Συνέντευξη Τύπου έδωσε σήμερα το μεσημέρι, στην Αποθήκη Γ’ του Λιμανιού Θεσσαλονίκης, ο κορυφαίος Ιρανός σκηνοθέτης Jafar Panahi, ο οποίος συμμετέχει με την ταινία του Crimson Gold στο 44ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, στο τμήμα των «Νέων Οριζόντων».
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής των «Νέων Οριζόντων», Δημήτρης Εϊπίδης, καλωσορίζοντας τον κ. Panahi, είπε ότι «είναι προσωπική χαρά μου και τιμή, να έχω εδώ μαζί μας επισκέπτη των ‘Νέων Οριζόντων’ και γενικά του Φεστιβάλ –διότι είναι και μέλος της κριτικής επιτροπής φέτος- έναν διακεκριμένο Ιρανό σκηνοθέτη, που είναι και πολύ αγαπητός μου φίλος, τον Jafar Panahi. Έχει στο ενεργητικό του πολύ σημαντικά βραβεία, παρόλο που είναι ένας νέος δημιουργός και συνεχίζει μια εκπληκτική διεθνή πορεία με κάθε του ταινία. Είμαι γοητευμένος από την εξέλιξη του ιρανικού κινηματογράφου, με τον οποίο έχω έρθει σε επαφή γνωριμίας πριν από μερικά χρόνια. Έκτοτε υπάρχει μια φοβερά ανοδική πορεία και ανακαλύπτεται από όλο και περισσότερους ανθρώπους ανά τον κόσμο που μοιράζεται πια την υπέροχη εμπειρία ενός κινηματογράφου ζωντανού, προκλητικού, ευαίσθητου και πρωτότυπου. Ο Jafar Panahi είναι από τους σημαντικότερους παράγοντες σήμερα στο χώρο του ιρανικού σινεμά», κατέληξε ο κ Εϊπίδης.
«Μεγάλη μου τιμή»
Ο Ιρανός σκηνοθέτης εξέφρασε τη χαρά του διότι η ταινία του “Crimson Gold” συμμετέχει στο 44ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και είπε ότι νιώθει πολύ μεγάλη τιμή που αποτελεί μέλος της κριτικής επιτροπής. Αναφέρθηκε σε έναν άλλο μεγάλο Ιρανό σκηνοθέτη, τον Abbas Kiarostami, για τον οποίο είπε ότι υπάρχουν διαφορές μεταξύ των έργων τους, «κάτι το οποίο είναι απόλυτα φυσιολογικό. Αυτό νομίζω ότι αποτελεί την ελκυστικότητα του ιρανικού κινηματογράφου ο οποίος στα τελευταία δέκα – δώδεκα χρόνια έχει αναδειχθεί σε διεθνές επίπεδο. Εν μέρει αυτό οφείλεται και στους νέους δημιουργούς που αναδεικνύονται από εποχή σε εποχή. Η συνεργασία μου με τον Kerostami αποτελεί μια απόδειξη της καλής πρόθεσης και των δυο μας». Ο ίδιος αναφέρθηκε και στον κ. Εϊπίδη για τον οποίο είπε ότι «έχει συμβάλει σε ένα σημαντικό βαθμό στο να αναδεικνύεται ο ιρανικός κινηματογράφος τα τελευταία χρόνια και για αυτό το λόγο τον ευχαριστούμε ιδιαίτερα».
Για την πολιτική κατάσταση στη χώρα
«Δυσχέρειες υπήρχαν πάντα στη χώρα μου, όχι μόνο τα τελευταία δύο χρόνια, αλλά συνεχώς. Καμιά φορά, κάτω από ‘περίεργες’ συνθήκες ελευθερώνεται η προβολή κάποιων ταινιών. Αλλά αυτές οι ‘περίεργες’ συνθήκες δεν είναι θεμελιώδεις ούτως ώστε να επιτρέπουν την απελευθέρωση της προβολής και της έκφρασης των δημιουργών. Τα τελευταία δύο χρόνια επιβάλλονται πιο αυστηρές καταστάσεις και συνθήκες για την προβολή ταινιών και για την εργασία μας. Δυστυχώς έως σήμερα η ταινία «Ο κύκλος» δεν έχει προβληθεί στο Ιράν. Αλλά και η προβολή της ταινίας “Crimson Gold” δεν έχει επιτραπεί ακόμα. Ωστόσο, σε προσωπικό επίπεδο δεν ακολουθώ αυτές τις δυσχέρειες. Ακόμα κι αν δεν επιτρέπεται η προβολή των έργων μου αυτό δεν με αποθαρρύνει να προβώ σε νέες δημιουργίες, σε συνεχή δημιουργία».
