Διαβάστε εδώ λίγα από τα λόγια που μοιράστηκαν από τη σκηνή του Ολύμπιον οι νικητές που παραβρέθηκαν στην τελετή λήξης και απονομής των βραβείων του 21ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Δημοσιογράφοι
Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με το Γραφείο Τύπου και Επικοινωνίας.
Όλοι οι νικητές του 21ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης!
www.filmfestival.gr
Στη μεγάλη βραδιά της απονομής των βραβείων του 21ου ΦΝΘ, ο Χρυσός Αλέξανδρος δόθηκε στη «Συνήγορο» των Ρέιτσελ Λι Τζόουνς & Φιλίπ Μπελές (Ισραήλ - Καναδάς - Ελβετία) ενώ το Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής κέρδισε ο «Ταξιδιώτης του μεσονυχτίου» του Χασάν Φαζιλί (ΗΠΑ - Κατάρ - Καναδάς - Ηνωμένο Βασίλειο). Διαβάστε εδώ, όλα τα βραβεία.
Ραντεβού στο 60ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης!
Παρουσίαση Moving Docs
www.filmfestival.gr
Παρουσίαση Moving Docs
Ολοκληρώθηκαν το Σάββατο 9 Μαρτίου 2019 στην αίθουσα «Τάκης Κανελλόπουλος» του Μουσείου Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, οι διεργασίες του προγράμματος Moving Docs, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της Αγοράς Doc Market του 21ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Κατά τη διάρκεια του ετήσιου εργαστηρίου προώθησης ντοκιμαντέρ, οι 20 συνεργαζόμενοι οργανισμοί του δικτύου είχαν την δυνατότητα να ανακαλύψουν, υπό την καθοδήγηση ειδικών, τις καλύτερες στρατηγικές προώθησης και διανομής επιλεγμένων ντοκιμαντέρ, καθώς και προσέγγισης του κοινού – στόχου. Το MovingDocs είναι μια πρωτοβουλία που λειτουργεί υπό την καθοδήγηση του Ευρωπαϊκού Δικτύου Ντοκιμαντέρ EDN και με την υποστήριξη του προγράμματος Creative Europe Media. Στόχος του είναι η δημιουργία ευρηματικών στρατηγικών προώθησης, καθώς και η παροχή της δυνατότητας στο αστικό και μη ευρωπαϊκό κοινό να απολαμβάνει τακτικές προβολές ντοκιμαντέρ μέσα από μια ποικιλία μέσων.
Οι δύο ομάδες εργασίας, οι οποίες διαμορφώθηκαν κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου είχαν τη δυνατότητα να παρουσιάσουν τα δικά τους case studies, στοχευμένα το καθένα κυρίως σε ένα ντοκιμαντέρ. Η πρώτη ομάδα επικεντρώθηκε στο ντοκιμαντέρ Push του Fredrik Gertten που αφηγείται την παγκόσμια κρίση των ακινήτων, η οποία σε συνάρτηση με τη γενικότερη οικονομική κρίση οδηγεί σε μείωση των μισθών και ραγδαία αύξηση των ενοικίων. Η ομάδα εργασίας κατέληξε στις εξής διαπιστώσεις:
Προσδοκώμενο κοινό του συγκεκριμένου ντοκιμαντέρ:
Φορείς με τους οποίους θα μπορούσε να δομηθεί μια συνεργασία για την προώθηση του συγκεκριμένου ντοκιμαντέρ:
Ενέργειες που θα μπορούσαν να συνδράμουν στην προώθηση του συγκεκριμένου ντοκιμαντέρ:
