19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
3-12 Μαρτίου 2017
ΤΕΛΕΤΗ ΛΗΞΗΣ
3-12 Μαρτίου 2017
ΤΕΛΕΤΗ ΛΗΞΗΣ
Το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης έριξε αυλαία την Κυριακή 12 Μαρτίου 2017 στο Ολύμπιον, με την απονομή των βραβείων στην τελετή λήξης, την οποία παρουσίασε ο δημοσιογράφος και κριτικός κινηματογράφου Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος.
Το κοινό και τους επισήμους καλωσόρισαν στην εκδήλωση η Γενική Διευθύντρια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης Ελίζ Ζαλαντό και ο Διευθυντής του Φεστιβάλ, Ορέστης Ανδρεαδάκης. «Δεν έχουμε λόγους και χαιρετισμούς σήμερα, αλλά μόνο τα βραβεία και ευχαριστίες. Ευχαριστούμε λοιπόν τους υποστηρικτές και τους χορηγούς μας, το υπέροχο προσωπικό του Φεστιβάλ και τους καταπληκτικούς εθελοντές. Και βέβαια ευχαριστούμε το κοινό της Θεσσαλονίκης, το οποίο αγκαλιάζει το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ και μας δίνει ελπίδα», σημείωσαν οι ίδιοι.
Ο Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος πήρε το λόγο στη συνέχεια καλωσορίζοντας με τη σειρά του τους παρευρισκόμενους και τονίζοντας: «Σε πολύ λίγο ξεκινά η απονομή των βραβείων του 19ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Ντοκιμαντέρ είναι ζωή. Ή ο καθρέφτης της. Είναι αλήθεια. Ή μήπως ψήγματα; Το τι είναι ντοκιμαντέρ είναι τεράστια συζήτηση. Το πόσο το αγαπάμε όμως, δεν χωρά καμία συζήτηση. Λίγα κινηματογραφικά είδη φτάνουν τόσο κοντά μας. Γίνονται αναφορές μας. Κομμάτι της ζωής μας. 213 ντοκιμαντέρ έγιναν φέτος κτήμα μας. Εμπειρία μας. Κάποια θα φύγουν αυτή τη βραδιά με ένα βραβείο. Όλα όμως αξίζουν ένα μεγάλο μπράβο. Όλοι οι δημιουργοί αξίζουν το πιο ζεστό μας χειροκρότημα!»
Ακολούθησε το βίντεο που ετοίμασαν για το Φεστιβάλ οι φοιτητές του Τμήματος Κινηματογράφου της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ, υπό την επίβλεψη του καθηγητή τους, σκηνοθέτη Περικλή Χούρσογλου, το οποίο κατέγραψε διάφορα χαρακτηριστικά στιγμιότυπα από το 19ο Φεστιβάλ.
Στη συνέχεια ξεκίνησε η απονομή των βραβείων, με τον κ. Κουτσογιαννόπουλο να σημειώνει: «Και τώρα θα σας ξαφνιάσουμε. Θα αρχίσουμε τις βραβεύσεις, όχι με ταινίες, αλλά με μια άλλη αγαπημένη συνήθεια, το φαγητό. Θα μου πείτε, “τι δουλειά έχει το φαγητό σε ένα φεστιβάλ ντοκιμαντέρ;” Είναι κομμάτι του νέου τμήματος του φεστιβάλ ‘Food vs. Food’ στο οποίο προβλήθηκαν 9 ντοκιμαντέρ που αποκάλυψαν όλες τις όψεις της τροφής: Μνήμη, πολιτισμός, ανθρώπινο δικαίωμα, ζωή. Στη γιορτή μας συμμετείχαν τα εστιατόρια της πόλης μέσα από έναν διαγωνισμό που οργάνωσε το φεστιβάλ για το καλύτερο πιάτο. Σήμερα δίνονται ένα βραβείο κοινού, το δικό σας βραβείο, και το βραβείο μιας κριτικής επιτροπής».
Το βραβείο κοινού για το καλύτερο πιάτο φεστιβάλ απονεμήθηκε στο εστιατόριo Extravaganza, το οποίο παρέλαβε ο Αντώνης Μουστάκης. Σε ερώτηση του κ. Κουτσογιαννόπουλου αν το εστιατόριο έγινε πιο σινεφίλ τις ημέρες του φεστιβάλ, ο κ. Μουστάκης απάντησε ότι το φαγητό, όπως και το σινεμά είναι πολιτισμός, άρα το κοινό στο οποίο απευθύνονται και τα δύο είναι κατά κάποιο τρόπο το ίδιο, ενώ πρόσθεσε ότι ο κόσμος αγκάλιασε το εστιατόριο και αγάπησε τη νέα ενότητα του φεστιβάλ. Στη συνέχεια, η Γεωργία Δώδου και ο Δημήτρης Κοπαράνης από την κριτική επιτροπή του Food vs. Food –μέλος της οποίας ήταν και ο Νίκος Στεφανίδης- έδωσαν το βραβείο για το καλύτερο πιάτο του Φεστιβάλ, το οποίο λόγω ισοβαθμίας απονεμήθηκε στα εστιατόρια Ζύθος Ντορέ και Φανός της Πόλης. Η Δέσποινα Μαυρομάτη που παρέλαβε το βραβείο εκ μέρους του εστιατορίου Ζύθος Ντορέ σχολίασε τη συμμετοχή αυτού του ιστορικού μαγαζιού σε έναν μοντέρνο διαγωνισμό λέγοντας ότι «δίνουμε εξετάσεις εδώ και πολλά χρόνια κάθε μέρα, με στόχο να διατηρηθεί μοντέρνα η πλούσια παράδοση της πόλης στην κουζίνα». Ο κ. Κουτσογιαννόπουλος ρώτησε την Ευτυχία Παπαδοπούλου, η οποία παρέλαβε το βραβείο εκ μέρους του Φανού της Πόλης κατά πόσον άλλαξε το τοπίο στα εστιατόρια της Θεσσαλονίκης η ταινία ΠΟΛΙΤΙΚΗ κουζίνα. «Φυσικά και το άλλαξε», ήταν η απάντησή της, «γιατί υπάρχουν ρίζες στην Πόλη. Άλλωστε το σινεμά και το φαγητό είναι από τις αγαπημένες συνήθειες των Θεσσαλονικέων».
