούχλα – Παρουσία του πρωταγωνιστή Ερτζάν Κεσάλ
Τετάρτη 29 Μαΐου
19:30 Ξενοδοχείον η πατρίς
21:30 Βαρκούλες από καρπουζόφλουδες
Πέμπτη 30 Μαΐου
19:30 Το κουτί της Πανδώρας
21:45 Η εκδίκηση των φιδιών
Συνόψεις ταινιών
H εκδίκηση των φιδιών / The Revenge of the Snakes / Yılanların Öcü
(Τουρκία, 1962)
Σκηνοθεσία: Μετίν Ερκσάν / Metin Erksan. Σενάριο: Metin Erksan, από το μυθιστόρημα του Fakir Baykurt. Με τους: Fikret Hakan, Nurhan Nur, Aliye Rona, Sadiye Arciman. Ασπρόμαυρη, 108΄
Το αριστούργημα του Μετίν Ερκσάν αφηγείται με αιχμηρή ματιά στιγμές από τη ζωή στις αγροτικές περιοχές της ανατολικής Τουρκίας. Όταν η κατασκευή ενός νέου σπιτιού προκαλεί τη διαμάχη μεταξύ των γειτόνων, ο εύθραυστος κοινωνικός ιστός ενός χωριού διαταράσσεται, καθώς αρχίζουν να αναδύονται αντιπαλότητες, φόβοι και παλιοί λογαριασμοί. Διαθέτοντας ένα εξαιρετικό καστ, η ταινία εστιάζει στους παραμελημένους για αιώνες κατοίκους της περιοχής, οι οποίοι στρέφονται ο ένας ενάντια στον άλλον, αντί να αντιμετωπίσουν έναν κοινό εχθρό. Βασισμένη στο μυθιστόρημα του Fakir Baykurt, ο οποίος καταγόταν από τα μέρη αυτά, η ταινία θίγει μεταξύ άλλων και το θέμα της ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης σε ένα μικρό αγροτικό χωριό, καθώς και μια σειρά από σημαντικά ηθικά και κοινωνικά ζητήματα.
Η νύφη / The Bride / Gelin
(Τουρκία, 1973)
Σκηνοθεσία – σενάριο: Ομέρ Λούφτι Ακάντ / Ömer Lütfi Akad. Με τους: Hülya Koçyigit, Kerem Yilmazer, Ali Sen. Έγχρωμη, 92΄.
Μια νεαρή γυναίκα μετακομίζει με τον σύζυγο και το μικρό τους παιδί στην οικογένεια του συζύγου της στην Κωνσταντινούπολη. Ο γιος της αρρωσταίνει και ο γιατρός της λέει ότι εάν δεν εγχειριστεί, θα πεθάνει. Η οικογένεια αρνείται να την βοηθήσει, καθώς δεν μπορούν να καταλάβουν ότι το παιδί είναι άρρωστο, ενώ χρειάζονται όλα τα χρήματα που έχουν για το νέο μαγαζί που μόλις άνοιξαν. Όταν το παιδί πεθαίνει, η γυναίκα θα κάνει μια απελπισμένη κίνηση. Η ταινία The Bride είναι μέρος της τριλογίας του Ömer Lütfi Akad που αποτελείται επίσης από τις ταινίες The Wedding (1973) και Bloody Money (1974).
Το κορίτσι με το κόκκινο μαντήλι / The Girl with the Red Scarf / Selvi Boylum Al Yazmalım
(Τουρκία, 1977)
Σκηνοθεσία: Ατίφ Γιλμάζ / Atif Yilmaz. Σενάριο: Ali Özgentürk, από το μυθιστόρημα του Chingiz Aitmatov. Με τους: Türkan Soray, Kadir Inanir, Ahmet Mekin. Έγχρωμη, 90΄.
Το δίλημμα μιας γυναίκας μεταξύ αγάπης και λογικής. Η αγάπη της Ασιά και του Ιλιάς απειλείται από ζήλια, αλκοόλ και απιστία. Ο αδύναμος χαρακτήρας και τα προβλήματά του στην δουλειά, οδηγούν τον Ιλιάς – παρά την αγάπη του - να εγκαταλείψει την Ασιά μόνη με το παιδί τους. Εκείνη θα τον περιμένει για καιρό να επιστρέψει. Η συνάντησή της όμως με τον Τσεμσίτ, τον οποίο ο γιος της θα γνωρίσει ως πατέρα του, και η σχέση της μαζί του, θα αλλάξει τα πάντα. Ο Ιλιάς θα ξαναεμφανιστεί χρόνια αργότερα, απαιτώντας την επιστροφή της συζύγου και του παιδιού του.