Η δεύτερη ομάδα εστίασε κυρίως στο ντοκιμαντέρ Citizen Europe της Αγγελικής Αριστομενοπούλου και του Ανδρέα Αποστολίδη που έχει ως θεματικό πυρήνα τον αντίκτυπο του προγράμματος Erasmus (το ευρωπαϊκό πρόγραμμα κινητικότητας που ξεκίνησε αποκλειστικά με ακαδημαϊκούς στόχους, αλλά έχει πια επεκταθεί σε διάφορους τομείς) στους ευρωπαίους πολίτες. Η συγκεκριμένη ομάδα εργασίας κατέληξε στα εξής αποτελέσματα:
Προσδοκώμενο κοινό του συγκεκριμένου ντοκιμαντέρ:
Θέματα προς γενικότερο προβληματισμό που θα μπορούσαν να συνδεθούν με το πρότζεκτ
Φορείς με τους οποίους θα μπορούσε να δομηθεί μια συνεργασία για την προώθηση του συγκεκριμένου ντοκιμαντέρ:
Ενέργειες προώθησης του συγκεκριμένου ντοκιμαντέρ:
Οι δύο ομάδες εργασίας επικεντρώθηκαν επίσης και σε ακόμη δύο πρότζεκτ: το ντοκιμαντέρ Sakawa του βέλγου σκηνοθέτη Ben Asamoah και το πολυβραβευμένο The Silence of Others των Almudena Carracedo και Robert Bahar, που προβάλλεται στο 21ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Εργαστήριο «Από το κινηματογραφικό στο θεατρικό ντοκιμαντέρ»: Παράσταση & συζήτηση με το κοινό
www.filmfestival.gr
21ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ [1-10/3/2019]
Εργαστήριο «Από το κινηματογραφικό στο θεατρικό ντοκιμαντέρ»: Παράσταση & συζήτηση με το κοινό
Ένα πρωτοποριακό εργαστήριο με τίτλο «Από το κινηματογραφικό στο θεατρικό ντοκιμαντέρ» με θέμα την προσφυγική ταυτότητα και εμπειρία, πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του 21ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, σε διοργάνωση του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με την εταιρεία παραγωγής plays2place και το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου. Τα αποτελέσματα του εργαστηρίου παρουσιάστηκαν ως work in progress-παράσταση στο κοινό του Φεστιβάλ την Παρασκευή 8 Μαρτίου 2019 στη σκηνή της αίθουσας Παύλος Ζάννας.
Το εργαστήριο -το σχεδιασμό και την υλοποίηση του οποίου επιμελήθηκε η θεατρική σκηνοθέτιδα και κοινωνική ανθρωπολόγος Μάρθα Μπουζιούρη-, πραγματοποιήθηκε το διάστημα 2-8 Μαρτίου, με τη συμμετοχή 8 άτομων που προέρχονταν κατά βάση από το χώρο του θεάτρου, του κινηματογράφου (ηθοποιοί, τελειόφοιτων δραματικών σχολών, σκηνοθέτες, σεναριογράφοι, δραματουργοί), αλλά και ερευνητών από το χώρο των κοινωνικών επιστημών, της εκπαίδευσης και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σημειώνεται ότι η συγκεκριμένη δράση πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά τον Απρίλιο του 2018 στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Βαρσοβίας κατόπιν πρόσκλησης της Μπιενάλε της Βαρσοβίας.
«Αυτό το project ήταν πολύ συναρπαστικό τόσο στην προετοιμασία όσο και στο στήσιμό του, γεμάτο από ενέργεια και αναβρασμό», σημείωσε μεταξύ άλλων προλογίζοντας την εκδήλωση ο εκπρόσωπος του Φεστιβάλ, Θάνος Σταυρόπουλος.