Αμέσως μετά, το λόγο είχαν τα βραβεία για τις ταινίες του 19ου ΦΝΘ, ξεκινώντας με το Doc On Air, που απονέμει η ΕΡΤ στο καλύτερο project του Pitching Forum για διεθνή συμπαραγωγή του Ευρωπαϊκού Δικτύου Ντοκιμαντέρ EDN. Το βραβείο, το οποίο κρίνεται από την επιτροπή του EDN και αντιστοιχεί σε χρηματικό έπαθλο 3.000 ευρώ που χορηγείται από την ΕΡΤ, απονεμήθηκε στο project The Watchmen, σε σκηνοθεσία Μαντλέν Λερογιέ και παραγωγή Βαλερί Μονμαρτίν - Little Big Story (Γαλλία). Την απονομή έκανε ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΡΤ, Λάμπης Ταγματάρχης, ο οποίος παρατήρησε ότι, έχοντας κάνει απονομές πολλές φορές και με διάφορες ιδιότητες στο Φεστιβάλ, βλέπει ότι κάθε φορά γίνεται και καλύτερο. «Βλέποντας τους ανθρώπους του θεσμού, τη Γενική Διευθύντρια και τον Διευθυντή του, καταλαβαίνεις το γιατί», συμπλήρωσε ο ίδιος. Επιπλέον, ανακοίνωσε την απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΡΤ να συνάψει τριετή συνεργασία της ΕΡΤ με το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με την οποία θα διατεθούν για τα επόμενα τρία χρόνια 200.000 ευρώ: 140.000 για το Φεστιβάλ Κινηματογράφου και 60.000 για το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ. Επιπλέον, έπειτα από εισήγηση της Κυριακής Μάλαμα, διευθύντριας προγράμματος της ΕΡΤ3 και μέλους του Δ.Σ. του ΦΚΘ, αποφασίστηκε να μισθώσει η ΕΡΤ όλες τις ελληνικές ταινίες που προβλήθηκαν στο Φεστιβάλ τόσο στο διαγωνιστικό τμήμα όσο και στα διεθνή τμήματα, με ένα ακόμα ποσό να εκταμιεύεται για τους έλληνες δημιουργούς.
Στη συνέχεια ανακοινώθηκαν τα βραβεία Docs In Progress 2017 της Αγοράς Ντοκιμαντέρ του 19ου ΦΝΘ. Η κριτική επιτροπή των φετινών Docs in Progress αποτελείται από τους Γιούρι Αβέρωφ (παραγωγός, Anemon Productions, Ελλάδα), Monika Mikusova (αγοραστής προγράμματος, RTV Σλοβακία, Σλοβακία) και Francis Kandel (αγοραστής προγράμματος, Canal +, Γαλλία). Απονεμήθηκαν δύο βραβεία: Για υπηρεσίες post-production αξίας 15.000 ευρώ που χορηγεί η ελληνική εταιρία post-production 2|35 Inc, στην ταινία Castle σε σκηνοθεσία Hamed Zolfaghari – Ιράν (Εταιρεία Παραγωγής: Crazy Woodpecker Film Studio, Παραγωγή: Hamed Zolfaghari, Nina Amin Zadeh). Επίσης, για υπηρεσίες ήχου και μουσικής αξίας έως και 6.500 ευρώ που χορηγεί η ελληνική εταιρεία MuSou, στην ταινία Kiruna 2.0 σε σκηνοθεσία της Greta Stocklassa – Τσεχία (Εταιρεία Παραγωγής: Analog Vision s.r.o., Παραγωγή: Veronika Kuhrova, Michal Kracmer, Συμπαραγωγή: Ondrej Sejnoha). «Συγχαρητήρια και στα δύο project κι ευχόμαστε να τα δούμε σύντομα, ολοκληρωμένες ταινίες πλέον, στο φεστιβάλ», σημείωσε σχετικά ο κ. Κουτσογιαννόπουλος.