Ξενοδοχείον η πατρίς / Motherland Hotel / Anayurt Oteli
(Τουρκία, 1986)
Σκηνοθεσία: Ομέρ Καβούρ / Ömer Kavur. Σενάριο: Ömer Kavur, από το μυθιστόρημα του Yusuf Atilgan. Με τους: Macit Koper, Sahika Tekand, Serra Yilmaz, Orhan Çagman. Έγχρωμη, 110΄
Σε μια μικρή επαρχιακή πόλη, ένας χαμηλών τόνων νεαρός άνδρας είναι ιδιοκτήτης ενός ξενοδοχείου, το οποίο διατηρεί με τη βοήθεια της καμαριέρας, η οποία ζει μαζί του. Ένα βράδυ, ένας από τους πελάτες αναχωρεί από το ξενοδοχείο και υπόσχεται να επιστρέψει σε μια εβδομάδα. Η μορφή του γοητευτικού αγνώστου στοιχειώνει τους ήρωες, προκαλώντας τους μελαγχολία. Το φιλμ είναι μια πραγματεία για τη μοναξιά, την εμμονή και τη θλίψη και ταυτόχρονα μια από τις πιο συνταρακτικές ταινίες του τουρκικού σινεμά.
Βαρκούλες από καρπουζόφλουδες / Boats Out of Watermelon Rinds / Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak
(Τουρκία, 2004)
Σκηνοθεσία: Αχμέτ Ουλουτσάι / Ahmet Uluçay. Σενάριο: Ahmet Uluçay. Με τους: Fizuli Caferof, Gülayse Erkoc, Hasbiye Günay, Kadir Kaymaz. Έγχρωμη, 101΄.
Στο αυτοβιογραφικό του ντεμπούτο, ο σκηνοθέτης αναπλάθει τις χαρές της παιδικής ηλικίας και τον μαγικό κόσμο του σινεμά με ήρωες τον Ρετζέπ και τον Μεχμέτ, δύο αγόρια που ζουν στο Tepecik, ένα μικρό χωριό στα ανατολικά της Τουρκίας, όπου ζει και ο ίδιος. Κατά τη διάρκεια της μέρας, τα δυο αγόρια δουλεύουν μαζί με έναν πωλητή καρπουζιού και έναν κουρέα αντίστοιχα, όμως τη νύχτα προσπαθούν να φτιάξουν ένα βιντεοπροβολέα κι ονειρεύονται να αλλάξουν τις ζωές τους και να γίνουν διάσημοι σκηνοθέτες. Όλα όμως αλλάζουν όταν ο Ρετζέπ ερωτεύεται τη Νιχάλ. Και κάπως έτσι, η ζωή αρχίζει να καθρεφτίζει τις περίπλοκες ιστορίες των αγαπημένων ταινιών του Ρετζέπ, καθώς στα συναισθήματά του ανταποκρίνεται όχι η Νιχάλ, αλλά η μικρότερη αδελφή της.
-Ειδική μνεία, Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 2004
Το κουτί της Πανδώρας / Pandora’s Box / Pandora’nın Kutusu
(Τουρκία, Γαλλία, Γερμανία, Βέλγιο, 2008)
Σκηνοθεσία: Γιεσίμ Ουστάογλου / Yesim Ustaoglu. Σενάριο: Sema Kaygusuz, Yesim Ustaoglu. Με τους: Tsilla Chelton, Derya Alabora, Onur Ünsal, Övül Avkiran. Έγχρωμη-Ασπρόμαυρη, 112΄
Τρία αδέλφια ζουν διαφορετικές ζωές στην Κωνσταντινούπολη του σήμερα. Μια μέρα, ένα τηλεφώνημα τους αναγκάζει να κάνουν μαζί ένα ταξίδι στα προάστια και τα χωριά της Τουρκίας με προορισμό τη γενέτειρά τους: μια μικρή πόλη στα βουνά της Μαύρης Θάλασσας. Η ηλικιωμένη μητέρα τους, Nusret, έχει εξαφανιστεί. Καθώς τα αδέλφια αρχίζουν να σκαλίζουν τις αναμνήσεις τους γι’ αυτήν, ξεσπούν εντάσεις μεταξύ τους. Σαν το κουτί της Πανδώρας που έχει πλέον ανοίξει, όλες οι ανεπίλυτες διαφωνίες έρχονται στην επιφάνεια και οι παλιές πληγές ανοίγουν ξανά.