Στη συνέχεια, η Μάρθα Μπουζιούρη ευχαρίστησε το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης για την πρόσκληση και τόνισε: «Το πλαίσιο στο οποίο βρεθήκαμε, δηλαδή το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, ήταν κατάλληλο για το έργο, όμως αυτό που θα δείτε δεν είναι κινηματογραφικό ντοκιμαντέρ, αλλά θεατρικό. Παρόλα αυτά, χρησιμοποιούμε τα ίδια εργαλεία, τις ίδιες πρακτικές και μιλάμε για τα ίδια ζητήματα. Στόχος μας ήταν οι συμμετέχοντες να περάσουν από όλα τα δημιουργικά στάδια παραγωγής ενός θεατρικού ντοκιμαντέρ, προσομοιάζοντας αυτό που κάνουν με επαγγελματική προετοιμασία. Βέβαια, αυτό που κάναμε εμείς δεν είναι κανονική παράσταση, αλλά ένα work in progress. Ό,τι θα δείτε στην σκηνή είναι υλικό που έχει παραχθεί αποκλειστικά από τους συμμετέχοντες. Δεν πρόκειται για κάποιο έργο π.χ. του Τσέχωφ όπου προϋπάρχει το κείμενο για να το δουλέψουν οι ηθοποιοί, αλλά για ιστορίες που καταγράψαμε όλοι μαζί σε μια λευκή κόλλα χαρτί. Με άλλα λόγια, το έργο μας είναι βαθιά βιωματικό και εν μέρει αυτοβιογραφικό. Η έρευνα που έκαναν οι συμμετέχοντες προέρχεται από το οικείο περιβάλλον τους και από τους ίδιους».
Οι συμμετέχοντες εργάστηκαν σε δύο στάδια. Αρχικά, ασχολήθηκαν με δραστηριότητες ενδυνάμωσης της ομάδας και με ασκήσεις θεωρητικής διερεύνησης και μελέτης της έννοιας και δομής του λεγόμενου θεάτρου–ντοκουμέντου, αναλύοντας διαφορετικές προσεγγίσεις και τεχνικές. Επιπλέον, μελέτησαν την ιστορική και πολιτισμική συγκυρία που επέδρασε στην εξέλιξη της φόρμας και των θεματικών του ιδιαίτερου αυτού θεατρικού είδους. Στο δεύτερο στάδιο, τα μέλη της ομάδας κλήθηκαν να συνδημιουργήσουν το δικό τους πρωτότυπο θεατρικό ντοκιμαντέρ, προσεγγίζοντας καλλιτεχνικά την προσφυγική ταυτότητα και εμπειρία μέσα από την κατάθεση των ιδεών και των προσωπικών ιστοριών τους. Το υλικό αυτό αποτέλεσε μέσα από δημιουργική ανασύνθεση, το περιεχόμενο της παράστασης σε μορφή θεατρικού αναλογίου / work in progress το οποίο δουλεύτηκε μέσα από εντατικές πρόβες.
Στη συνέχεια, η παράσταση παρουσιάστηκε στο κοινό. Οι ιστορίες που επέλεξαν οι συμμετέχοντες να αφηγηθούν στη σκηνή είναι καθαρά βιωματικές και περιλαμβάνουν καταστάσεις και μαρτυρίες που πραγματεύονται με διαφορετικό τρόπο το προσφυγικό ζήτημα. Μερικές από τις βιωματικές ιστορίες πάνω στις οποίες δούλεψαν και παρουσίασαν τα μέλη της ομάδας αφορούσαν μια συνεπιβάτη-φάντασμα σε ένα ταξίδι από τη Θεσσαλονίκη στο Βελιγράδι, μια γάτα-πρόσφυγα που έζησε στην Ειδομένη, έναν vlogger που μπλέκει τα μυστικά ενός ριάλιτι με την ιστορία της προσφυγικής μετάβασης, έναν Ελληνοκύπριο που ανακαλύπτει ότι στο σπίτι του στην Πράσινη Γραμμή διαμένει κάποιος έποικος, καθώς και μια νεαρή κοπέλα που ζει απέναντι από ένα Κέντρο Υποδοχής προσφύγων-μεταναστών.