Επόμενο βραβείο ήταν αυτό της Διεθνούς Αμνηστίας για μια ταινία του τμήματος «Ανθρώπινα δικαιώματα» του 19ου Φεστιβάλ, η οποία απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ Δεν είμαι ο νέγρος σου σε σκηνοθεσία Ραούλ Πεκ (ΗΠΑ, Γαλλία, Βέλγιο, Ελβετία). Στη φετινή κριτική επιτροπή συμμετείχαν οι Κωνσταντίνος Κυριακός (Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Θεάτρου και του Ελληνικού Κινηματογράφου του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πατρών, συγγραφέας) Χριστίνα Ζώνιου (Καθηγήτρια του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Πρόεδρος του Πανελληνίου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση, Ιδρυτικό μέλος της Ακτιβιστικής Ομάδας Θεάτρου του Καταπιεσμένου), Κυριάκος Κατζουράκης (Σκηνοθέτης, ζωγράφος) Κατερίνα Καλογερά (Πρόεδρος της Διεθνούς Αμνηστίας, σεναριογράφος, σκηνοθέτης) και Μαριάννα Λεονταρίδου (Μέλος Διεθνούς Αμνηστίας, κριτικός κινηματογράφου). Απονέμοντας το βραβείο η Ειρήνη Τσολάκη, αντιπρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας, παρατήρησε ότι στα 10 χρόνια από τότε που θεσμοθετήθηκε το συγκεκριμένο βραβείο, έχει ταξιδέψει σε πολλά σημεία της γης, επιβραβεύοντας σκηνοθέτες που κατέγραψαν και κατήγγειλαν με τη δική τους τέχνη τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, προσπαθώντας να ευαισθητοποιήσουν συνειδήσεις: «Η επιλογή αυτή ποτέ δεν ήταν εύκολη, όπως δεν ήταν εύκολη και φέτος η επιλογή ανάμεσα στα 17 ντοκιμαντέρ της ενότητας. Ο σκηνοθέτης του Δεν είμαι ο νέγρος σου με μια αριστοτεχνική δουλειά και ανατρέποντας το παρελθόν, καταδεικνύει τις παραβιάσεις των πολιτικών δικαιωμάτων των μαύρων και το πόσο κατασκευασμένη είναι η εικόνα τους στη σημερινή Αμερική».
Ο βραβευμένος σκηνοθέτης Ραούλ Πεκ έστειλε μήνυμα που διάβασε ο Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος, αναφέροντας τα εξής: «Λυπάμαι που δεν μπορώ να βρίσκομαι μαζί σας. Ήταν μεγάλη τιμή μας η προβολή της ταινίας στο ΦΝΘ. Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τους υπεύθυνους προγράμματος του Φεστιβάλ που επέλεξαν την ταινία και ακόμα περισσότερο ευχαριστούμε για την αδιάλειπτη αφοσίωση και το πάθος τους για τη δουλειά που κάνουν στο χώρο του ντοκιμαντέρ. Δεχόμαστε το βραβείο της Διεθνούς Αμνηστίας, μιας οργάνωσης για την οποία τρέφω βαθύ σεβασμό, με μεγάλη περηφάνια. Αναμφίβολα το βραβείο αυτό θα ευαισθητοποιήσει ακόμα περισσότερο τους θεατές για το θέμα της ταινίας, το οποίο δεν αφορά μόνο τη Βόρεια Αμερική, αλλά και την ευρωπαϊκή ήπειρο. Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που η ταινία σύντομα θα κυκλοφορήσει στην Ελλάδα από την ΑΜΑ Films. Ευχαριστώ για άλλη μια φορά για την τιμητική αυτή βράβευση και την υποστήριξή σας».
Ακολούθησε το βραβείο WWF για ταινία του τμήματος «Περιβάλλον» του Φεστιβάλ το οποίο απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ Μέρες της λίμνης σε σκηνοθεσία Πανδώρας Μουρίκη (Ελλάδα).Η φετινή κριτική επιτροπή αποτελούνταν από τους: Ιάσονα Κάντα (Εκπρόσωπος Τύπου WWF Ελλάς), Βίκυ Μπαρμπόκα (Υπεύθυνη Επικοινωνίας προγράμματος «Καλύτερη ζωή»), Χρίστη Σωτηρίου (Υπεύθυνη προγράμματος «Fish Forward») και Αλέξανδρο Κανδαράκη (Υπεύθυνος Περιεχομένου Επικοινωνίας WWF Ελλάς). Την απονομή έκανε ο Γιώργος Βλάχος, μέλος του Δ.Σ. της WWF, που τόνισε ότι παρότι συνηθίζουμε να λέμε ότι η Ελλάδα σήμερα βρίσκεται σε κρίση, η Ελλάδα της κρίσης παράγει πολιτισμό, απόδειξη του οποίου είναι η οργάνωση και η θεματολογία του φετινού Φεστιβάλ. «Η κρίση επίσης παράγει λύσεις», πρόσθεσε και συνέχισε: «Η WWF Hellas έχει θέσει σε διαβούλευση ένα κείμενο διαλόγου με θέμα ‘Ελάφρυνση χρέους για τη ζωντανή ελληνική οικονομία’. Στηρίζεται στη λογική ότι η οικονομική κρίση μπορεί να γίνει κινητήρια δύναμη οικολογικά βιώσιμης ανάπτυξης μέσα από την αξιοποίηση του αδιαμφισβήτητου οικολογικού της πλούτου. Η Ελλάδα της κρίσης επίσης παράγει μηνύματα. Ο άνθρωπος πρέπει να αποκτήσει επαφή με τη φύση δραπετεύοντας από το αστικό περιβάλλον, προστατεύοντας και διαφυλάσσοντας τη φύση για τις επόμενες γενιές. Σε αυτή την κατεύθυνση κινείται και η συμμετοχή που βραβεύουμε απόψε». Το βραβείο παρέλαβε η σεναριογράφος και παραγωγός του ντοκιμαντέρ Χαρά Φράγκου, η οποία τόνισε χαρακτηριστικά ότι ο φύλακας της λίμνης, ο Παναγιώτης, τη δίδαξε ότι ο άνθρωπος και η φύση δεν είναι ούτε απέναντι, ούτε δίπλα, είναι ένα.