Μούχλα / Mold / Küf
(Τουρκία-Γερμανία, 2012)
Σκηνοθεσία - σενάριο: Αλί Αϊντίν / Ali Aydın. Με τους: Ercan Kesal, Muhammet Uzuner, Tansu Bicer. Έγχρωμη, 94΄.
Ο 55χρονος Μπασρί δουλεύει ως φύλακας σ’ έναν επαρχιακό σταθμό τρένου. Δεκαοχτώ χρόνια πριν, ο γιος του εξαφανίστηκε μετά από τη σύλληψή του για αντικαθεστωτική δράση κι από τότε η μόνη σκέψη του πατέρα είναι να μάθει νέα για την τύχη του γιου του και να τον κηδέψει όπως του αξίζει. Η κάμερα τον ακολουθεί στη μοναχική πορεία του στο υποβλητικό τοπίο της Ανατολίας, αλλά και στην ψυχολογική διαδρομή του, σ’ ένα φιλμ που χτίζει με σιγουριά, ξεκάθαρη σκηνοθετική ματιά και αξιοθαύμαστη εμβάθυνση στους χαρακτήρες, ένα μελαγχολικό πορτρέτο όχι μόνο του ήρωα αλλά και της πρόσφατης ιστορίας μιας χώρας. Με τον Ερτζάν Κεσάλ, γνωστό σε μας από τις ταινίες του Νουρί Μπιλγκέ Τζεϊλάν, στον πρωταγωνιστικό ρόλο, η ταινία μεταμορφώνεται από μια μινιμαλιστική ιστορία, σ’ έναν ανοιχτό καμβά για τη συναισθηματική ζύμωση του θεατή: ένα αξιοθαύμαστο ντεμπούτο που μας συστήνει μια νέα, σπουδαία κινηματογραφική φωνή.
- Αργυρός Αλέξανδρος, Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 2012
Σίβας / Sivas
(Τουρκία - Γερμανία, 2014)
Σκηνοθεσία - σενάριο: Κάαν Μυζντετζί / Kaan Müjdeci. Με τους: Dogan Izci, Cakir, Hasan Ozdemir, Εzgi Εrgin. Έγχρωμη, 97΄.
Με φόντο ένα ζοφερό χωριό της Ανατολίας στην Ανατολική Τουρκία, η ταινία αφηγείται την ιστορία του 11χρονου Ασλάν, κι ενός ταλαιπωρημένου από τις κυνομαχίες σκύλου, που δένονται με μια δυνατή φιλία αφότου ο Ασλάν βρίσκει τον Σίβας εγκαταλειμμένο σ’ ένα χαντάκι, γεμάτο πληγές κι έτοιμο να πεθάνει. Εντωμεταξύ, μια σχολική παράσταση της Χιονάτης και των επτά νάνων κυριαρχεί στο φόντο της ιστορίας, καθώς ο Ασλάν είναι απογοητευμένος που έχασε το ρόλο του πρίγκιπα από τον Οσμάν, τον αντίπαλό του στον έρωτα και γιο του προέδρου του χωριού. Κι ενώ ο Οσμάν προπορεύεται στον αγώνα των δύο αγοριών να κερδίσουν την καρδιά της Αϊσέ, της «πριγκίπισσας» του χωριού, ο Ασλάν προσπαθεί να την εντυπωσιάσει με τον καινούργιο του φίλο. Ο Σίβας, που έχει ξαναζωντανέψει, κερδίζει τη μία κυνομαχία μετά την άλλη, δίνοντας πόντους στον Ασλάν έναντι του Οσμάν. Ωστόσο, καθώς η επιτυχία του Σίβας στο πεδίο της μάχης τραβά ολοένα και πιο πολύ την προσοχή του προέδρου του χωριού, οι ρόλοι αλλάζουν ανεπαίσθητα κι ο Ασλάν βρίσκεται ξαφνικά να ενηλικιώνεται πριν την ώρα του, αφήνοντας πίσω του την πριγκίπισσα.