Αμέσως μετά την παράσταση, η κα Μπουζιούρη και η ομάδα των συμμετεχόντων συζήτησαν με τους θεατές. Απαντώντας στο πώς βίωσαν τη διαδικασία συμμετοχής τους στο project, όλοι συμφώνησαν ότι η συμμετοχή τους ήταν μια πρωτόγνωρη διαδικασία, ακόμη και για όσους έχουν ήδη επαφή με το θέατρο. Μια διαδικασία που τους ενέπλεξε σε μια δημιουργική αλλά και περίπλοκη κατάσταση και η οποία διαμορφώθηκε μεν σταδιακά, αλλά παρουσιάστηκε επί σκηνής μέσα σε πολύ λίγο χρόνο. «Δεν είχαμε πολύ χρόνο στη διάθεσή μας, καθώς έπρεπε αρχικά να κατανοήσουμε τι είναι το θεατρικό ντοκιμαντέρ και έπειτα να χτίσουμε τις ιστορίες μας, να τις δουλέψουμε και να κάνουμε πρόβες. Προσωπικά, είμαι υπερήφανη όχι μόνο για μένα, αλλά για όλη την ομάδα διότι καταφέραμε να κάνουμε μια παράσταση και να ξεπεράσουμε τους εαυτούς μας», είπε μία εκ των συμμετεχόντων. Από την πλευρά της, μια άλλη συμμετέχουσα σημείωσε πως αυτό που την τράβηξε αρχικά ήταν ο τίτλος του project, υπογραμμίζοντας: «Για μένα αυτό που ζήσαμε ήταν 100% αληθινό. Νομίζω πως είναι πολύ ωραία τα κινηματογραφικά ντοκιμαντέρ, διαθέτουν την ματιά και την κάμερα, αλλά αυτό που βγαίνει στο θέατρο είναι απόλυτα αληθινό. Είχαμε να δουλέψουμε πάνω σε αληθινές ιστορίες που γεννήθηκαν μέσα από μια αληθινή θεατρική διαδικασία».
Από την πλευρά της η κα Μπουζιούρη δήλωσε: «Όλο αυτό συνέβη επειδή εμπιστευτήκαμε ο ένας τον άλλον και νιώσαμε την ασφάλεια και τη ζεστασιά για να μοιραστούμε ένα τόσο ευαίσθητο υλικό. Στο θεατρικό ντοκιμαντέρ δεν είναι αυτονόητο ότι παίρνουμε από τους ανθρώπους τις ιστορίες τους, πόσο μάλλον όταν αυτές οι ιστορίες προέρχονται από εμάς και είμαστε εμείς αυτοί που τις υλοποιούμε. Θέλω να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ στην ομάδα για το δόσιμό τους σε αυτό που κάναμε».
Σε ερώτηση του κοινού για το αν χρειάζονται σπουδές ή προετοιμασία για να παίξει κανείς σε μια τέτοια παράσταση, οι συμμετέχοντες τόνισαν ότι «τα πιο σημαντικά στοιχεία σε αυτή τη διαδικασία είναι η εμπιστοσύνη που δημιουργήσαμε μεταξύ μας, αλλά και η καθοδήγηση που λάβαμε από την σκηνοθέτιδά μας». Η ομάδα ρωτήθηκε επίσης αν είναι απαραίτητο σε ένα ντοκιμαντέρ -έστω και θεατρικό- να κάνει κάποιος πρόβες, όπως επίσης και αν προέκυψαν ηθικά ζητήματα σε σχέση με το υλικό της παράστασης. «Σε ό,τι αφορά τις πρόβες, ακριβώς επειδή μιλάμε για θέατρο, είναι απαραίτητες. Όσο για τα ηθικά ζητήματα που προκύπτουν από τις ιστορίες μας, είναι σαφές ότι πρόκειται για προσωπικές ιστορίες και βιώματα, επομένως τα κίνητρα που είχε ο καθένας εξαρτιόνταν από το πώς βίωσε ή το πώς φαντάζεται αυτές οι ιστορίες. Είναι κάτι σαν αναγνώριση του εαυτού μας, καθώς σε πολλές αφηγήσεις βλέπουμε πώς αντιδράσαμε εμείς ή οι γύρω μας σε σχέση με τα συμβάντα. Οπότε δεν τίθεται θέμα ηθικής». Η κα Μπουζιούρη με τη σειρά της σημείωσε: «Το πιο δύσκολο κομμάτι σε αυτή τη διαδικασία είναι να βρεις την επικοινωνία με τους ανθρώπους και να χειριστείς τις ιστορίες τους με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε εσύ πρώτα απ’ όλα να νιώθεις στο τέλος εντάξει με τον εαυτό σου».