Ακολούθησαν τα 4 βραβεία κοινού Fischer, τα οποία απένειμε η Διονυσία Σιμάτου, Senior Brand Manager της Fischer από την Αθηναϊκή Ζυθοποιία. Η κ. Σιμάτου ανέφερε ότι τα τελευταία πέντε χρόνια της συνεργασίας της Fischer με το Φεστιβάλ αναδεικνύονται οι ιστορίες των ντοκιμαντέρ μέσα από το κοινό της Θεσσαλονίκης, απονέμοντας ίσως ένα από τα πιο σημαντικά βραβεία, το βραβείο κοινού Fischer. Για όλες αυτές τις μοναδικές στιγμές ευχαρίστησε θερμά τη διοργάνωση του Φεστιβάλ που κάθε χρόνο διαμορφώνει με ποιότητα και σεβασμό, τον πολιτισμό του κινηματογράφου και των ανθρώπων του. Όπως είπε η ίδια, ο ενθουσιασμός για τα ντοκιμαντέρ που προβλήθηκαν και η ανταπόκριση των θεατών για άλλη μια φορά ήταν εντυπωσιακός, καθώς οι ψήφοι που καταμετρήθηκαν, ξεπέρασαν τις 25.000.
Το Βραβείο Κοινού για ελληνική παραγωγή κάτω των 50’ απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ Ο γυάλινος δράκος σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνας Ουρούμη (Ελλάδα). Το βραβείο παρέλαβε η σκηνοθέτιδα, που ευχαρίστησε τους συντελεστές της ταινίας -στην πλειοψηφία τους φοιτητές του τμήματος Κινηματογράφου του ΑΠΘ-, αφού η ταινία ήταν η πτυχιακή της εργασία. Επιπλέον ευχαρίστησε τον οργανισμό Make a Wish που έκανε πραγματικότητα την επιθυμία της νεαρής πρωταγωνίστριας του φιλμ. Η ηρωίδα, η Γεωργία, ευχήθηκε να γίνει ταινία η μάχη της με τον καρκίνο και όπως είπε η Κωνσταντίνα Ουρούμη, ήθελε έτσι να δώσει κουράγιο και δύναμη σε γονείς και παιδιά που περνούν μια αντίστοιχη περιπέτεια, αλλά και τροφή για σκέψη σε όλους εμάς, προκειμένου να αναλογιστούμε ποιο είναι το πραγματικό νόημα στη ζωή μας.
Το Βραβείο Κοινού για ξένη παραγωγή κάτω των ’50 απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ Τα μαλλιά του Αμάντ σε σκηνοθεσία Σούζαν Κένεν (Ολλανδία).
Το Βραβείο Κοινού για ελληνική παραγωγή άνω των 50’ απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ Στρίγγλες σε σκηνοθεσία Άγγελου Κοβότσου (Ελλάδα). Το βραβείο παρέλαβε ο σκηνοθέτης που αναφέρθηκε στο λογοπαίγνιο String – less και Στρίγγλες, αναφορικά με τις ηρωίδες της ταινίας (το γυναικείο συγκρότημα String less), ως προς την ταυτότητα, την ομάδα και τις ιδιαίτερες προσωπικότητές τους. Παρακολουθώντας τις στο σπίτι και τη δουλειά, τόσο σε ευχάριστες όσο και σε δυσάρεστες στιγμές, η ταινία έγινε περισσότερο μια καταγραφή της γυναικείας ταυτότητας. Ο ίδιος δεν παρέλειψε επίσης να ευχαριστήσει τους συντελεστές της ταινίας, τις πρωταγωνίστριές του, αλλά και το Φεστιβάλ που πάντα στηρίζει το ντοκιμαντέρ.
Το Βραβείο Κοινού για ξένη παραγωγή άνω των 50΄– «Βραβείο Κοινού Πίτερ Ουιντόνικ», απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ Πουθενά να κρυφτείς σε σκηνοθεσία του Ζαραντάστ Άχμεντ (Νορβηγία-Σουηδία). Ο σκηνοθέτης έστειλε βιντεοσκοπημένο ευχαριστήριο μήνυμα στο οποίο ανέφερε: «Δεν μπορώ να περιγράψω πόσο χαίρομαι. Όχι μόνο για το ίδιο το βραβείο, αλλά και γιατί νιώθω ότι αυτό είναι ένα μήνυμα που ήθελαν να στείλουν οι άνθρωποι που ψήφισαν τον Νόρι, τον πρωταγωνιστή της ταινίας, ότι δεν είναι μόνος του. Χαίρομαι που υπάρχει καλοσύνη μέσα μας, χωρίς αυτή όλα θα καταρρεύσουν. Η διάκριση αυτή με κάνει χαρούμενο, έπειτα από έξι χρόνια που δουλέψαμε για αυτή την ταινία. Ελπίζω να σας δω του χρόνου στη Θεσσαλονίκη, ίσως και με άλλη ταινία ή ως κοινό. Στέλνω τις καλύτερες ευχές μου στους άλλους νικητές και τους συμμετέχοντες. Ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όσους έκαναν την τεράστια προσπάθεια να φέρουν εμένα και την ταινία μου στο 19ο Φεστιβάλ».
