Ο ΠΟΛΕΜΟΣ, ΟΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΚΑΙ Η ΤΕΧΝΗ
Η συνέντευξη Τύπου που δόθηκε το Σάββατο 8 Μαρτίου 2003, στο Ολύμπιον RENAULΤ στο πλαίσιο του 5ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ – Εικόνες του 21ου Αιώνα, μετατράπηκε σε μια εξαιρετικά ζωηρή συζήτηση γύρω από τον επικείμενο πόλεμο στο Ιράκ, το θέμα της μετανάστευσης αλλά και σχετικά με την αλήθεια που μπορούν να μεταφέρουν οι εικόνες στο κινηματογράφο γενικότερα.
Ο Damian Pettigrew, δημιουργός της ταινίας Φελίνι, Είμαι γεννημένος ψεύτης δήλωσε: «Οι ταινίες του Φελίνι σημάδεψαν την κινηματογραφική μου παιδεία. Στην αρχή μελέτησα το έργο του Ίταλο Καλβίνο και έτσι κινήθηκε το ενδιαφέρον μου για τον Φελίνι. Συναντηθήκαμε, μαγειρέψαμε και συζητήσαμε για την Cinecitta και την παραγωγή ψεύτικων τοπίων. Ο ίδιος δεν κινηματογραφούσε στην Cinecitta, αλλά σε πραγματικά τοπία. »Ο Φελίνι διέθετε την τέχνη του ψέματος. Έλεγε ψέματα αποκαλύπτοντας την αλήθεια. Στην συνέντευξη που του έκανα απάντησε σε προσωπικές ερωτήσεις, πράγμα που ποτέ δεν έκανε με τους δημοσιογράφους. Σε αυτούς μιλούσε χωρίς ανάσα, ακατάπαυστα χωρίς να αποκαλύπτει τίποτε για τον εαυτό του. Ο Φελίνι μπορεί να ψεύδονταν στους δημοσιογράφους, αλλά τα αποσπάσματα από τις ταινίες του που επιλέχτηκαν και προβάλλονται στο ντοκιμαντέρ δείχνουν ότι δεν έλεγε ψέματα σε αυτές».
Τον λόγο πήρε ο Enzo Balestieri για μιλήσει για την ταινία του Κλόουν στην Καμπούλ αλλά μας εξέπληξε διότι αρνήθηκε κατηγορηματικά να σχολιάσει οτιδήποτε για την ταινία του, τη στιγμή που ένας πόλεμος είναι προ των πυλών. «Θέλω να διαθέσω το χρόνο μου για να μιλήσω για την ειρήνη και για τον κάου-μπόι που θέλει να μας παρασύρει στον πόλεμο. Ο Μπους, όπως και ο Φελίνι έλεγαν ψέματα με τα λόγια. Αν οι άνθρωποι δουν τις πραγματικές εικόνες χωρίς λόγια και σχολιασμό, θα καταλάβουν την αλήθεια».
Ο Pettigrew συμφώνησε με τον Balestieri και είπε ότι έχουμε πλέον υπερπληθώρα εικόνων. «Εγώ αποφεύγω να φωτογραφίζομαι» – πράγματι απαγόρευσε στους φωτογράφους να τον φωτογραφίσουν - «γιατί δεν θέλω να συμμετέχω σε αυτήν τη ρύπανση. Έχει ειπωθεί πολλές φορές ότι η τέχνη και οι εικόνες μπορούν να σώσουν την ανθρωπότητα, αλλά κανένα έργο τέχνης δεν έσωσε τους ανθρώπους στο ¶ουσβιτς».
Με την παρέμβαση του Ελληνα δημιουργού Νίκου Αλευρά η συζήτηση στράφηκε στην τηλεόραση και το ρόλο της σήμερα. Πάνω σε αυτό το θέμα εξέφρασε τη γνώμη του ο Γιούρι Αβέρωφ, σκηνοθέτης της ταινίας Σεισμός, ο οποίος δήλωσε ότι: «Μπορεί να αποκαλούμε την τηλεόραση σκουπίδι, αλλά σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη υπήρξε ένα σχολείο για όλους μας. Η τηλεοπτική παιδεία είναι μέρος της δουλειάς μας». Όσο για την ταινία του αρκέστηκε να πει ότι «ενώ ξεκίνησα για να φτιάξω μια ταινία για το παρελθόν (ο σεισμός στην Κεφαλονιά το 1953) κατέληξε μια ταινία για το παρόν. Τα θραύσματα αλήθειας και φαντασίας δημιουργούν την προσωπική ιστορία του καθενός μας».
Η Irina Boiko η οποία συμμετέχει στο Ελληνικό Διαγωνιστικό τμήμα με την ταινία Υπάρχουν λιοντάρια στην Ελλάδα;,η οποία ασχολείται με τους μετανάστες από την πρώην Σοβιετική Ένωση στην Ελλάδα ήταν πολύ αυθόρμητη και δήλωσε: «Είμαι μετανάστρια και εγώ και όταν αποφάσισα να κάνω μια ταινία για το θέμα της μετανάστευσης όλοι οι γνωστοί μου μού επεσήμαναν να μην κάνω ακόμη μια ταινία για τους μετανάστες που περνάνε άσχημα και τους φέρονται άσχημα οι Έλληνες και όλα αυτά που έχουμε ακούσει χιλιάδες φορές και έγιναν κλισέ.
"Θέλησα να δείξω ένα άλλο πρόσωπο, αυτών των ανθρώπων. Ο άνθρωπος είναι άνθρωπος παντού και πρέπει να παραμείνει άνθρωπος κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες. »Κατά τη γνώμη μου οι μετανάστες είναι οι πιο ανήσυχες ψυχές. Δεν είναι καθόλου εύκολο στα 40-50 σου χρόνια να χάσεις τα πάντα και να αρχίσεις από την αρχή. Το πιο συγκινητικό είναι ότι κάποιοι από αυτούς έχουν συμπληρώσει 10-15 χρόνια στην Ελλάδα και ακόμη λένε ότι βρίσκονται προσωρινά εδώ».
Ο Balestieri σε παρέμβαση του σχετικά με το θέμα της παγκοσμιοποίησης και της αφομοίωσης των διαφορετικών πολιτισμών τόνισε ότι «πρέπει να έχουμε το δικαίωμα της επιλογής. «Εγώ τώρα θα ήθελα να μιλήσω ιταλικά, αλλά αναγκάζομαι να μιλήσω αγγλικά. Δεν θέλουμε να κάνουμε υπερπαραγωγές, θέλουμε να κάνουμε παραγωγές για τις χώρες μας, να μιλήσουμε γι’ αυτές».
Τελευταίος το λόγο πήρε ο Τάσος Ψαρράς, ο οποίος αναφερόμενος στην ταινία του Εποχές και συγγραφείς: Ανδρέας Εμπειρίκος, είπε: «Φρόντισα να αναδείξω ένα πολύ σπουδαίο ποιητή μέσα από την ταινία. Υπάρχει αφηγηματικός λόγος αλλά και μια προσπάθεια αναπαράστασης γεγονότων από τη ζωή του ποιητή. Σε τέτοιες ταινίες πάντως δεν μπορείς να μπεις εξ ολοκλήρου στη ζωή του ποιητή, αλλά προσεγγίζεις επιμέρους σημεία της. Οι βιογραφίες είναι πολύ δύσκολο είδος …».