Ταυτότητα εργαστηρίου
Εισηγήτρια: Μάρθα Μπουζιούρη
Βοηθός: Παρασκευή Λυπημένου
Συμμετέχοντες:
Βαλεντίνα Μιχαήλ
Ρέα Σαμαροπούλου
Παναγιώτης Τσιλιγκίρης
Εύα Οικονόμου Βαμβακά
Μάγια Λούκιτς
Κατερίνα Μάγια Ανδριανού
Κωνσταντίνος Μάντσος
Χάρις Παγωνίδου
Προβολή ντοκιμαντέρ «Ανησυχία» από το αφιέρωμα «Σε μια κόλλα χαρτί»
www.filmfestival.gr
21ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ [1-10/3/2019]
Προβολή ντοκιμαντέρ Ανησυχία από το αφιέρωμα «Σε μια κόλλα χαρτί»
Οι θεατές του 21ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν μια ιδιαίτερα συγκινητική προβολή του ντοκιμαντέρ Ανησυχία του Μπερνάρ Ατάλ την Παρασκευή 8 Μαρτίου 2019 στην αίθουσα Τώνια Μαρκετάκη. Η ταινία, η οποία έκανε διεθνή πρεμιέρα στη διοργάνωση, αποτελεί μέρος του αφιερώματος «Σε μια κόλλα χαρτί» που πραγματοποιεί φέτος το Φεστιβάλ, το οποίο παρουσιάζει με ελεύθερη είσοδο πέντε ταινίες με θέμα διάφορες όψεις και προεκτάσεις του παγκοσμίου φαινομένου της γραφειοκρατίας.
Το ντοκιμαντέρ Ανησυχία αφηγείται την ιστορία ενός πατέρα που αναζητά επίμονα τα ίχνη του γιου του, ο οποίος μετά τη σύλληψή του από τη στρατιωτική αστυνομία στις φαβέλες της Βραζιλίας, δεν έχει ξαναδώσει σημεία ζωής. Η έρευνά του πρέπει να περάσει από χίλια κύματα και να αντιμετωπίσει ένα αδιάφορο και περίπλοκο σύστημα διαποτισμένο από διαφθορά, το οποίο ανέχεται την αστυνομική βία. Ο πατέρας ακόμη και σήμερα περιμένει δικαίωση και την παραδειγματική τιμωρία των ενόχων.
Στην προβολή έδωσε το «παρών» ο σκηνοθέτης του φιλμ Μπερνάρ Ατάλ, ο οποίος μετά το τέλος της ταινίας κάλεσε στη σκηνή τον Ζουραντί, πατέρα του αδικοχαμένου νεαρού Ζιοβάνι και πρωταγωνιστή του ντοκιμαντέρ. Σε μια ιδιαίτερα συγκινητική στιγμή, το κοινό ξέσπασε σε χειροκροτήματα και κάποιοι θεατές έσπευσαν να αγκαλιάσουν τον πατέρα, ο οποίος μην αντέχοντας τη συγκίνηση ξέσπασε και αυτός σε κλάματα. Ο Μπερνάρ Ατάλ σημείωσε ότι η υπόθεση εκκρεμεί ακόμη και σήμερα, αφού αποφασίστηκε να κριθεί στα πολιτικά δικαστήρια. Ωστόσο, με την εκλογή του νέου βραζιλιάνου προέδρου Ζαΐχ Μπολσονάρου, η υπόθεση θα παραπεμφθεί σε στρατιωτικό δικαστήριο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
«Το φιλμ έχει ξεκινήσει την πορεία του στο φεστιβαλικό κύκλωμα και προσπαθούμε να πάρει διανομή στη Βραζιλία και να προβληθεί στις αίθουσες μέσα στη χρονιά. Επίσης, έχουμε κάνει και κάποιες προσπάθειες να παρουσιάσουμε την ταινία και σε αστυνομικά τμήματα, χωρίς όμως ιδιαίτερη επιτυχία», εξήγησε ο σκηνοθέτης.