Στη συνέχεια, δόθηκαν τα βραβεία Νεότητας Φοιτητών Πανεπιστημίων της Θεσσαλονίκης, υπό την επίβλεψη της καθηγήτριας Μπέτυς Κακλαμανίδου. Η επιτροπή αποτελούνταν από τους φοιτητές: Ανθή Αντωνιάδη (Τμήμα Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος,Σχολή Γεωπονίας, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος ΑΠΘ), Ιλιάνα Δεληγιαννίδου (Τμήμα Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος, Σχολή Γεωπονίας, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος ΑΠΘ), Παναγιώτη Κουντουρά (Τμήμα Κινηματογράφου, Σχολή Καλών Τεχνών ΑΠΘ), Μαρία Μπέλλου (Νομική Σχολή ΑΠΘ), Γιώργο Τσαουσάκη (Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών, Πολυτεχνική Σχολή ΑΠΘ). Το Eιδικό Βραβείο της Επιτροπής δόθηκε στο ντοκιμαντέρ Eyes of Exodus σε σκηνοθεσία Αλεξάνδρας Λιβέρις (ΗΠΑ-Ελλάδα). Την απονομή έκανε ο Παναγιώτης Κουντουράς, ο οποίος ανέφερε το σχετικό σκεπτικό της επιτροπής, λέγοντας ότι «μέσα από τη μικρογραφία ενός τόπου, η δημιουργός αποτύπωσε δεξιοτεχνικά τη θέση αλλά και τη στάση της Ελλάδας στο προσφυγικό ζήτημα και φανέρωσε τον αληθινό εαυτό και των δύο πλευρών σε μια άρτια κατασκευή με άψογη διαχείριση των εργαλείων τεκμηρίωσης». Η σκηνοθέτιδα έστειλε βιντεοσκοπημένο μήνυμα στο οποίο ανέφερε: «Ευχαριστώ το ΦΝΘ, ειδικά την επιτροπή που μας απένειμε αυτό το ειδικό βραβείο. Θέλω να ευχαριστήσω το Φεστιβάλ εκ μέρους του συνεργείου, αλλά ειδικά των πρωταγωνιστών της ταινίας, που ήταν γενναίοι και μοιράστηκαν τις ιστορίες τους μαζί μας. Σημαίνει πολλά για μας αυτή η αναγνώριση, καθώς πιστεύω με όλη μου την καρδιά ότι είναι ένα από τα πρώτα βήματα για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας κρίσης, όπως είναι το μεταναστευτικό, ειδικά στην Ελλάδα και σε ένα τόσο μικρό νησί όπως το Καστελόριζο. Από τα βάθη της καρδιάς μου εύχομαι να ήμουν στη Θεσσαλονίκη και ευχαριστώ για το βραβείο».
Το βραβείο Καλύτερης Ταινίας απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ The Snake Charmer σε σκηνοθεσία Νίνας Μαρίας Πασχαλίδου (Κύπρος-Ελλάδα). «Με τεχνική αρτιότητα η δημιουργός ξεδίπλωσε τολμηρά την ιστορία της, σχολίασε τη δύναμη των media, το είναι και το φαίνεσθαι με τα ανθρώπινα δικαιώματα στο προσκήνιο», ανέφερε σχετικά ο Παναγιώτης Κουντουράς. Το βραβείο παρέλαβε η σκηνοθέτιδα, η οποία ρωτήθηκε από τον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο για το πώς αποφάσισε να ασχοληθεί με τον σεξισμό στο Μπόλιγουντ. Η κ. Πασχαλίδου επισήμανε ότι η Ινδία φαίνεται μακρινή, αλλά δεν είναι και τόσο. «Αν ήμουν Ινδή δεν θα είχα επιλογές. Θα με πάντρευαν με προξενιό και η προίκα μου θα έπρεπε να είχε πληρωθεί από τους γονείς μου. Θα ήμουν πολύ τυχερή αν έκανα κορίτσι. Ως δυτική έχω περισσότερες επιλογές, ή τουλάχιστον έτσι πιστεύουμε. Στη γειτονική μας Ιταλία μια γυναίκα δολοφονείται κάθε μία μέρα από έναν άντρα, πολλές φορές μέλος της οικογένειάς της, ενώ στην Ελλάδα το θέμα της ενδοοικογενειακής βίας είναι ταμπού. Γι’ αυτό πίστευα πάντα ότι το θέμα είναι πολύ κοντά μας. Επέλεξα την ιστορία του Ααμίρ Καν, ενός μεγάλου σταρ του Μπόλιγουντ, ο οποίος επιλέγει να μην σιωπήσει, να κάνει τη διαφορά και να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο το Μπόλιγουντ βλέπει τις γυναίκες». Η ίδια ευχαρίστησε την παραγωγή και την ομάδα που τη βοήθησε, αλλά και τους γονείς της που τη στήριξαν στις επιλογές της όταν ήταν νέα, επισημαίνοντας ότι είναι μεγάλη τιμή που το βραβείο αυτό το δίνουν νέοι, που είναι το πιο δύσκολο κοινό για να κερδίσουν οι δημιουργοί.