Πρόσθεσε ότι «τα καθεστώτα θέλοντας να ισοπεδώνουν τις αντιλήψεις του κοινού ωθούνται προς μία δικτατορική συμπεριφορά. Είναι δεδομένο ότι κάτω από αυτές τις συνθήκες δεν μπορούν να ανέχονται την οποιαδήποτε δημιουργία και με αυτή την έννοια επιβάλλουν κυρώσεις. Σε αυτές τις συνθήκες δεν επιχειρώ να γίνω ένας πολιτικός σκηνοθέτης. Οι δικές μου δημιουργίες είναι κατεξοχήν κοινωνικές. Το καθεστώς φοβάται αυτού του είδους τις δημιουργίες αλλά και την προβολή των κοινωνικών θεμάτων. Οπωσδήποτε οι ρίζες όλων των κοινωνικών προβλημάτων συμπεριλαμβάνουν και πολιτικές διαστάσεις και αυτό φαίνεται ότι δεν είναι αρεστό σε πολλούς. Το γεγονός ότι τονίζω πώς δεν είμαι πολιτικός δημιουργός, δεν σημαίνει ότι δεν αναφέρομαι και στις πολιτικές προεκτάσεις των κοινωνικών προβλημάτων. Δεν προσπαθώ να προβάλλω τρόπους επίλυσης των προβλημάτων. Αντιθέτως παρουσιάζω τα ίδια τα προβλήματα τα οποία είναι προεκτάσεις των πολιτικών που ακολουθούνται. Δυστυχώς, σε αυτές τις συνθήκες, ό,τι αντιτίθεται των αντιλήψεων των καθεστωτικών τους βρίσκει αντίθετους και πολέμιους».
Για το “Crimson Gold” και τις ταξικές διαφορές στο σύγχρονο Ιράν
«Όταν εφαμρόζεται λανθασμένη οικονομική πολιτική και όταν οξύνονται οι οικονομικές δυσχέρειες ενός λαού ωθείται το κράτος, η πολιτεία, σε παρορμητικές κινήσεις. Αυτό προκαλεί και δημιουργία διαφορετικών τάξεων με μεγάλη απόσταση μεταξύ τους, από την άποψη της οικονομικής ισχύος. Το αποτέλεσμα αυτών των πολιτικών ήταν να εξαφανιστεί ουσιαστικά η μεσαία τάξη από τη χώρα. Τώρα υπάρχουν δυο οικονομικές τάξεις: μια με μεγάλη δυσχέρεια και μια με υπερβολική ευχέρεια. Σε αυτές τις συνθήκες ο πληθυσμός που υποφέρει οικονομικά είναι πολύ μεγαλύτερος από εκείνον που έχει άνεση», τόνισε ο Ιρανός σκηνοθέτης.
Μίλησε και για ένα ζήτημα που έχει θέσει στον εαυτό του: να μην επαναλαμβάνεται. «Αν επαναληφθώ σε ταινία τότε θα είναι το τέλος της κινηματογραφικής μου ζωής. Έχω τη δυνατότητα να δημιουργήσω μια – δυο ταινίες το χρόνο αλλά το αποφεύγω. Δημιουργώ μια ταινία κάθε περίπου τρία χρόνια. Αν είναι μικρότερη η χρονική απόσταση νομίζω ότι η μια ταινία θα ακολουθεί την άλλη και αυτό σημαίνει επανάληψη». «Η διαφορετικότητα των ταινιών μου έγκειται στην υπομονή μου να επεξεργαστώ νέα θεματολογία ώστε να μπορέσω μετά από εύλογο χρονικό διάστημα να δημιουργήσω νέα ταινία. Πράγματι υποφέρουμε από την υπερβολική λογοκρισία στη χώρα. Το πιο επικίνδυνο όμως είναι αν φτάσω στο σημείο, φοβούμενος τις κυρώσεις, να λογοκρίνω εγώ τον εαυτό μου. Τότε δεν θα έχω να αναδείξω τίποτα. Το ευτύχημα είναι ότι υπάρχει ένα μικρός μέρος του ελεύθερου Τύπου στο Ιράν, το οποίο μου έχει συμπαρασταθεί και έχω καταφέρει να εκμεταλευτώ κάποιες στιγμές για την δημιουργία νέας ταινίας. Τα κλειστά συστήματα διακυβέρνησης απ’ έξω φαίνονται πιο σκληρά. Όταν τα ζεις είναι εύκολο να βρεις τρόπους ελιγμών και να δημιουργήσεις συνθήκες για τις δικές σου εκφράσεις».
Περί επαναστάσεων
Κληθείς να απαντήσει για το πολιτικό μέλλον του Ιράν, όπως ο ίδιος το φαντάζεται, είπε ότι ο ιρανικός λαός δεν κηνυγάει τις επαναστάσεις. «Στην ουσία επανάσταση σημαίνει εξουδετέρωση κάποιων ανθρώπων και νομίζω ότι ο ιρανικός λαός δεν επιθυμεί κάτι τέτοιο. Πιστεύει περισσότερο στη συνύπαρξη αντίθετων απόψεων, δημοκρατικά και ειρηνικά. Αν αυτό δεν επιτευχθεί μέσω ομαλών συνθηκών, οπωσδήποτε θα φτάσουν σε μια επαναστατική συμπεριφορά. Πάντως, μετά από σχεδόν 120 χρόνια εμπειρίας του ιρανικού λαού για την επίτευξη της Δημοκρατίας, νομίζω ότι έχουν αποκτήσει την εμπειρία ότι οι επαναστατικές κινητοποιήσεις δεν επιφέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ο περισσότερος κόσμος επιθυμεί δημοκρατικές εκλογές. Ελπίζω ότι αυτό θα συμβεί με ομαλές διαδικασίες. Είμαι αναγκασμένος να ελπίζω στο καλύτερο μέλλον της πατρίδας μου, δεδομένου ότι η ελπίδα δίνει και έναυσμα για καλύτερη ζωή. Είμαι σίγουρος ότι ο ιρανικός λαός θα πετύχει αυτό που στοχεύει», κατέληξε.