Απαντώντας σε ερώτηση σχετική με την αντίδραση των καταπιεσμένων κοινοτήτων απέναντι σε φαινόμενα αστυνομικής βίας, ο κ. Ατάλ υποστήριξε ότι η σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα σε αυτές τις κοινότητες και την αστυνομία μοιάζει εντελώς χαμένη υπόθεση. Ο κόσμος δεν νιώθει καθόλου προστατευμένος, ακόμη και στις περιπτώσεις όπου η αστυνομία προσπαθεί να επιβάλει σωστά το νόμο, όπως π.χ. σε ληστείες εμπορίου ναρκωτικών. Ο ίδιος επιβεβαίωσε ότι υπάρχουν πράγματι οργανώσεις ή μικρές ομάδες πολιτών που ασχολούνται με τέτοια περιστατικά – μάλιστα αναφέρθηκε συγκεκριμένα στον δικηγορικό σύλλογο της πολιτείας της Μπαΐα, όπου και ζει- και πρόσθεσε ότι, δυστυχώς, το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας δεν αντιδρά καθόλου. «Ήθελα να εντάξω στο φιλμ μου ένα αντίστοιχο περιστατικό που συνέβη στις ΗΠΑ, ακριβώς για να καταδείξω τη διαφορά στις αντιδράσεις ανάμεσα στις δύο χώρες. Στην κηδεία του νεαρού Ζιοβάνι δεν εμφανίστηκε κανένας καλλιτέχνης, κανένας πολιτικός, μόνο λίγοι συγγενείς. Δεν υπήρξε κανένα μαζικό κίνημα. Η έρευνα πήρε τέτοιες διαστάσεις εξ αιτίας της επιμονής του Ζουραντί και μίας τοπικής εφημερίδας. Οι συντάκτες της, βεβαίως, δέχτηκαν πολλές απειλές, σε σημείο που φοβούνταν να κυκλοφορήσουν τα βράδια. Καμιά άλλη τοπική εφημερίδα δεν ασχολήθηκε με το θέμα. Δυστυχώς, αυτό ισχύει στη Βραζιλία», επισήμανε ο δημιουργός.
Σε ερώτηση που αφορούσε στην αντίδραση της κοινωνίας συνολικά απέναντι στο συμβάν, ο Μπερνάρ Ατάλ σημείωσε ότι οι βραζιλιάνοι πολίτες είναι διχασμένοι. Υπάρχουν πολλοί που, λόγω της υψηλής εγκληματικότητας στη χώρα, θεωρούν ότι η αστυνομική βία είναι απαραίτητη, παρότι τα στατιστικά δείχνουν ότι τελικά δεν επιλύει τίποτα. Ο ίδιος, όπως και η προαναφερθείσα εφημερίδα, δέχτηκαν πολλά emails από πολίτες που υποστηρίζουν τη χρήση βίας -ακόμη και τέτοιας βαρβαρότητας όπως απεικονίστηκε στο ντοκιμαντέρ- και έγραψαν ότι καλά έκανε η αστυνομία και ότι ο νεαρός τελικά άξιζε να πεθάνει. «Για να καταλάβετε, το γράφημα που εντάσσουμε στο φιλμ, το οποίο αποδεικνύει ότι πάνω από 4.000 άνθρωποι στη Βραζιλία σκοτώνονται κάθε χρόνο από χρήση βίας από την αστυνομία, είναι ετεροχρονισμένο. Ήδη φέτος μπορούμε να μιλάμε για 5.000-6.000 δολοφονίες, αφού οι νέοι νόμοι του προέδρου Μπολσονάρου επιτρέπουν ακόμη περισσότερο την παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Το κακό επίσης είναι ότι οι ίδιοι οι αστυνομικοί, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι μαύροι, δεν νοιάζονται γι’ αυτό. Δεν καταλαβαίνουν ότι αποτελούν κομμάτι ενός συστήματος που εξυπηρετεί κυρίως τη λευκή ελίτ της Βραζιλίας. Δεν έχουν καμιά συνείδηση όσον αφορά την ταυτότητά τους», συμπλήρωσε ο κ. Ατάλ.