Στη συνέχεια, δόθηκε το βραβείο της ΠΕΚΚ (Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου), το οποίο απένειμε ο κριτικός κινηματογράφου Ιωσήφ Πρωιμάκης στο ντοκιμαντέρ Village Potemkin σε σκηνοθεσία Δομήνικου Ιγνατιάδη (Ελλάδα). Ο κ. Πρωιμάκης σημείωσε σχετικά: «Χαίρομαι πολύ που το βραβείο αυτό έπεται της επιτροπής νεότητας γιατί και οι κριτικοί κινηματογράφου διατηρούμαστε πολύ πιο νέοι απ’ ότι κάποιοι μπορεί να πιστεύουν. Αυτή είναι μία από τις πολλές δυνάμεις του σινεμά. Μια άλλη δύναμη του σινεμά είναι μια δύναμη ξεκάθαρα απελευθερωτική. Αντανάκλαση αυτής της δύναμης του σινεμά είναι η ταινία στην οποία απονέμεται το βραβείο ΠΕΚΚ, μια ταινία που παρά τις όποιες κατασκευαστικές αδυναμίες, καταφέρνει να επιβάλλει τη βιωματική της δύναμη και τη γνήσια συγκίνηση γύρω από ένα θέμα οξύ, επίκαιρο και βαθιά πολιτικό, όπως το ζήτημα της εξάρτησης από τα ναρκωτικά. Είναι, επιπλέον, ένα ντοκιμαντέρ που υπενθυμίζει ότι η τέχνη, και ειδικότερα ο κινηματογράφος, διαθέτει μια ξεκάθαρα απελευθερωτική δύναμη». Το βραβείο παρέλαβε ο σκηνοθέτης Δομήνικος Ιγνατιάδης, ο οποίος απαντώντας στο πώς αισθάνεται που έχει κάνει μια πολύ προσωπική ταινία, είπε: «Είναι η καλύτερη ερώτηση για κάποιον άνθρωπο, το πώς αισθάνεται. Αισθάνομαι αγάπη για το Φεστιβάλ, γιατί τα χαμόγελα, την αποδοχή και τη ζεστασιά που εισέπραξα εδώ, είχα πάρα πολύ καιρό να το βιώσω, όλη αυτή τη θετική ενέργεια, και σας ευχαριστώ. Νιώθω περήφανος για τον εαυτό μου που τα κατάφερα και είμαι καθαρός και μετουσίωσα μια εμμονή μου σε πράξη, σε οπτικοακουστικό υλικό, για να μοιραστούμε την εμπειρία της εξάρτησης και της καθαρότητας. Είμαι ευγνώμων για τους συνεργάτες και τους ήρωές μου και αφιερώνω το βραβείο σε όλους τους ναρκομανείς και αλκοολικούς που υποφέρουν από τον εθισμό και σε αυτούς που έχουν πεθάνει».
Αμέσως μετά, ο Α΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής, Αναστάσιος Κουράκης απένειμε το βραβείο «Ανθρώπινες Αξίες», που δίνει ο τηλεοπτικός σταθμός της Βουλής των Ελλήνων σε ταινία του Διεθνούς Διαγωνιστικού. Η φετινή κριτική επιτροπή, που απαρτιζόταν από τους Κώστα Δήμο (Υπεύθυνος Προγράμματος), Άρη Φατούρο (Σύμβουλος Προγράμματος) και Βασίλη Δούβλη (σκηνοθέτης), διέκρινε το ντοκιμαντέρ Μηχανές σε σκηνοθεσία Ραχούλ Τζέιν (Ινδία, Γερμανία, Φινλανδία). Παρουσιάζοντας την ταινία, ο Αναστάσιος Κουράκης ανέφερε ότι διερευνά με κινηματογραφικά συναρπαστική ματιά τις προβιομηχανικές συνθήκες εργασίας, την ανθρώπινη εκμετάλλευση και το τεράστιο χάσμα ανάμεσα στον ανεπτυγμένο κόσμο και τις υπό ανάπτυξη χώρες. Ο ίδιος πρόσθεσε, μεταξύ άλλων, ότι πρόκειται για μια ταινία που μας υποχρεώνει να σκεφτούμε την ποιότητα των προϊόντων που διατίθενται στο εμπόριο, καθώς πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και σε συνάρτηση με τις συνθήκες παραγωγής τους.
Ακολούθησε το βραβείο της FIPRESCI (Διεθνής Ένωση κριτικών κινηματογράφου), η κριτική επιτροπή της οποίας απαρτιζόταν από τους Ρομπέρτο Τιραπέλε - Πρόεδρος (Ιταλία), Μπετίνα Χιρς (Γερμανία), Χρήστο Σκυλλάκο (Ελλάδα). Ο κ. Σκυλλάκος παρουσίασε το βραβείο, το οποίο απέσπασε το ντοκιμαντέρ Μηχανές σε σκηνοθεσία Ραχούλ Τζέιν (Ινδία, Γερμανία, Φινλανδία), σημειώνοντας το σκεπτικό της επιτροπής: «Το ντοκιμαντέρ οδηγεί τον θεατή στο εσωτερικό ενός αχανούς ινδικού εργοστασίου κλωστοϋφαντουργίας. Μέσω της χρήσης μονοπλάνων, travelling και σκληρών φωτισμών όπως και του αμείλικτου θορύβου των μηχανών, η ταινία βασίζεται σχεδόν εξ’ ολοκλήρου στην ισχυρή κινηματογραφική εικόνα και τον ήχο για να απεικονίσει την ρεαλιστική πραγματικότητα ως δυστοπία. Αποτελεί μια τρομακτική υπενθύμιση ότι η απάνθρωπη μισθωτή σκλαβιά και η εκμετάλλευση της εργατικής τάξης είναι μια σύγχρονη πραγματικότητα, όχι μόνο στην Ινδία αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο».
Η απονομή ολοκληρώθηκε με τα βραβεία της Διεθνούς Επιτροπής, τα οποία παρουσίασαν τα μέλη της, Πολ Πάουελς (Πρόεδρος), Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Δικτύου Ντοκιμαντέρ EDN (Βέλγιο), Ντίνα Ιορντάνοβα, Καθηγήτρια Κινηματογράφου στο Πανεπιστήμιο St. Andrews στη Σκωτία (Βουλγαρία), Λωράν Ριγκουλέ, δημοσιογράφος (Γαλλία), Μαριάννα Οικονόμου, σκηνοθέτιδα και παραγωγός ντοκιμαντέρ (Ελλάδα). Το πέμπτο μέλος της επιτροπής, ο σκηνοθέτης Ταλάλ Ντέρκι από την Συρία, είχε αναχωρήσει λίγες ώρες πριν την τελετή από τη Θεσσαλονίκη.
«Ευχαριστούμε για την πρόσκληση και την ευκαιρία να δούμε 12 ενδιαφέρουσες αλλά πολύ διαφορετικές μεταξύ τους ταινίες. Η κριτική επιτροπή επέλεξε ταινίες ταλαντούχων δημιουργών με εξαιρετικές σκηνοθετικές δυνατότητες, οι οποίοι επέλεξαν να αξιοποιήσουν το ταλέντο τους και να αναδείξουν σημαντικά κοινωνικά ζητήματα. Η απόφαση δεν ήταν εύκολη και έτσι η επιτροπή αποφάσισε να απονείμει Ειδική Μνεία σε μια ταινία που εκτίμησε ιδιαίτερα» είπε ο Πολ Πάουελς. Η Ειδική Μνεία απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ Πού είσαι Σινγκάλ; σε σκηνοθεσία Άγγελου Ράλλη (Ελλάδα, Βέλγιο, Αυστρία). Όπως υπογράμμισε στο σημείο αυτό η Μαριάννα Οικονόμου, «το φιλμ αφηγείται μια συγκινητική ιστορία που γυρίστηκε σε πολύ δύσκολες συνθήκες και μας θύμισε μια διωκόμενη ομάδα ανθρώπων στην οποία στράφηκαν για λίγο τα φώτα της δημοσιότητας και την οποία ξαναξεχάσαμε. Η κριτική επιτροπή εκτίμησε την εγγύτητα προς τους χαρακτήρες και το σεβασμό με τον οποίο απεικονίζεται για την κουλτούρα τους».
Ο Άγγελος Ράλλης έστειλε ένα βιντεοσκοπημένο μήνυμα, στο οποίο ανέφερε: «Σήμερα η Θεσσαλονίκη ενώνει τη φωνή της μαζί με εκατομμύρια άλλους ανθρώπους που καταγγέλλουν τη γενοκτονία στο Ιράκ και τη Συρία, τη γενοκτονία των Γεζίντι, η οποία έχει ξεκινήσει εδώ και αιώνες και βρίσκεται πλέον στην κορύφωσή της με τις επιθέσεις της ISIS. Θα ήθελα να διαβάσω ένα μήνυμα από τους Γεζίντι χαρακτήρες και πρόσφυγες στην Ελλάδα: ‘Παρακαλούμε τη διεθνή κοινότητα να μεσολαβήσει για την απελευθέρωση των γυναικών μας που κρατούνται ως σκλάβες και απαιτούμε τη διεθνή προστασία όλων των ξεριζωμένων Γεζίντι, την άμεση επιστροφή των εδαφών μας και οικονομική βοήθεια για την πλήρη ανοικοδόμηση της θρησκευτικής μας πρωτεύουσας, Σινγκάλ, που έχει πλέον καταστραφεί ολοσχερώς». Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά το Φεστιβάλ για την ειδική μνεία, είναι κάτι πολύ σημαντικό για την ταινία μας, που αναγνωρίζει το μεγάλο πρόβλημα των Γεζίντι προσφύγων που έχουν εκτοπιστεί».
Το Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 2.000€ -ποσό που χορηγείται από την ΕΡΤ- απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ Μηχανές σε σκηνοθεσία Ραχούλ Τζέιν (Ινδία, Γερμανία, Φινλανδία). «Ένα ντοκιμαντέρ που είναι καθαρό δείγμα δημιουργικής γραφής από έναν πολλά υποσχόμενο σκηνοθέτη. Μας ταξιδεύει σε μια κατάσταση άγνωστη για πολλούς από μας, παράλληλα όμως μας κάνει να σκεφτούμε την κοινωνική αδικία και την ανθρώπινη εκμετάλλευση», ανέφερε το σκεπτικό της επιτροπής, όπως το εξέφρασαν οι Ντίνα Ιορντάνοβα και Λωράν Ριγκουλέ.
Το βραβείο «Χρυσός Αλέξανδρος» που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 5.000€ -ποσό που χορηγείται από τον Δήμο Θεσσαλονίκης- απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ Αυτοκρατορία ονείρων σε σκηνοθεσία Ντέιβιντ Μπόρενσταϊν (Δανία). Πρόκειται, σύμφωνα με τον πρόεδρο της επιτροπής, για ένα ντοκιμαντέρ που «μας γοήτευσε, λόγω του ευφάνταστου τρόπου με τον οποίο εξελίσσεται η ιστορία, από μια απλή κατάσταση σε ένα συναρπαστικά διορατικό ταξίδι στην παγκόσμια δυναμική ενός κόσμου σε ανάπτυξη – ή μήπως σε κρίση; Εκτιμήσαμε το χιούμορ, τον ισχυρό χαρακτήρα και την αισθητική, που κάνουν την ταινία απολαυστική για το θεατή, αλλά και τον ευαισθητοποιούν απέναντι σε σοβαρά ζητήματα που αφορούν όλους μας».