Κλείνοντας τη συναισθηματικά φορτισμένη κουβέντα, ο σκηνοθέτης επισήμανε ότι υπάρχει μεγάλη ανάγκη να αντιδρούμε απέναντι σε αυτά τα φαινόμενα. Να ορθώνουμε το ανάστημά μας, ζητώντας επιτακτικά το σεβασμό απέναντι σε θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. «Ίσως να πρέπει να προχωρήσουμε και σε οικονομικά μποϊκοτάζ. Οφείλουμε πάντως να κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας για να εναντιωθούμε μπροστά σε φαινόμενα βίας, ρατσισμού ή διακρίσεων», κατέληξε ο Μπερνάρ Ατάλ, ανάμεσα σε χειροκροτήματα.
Το αφιέρωμα «Σε μια κόλλα χαρτί» υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. Όλοι οι χώροι προβολής του αφιερώματος «Σε μια κόλλα χαρτί» είναι προσβάσιμοι σε άτομα με αναπηρία. Είσοδος Ελεύθερη - Για την είσοδο στις προβολές είναι απαραίτητη η έκδοση μηδενικού εισιτηρίου.
Market Talks Αγοράς – Ένωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ «Το μέλλον του ντοκιμαντέρ στην περιοχή μας»
www.filmfestival.gr
21ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ [1-10/3/2019]
Market Talks Αγοράς – Ένωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ
Το μέλλον του ντοκιμαντέρ στην περιοχή μας
Ποιο είναι το μέλλον του ντοκιμαντέρ στην Νοτιοανατολική Ευρώπη; Ποιες είναι οι δομές και οι φορείς που ενισχύουν σε κάθε χώρα την παραγωγή ταινιών ντοκιμαντέρ; Μέσα από ποιες δράσεις και προγράμματα στηρίζονται και προωθούνται οι ταινίες τεκμηρίωσης; Ποια βήματα μπορούν να κάνουν οι δημιουργοί από τις χώρες της περιοχής για να χτίσουν μεταξύ τους ένα πεδίο συνεννόησης και συνεργασίας; Αυτά ήταν ορισμένα από τα βασικά σημεία της συζήτησης που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 7 Μαρτίου 2019 στην Αποθήκη Γ’, στο πλαίσιο της σειράς συζητήσεων «Market Talks» της Αγοράς Doc Market του 21ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Την εκδήλωση, η οποία διοργανώθηκε από το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και την Ένωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ (ΕΕΝ), συντόνισε η πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικού Ντοκιμαντέρ, σκηνοθέτιδα Μαριάννα Οικονόμου και μίλησαν οι Katarzyna Wilk, εκπρόσωπος της Πολωνικής Ένωσης Ντοκιμαντέρ (Polish Docs), Ana Otasevic, εκπρόσωπος της Ένωσης Ντοκιμαντέρ της Σερβίας (Doc Serbia), Neda Milanova, εκπρόσωπος του Balkan Documentary Center (Βουλγαρία), Patrizia Mancini, υπεύθυνη ανάπτυξης και διεθνών σχέσεων του οργανισμού Sunny Side of the Doc (Γαλλία), καθώς και η παραγωγός Ρέα Αποστολίδη από την ΕΕΝ. Στο πάνελ συμμετείχε και ο γενικός διευθυντής του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου Βασίλης Κοσμόπουλος.
Αρχικά το λόγο πήρε η Μαριάννα Οικονόμου, η οποία ευχαρίστησε το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και ειδικότερα την υπεύθυνη της Αγοράς του ΦΝΘ, Γιάννα Σαρρή, για την συνεργασία. Η κα Οικονόμου σημείωσε: «Η ιδέα για τη σημερινή συνάντηση ξεκίνησε από την ανάγκη να ξεπεράσουμε τα σύνορα και να αναζητήσουμε ανθρώπους και οργανισμούς με τους οποίους μπορούμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας και να συνεργαστούμε σε επίπεδο συμπαραγωγών. Η ΕΕΝ είναι ένας καινούργιος οργανισμός. Ιδρύθηκε το 2013 από επαγγελματίες κινηματογραφιστές που μοιράζονται το ίδιο πάθος για τα ντοκιμαντέρ και επιθυμούν το ελληνικό ντοκιμαντέρ να ανοίξει τα φτερά του, επιδιώκοντας να αυξήσουν τη δημοφιλία και θέαση των ταινιών τεκμηρίωσης στο κοινό της ευρύτερης περιοχής. Καθώς η χρηματοδότηση και η διανομή των ντοκιμαντέρ γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη, πιστεύουμε πως η Ευρώπη και η περιοχή μας έχουν πολλές πιθανότητες να αναδείξουν νέους δημιουργούς. Γι’ αυτό οργανώσαμε αυτή τη συνάντηση, για να ανταλλάξουμε ιδέες και εμπειρίες που μπορούν να οδηγήσουν σε πιθανές συνεργασίες».