Ο σκηνοθέτης Ντέιβιντ Μπόρενσταϊν έστειλε βιντεοσκοπημένο μήνυμα στο οποίο ανέφερε: «Ευχαριστώ για την τιμή τους διοργανωτές, τους κριτές και όσους είδαν την ταινία. Ευχαριστώ επίσης το συνεργείο, τους φίλους και την οικογένειά μου, όσους στήριξαν την ταινία στα τρία χρόνια της παραγωγής. Κυρίως όμως ευχαριστώ την ηρωίδα της ταινίας, χωρίς την οποία δεν θα υπήρχε το φιλμ, χωρίς την συναισθηματική της ειλικρίνεια, τη γενναιοδωρία και την προθυμία της να με ακολουθήσει σε αυτό το ταξίδι που δεν ξέραμε πού θα οδηγήσει. Ακόμα σκέφτομαι συνεχώς την ιστορία της, και αυτή την εποχή που η πραγματικότητα γίνεται όλο και πιο διαταραγμένη, χαίρομαι που μπορώ να τη μοιραστώ με άλλους ανθρώπους σε φεστιβάλ όπως αυτό της Θεσσαλονίκης».
Ακολούθησε η προβολή της βραβευμένης ταινίας Αυτοκρατορία ονείρων και το Φεστιβάλ ανανέωσε το ραντεβού του για το επόμενο, επετειακό 20ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης τον Μάρτιο του 2018.
Την τελετή λήξης τίμησαν μεταξύ άλλων με την παρουσία τους οι: Αναστάσιος Κουράκης, Αντιπρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, Όλγα Κεφαλογιάννη, Τομεάρχης Πολιτισμού και Αθλητισμού Νέας Δημοκρατίας, Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, Βουλευτής Σύριζα, Δημήτρης Μάρδας, Βουλευτής Σύριζα, Ιωάννης Δελής, Βουλευτής ΚΚΕ, Γιάννης Μπουτάρης, Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Sinisa Pavic, Γενικός Πρόξενος Σερβίας, Marko Suomalainen, Γενικός Πρόξενος Φινλανδίας, Παντελής Πετμεζάς, Επίτιμος Πρόξενος Καναδά, Μαργαρίτα Ιγνατίδου, Επίτιμη Πρόξενος Τσεχίας, Χρήστος Σαραντόπουλος, Επίτιμος Πρόξενος Ιταλίας και η σύζυγός του, εικαστικός, Μαρία Κομπατσιάρη, Γιώργος Αρβανίτης, διευθυντής φωτογραφίας και Πρόεδρος ΔΣ Φεστιβάλ, Κυριακή Μάλαμα, Διευθύντρια προγράμματος ΕΡΤ3, σκηνοθέτις και μέλος ΔΣ Φεστιβάλ, Σπύρος Πέγκας, Αντιδήμαρχος Τουρισμού & Διεθνών Σχέσεων, μέλος ΔΣ Φεστιβάλ, Γιώργος Τούλας, δημοσιογράφος, διευθυντής Parallaxi, μέλος ΔΣ Φεστιβάλ, Λάμπης Ταγματάρχης, Διευθύνων Σύμβουλος ΕΡΤ ΑΕ, Νίκος Μιχαλίτσης, Γενικός Διευθυντής Τεχνολογίας ΕΡΤ ΑΕ, Αλέξανδρος Κάντερ-Μπαξ, Γενικός Διευθυντής ΕΡΤ3, Κώστας Δήμος, Υπεύθυνος Προγράμματος, Βουλή Τηλεόραση, Άρη Φατούρο Σύμβουλος Προγράμματος Βουλή Τηλεόραση και Βασίλη Δούβλη σκηνοθέτης Βουλή Τηλεόραση, Sabine Wahning, Υπεύθυνη Γραφείου Θεσσαλονίκης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Γιώργος Εμμανουήλ Λαζαρίδης, Καλλιτεχνικός Διευθυντής ΟΜΜΘ, Μάκης Μοναστηρίδης, Marketing-Δημόσιες Σχέσεις ΟΜΜΘ, Χαράλαμπος Λεφάκης, Πρόεδρος Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης, Θεοδώρα Τότσιου, Διευθύντρια Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης, Γεωργία Δώδου, PR/Communications Manager Greece SANI RESORT – IKOS RESORTS, μέλος της Κριτικής Επιτροπής του Food vs Food, Δημήτρης Κοπαράνης, Estella Thessaloniki Estrella Athens: Executive Chef / Food Editor: Glow, μέλος της Κριτικής Επιτροπής του Food vs Food, Μάκης Νικηφορίδης & Μπερνάρ Κουόμο, βραβευμένοι αρχιτέκτονες Νίκος Χατζητρύφων, Επικεφαλής Σύμπραξη για το Κοινωνικό Φύλο, Ηλίας Κοντοζαμάνης, Πρόεδρος Εφετών στο Διοικητικό Εφετείο Θεσσαλονίκης, διευθυντής κατάρτισης και επιμόρφωσης στην κατεύθυνση Διοικητικής Δικαιοσύνης της Εθνικής Σχολής Δικαστών, ζωγράφος, Gerd Oskar Bausewein, Υπεύθυνος Τμήματος Επικοινωνίας Cedefop, Γιάννης Κατσούγκρης, Υπεύθυνος Χορηγιών Αθηναϊκή Ζυθοποιία, Διονυσία Σιμάτου, Senior Brand Manager Fischer της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας, Χρήστος Μπεχτσής, Διευθύνων Σύμβουλος /Γενικός Διευθυντής SevenGroup, Νίκος Καβουκίδης, διευθυντής φωτογραφίας-σκηνοθέτης κ.α.