Στις εισηγήσεις τους οι ομιλητές κατέθεσαν τις εμπειρίες τους μέσα από τις δράσεις και τις πρωτοβουλίες που υποστηρίζουν, με σκοπό την προώθηση των ταινιών τεκμηρίωσης. Το λόγο πήρε πρώτη η Katarzyna Wilk, η οποία παρουσίασε το Polish Docs: «Πρόκειται για ένα project που ανήκει στη μη κερδοσκοπική οργάνωση Krakow Film Foundation, με έδρα την Κρακοβία της Πολωνίας. Έχει άμεση σχέση και με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Κρακοβίας, ένα από τα παλαιότερα φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους, animation και ντοκιμαντέρ στην Ευρώπη. Η ανάγκη μας να προωθήσουμε τα πολωνικά ντοκιμαντέρ γεννήθηκε ακριβώς από αυτό το φεστιβάλ. Τα τελευταία χρόνια έχουμε αρκετές σημαντικές ταινίες και αναζητούμε με ποιους τρόπους μπορούν να αποκτήσουν περισσότερο κοινό παγκοσμίως. Στο Krakow Film Foundation υπάρχουν αντίστοιχα προγράμματα χρηματοδότησης. Έχουμε επίσης ιδρύσει το KFF Sales & Promotion, με το οποίο προωθούμε αυτές τις ταινίες σε διεθνή φεστιβάλ και κινηματογραφικές αγορές. Με το Polish Docs προσπαθούμε να αναδείξουμε τα πολωνικά ντοκιμαντέρ μέσα από ειδικές προβολές, ρετροσπεκτίβες, παρουσίαση και προώθηση σκηνοθετών και παραγωγών σε φεστιβάλ και αγορές. Φέτος εγκαινιάσαμε μια νέα πρωτοβουλία με την πολωνική τηλεόραση που ονομάζεται Polish Docs Pro, με στόχο να προωθήσουμε διεθνώς τα πολωνικά ντοκιμαντέρ».
Στην συνέχεια, μίλησε η Ana Otasevic, η οποία αναφέρθηκε στο Doc Serbia, υπογραμμίζοντας: «Πρόκειται για έναν σχετικά νέο οργανισμό, ωστόσο είμαστε ικανοποιημένοι από την αποτελεσματικότητά του σε τόσο σύντομο διάστημα. Αρχικά απευθυνθήκαμε στο Κέντρο Κινηματογράφου της Σερβίας για να αναδείξουμε σε αυτό τη σπουδαιότητα των ντοκιμαντέρ και καταφέραμε οι χρηματοδοτήσεις του οργανισμού να διαχωριστούν σε ό,τι αφορά τις παραγωγές μυθοπλασίας και τα ντοκιμαντέρ. Μια άλλη νίκη ήταν το επίπεδο των χρηματοδοτήσεων. Αυτή η υποστήριξη αρχίζει να αποδίδει καρπούς και οι ταινίες, όπως και οι δημιουργοί τους, έχουν αποκτήσει τα τελευταία χρόνια εξαιρετική επαφή με τα διεθνή φεστιβάλ, κερδίζοντας μάλιστα και διακρίσεις. Έχουμε πλέον ντοκιμαντέρ που γίνονται στην Κίνα, τη Βραζιλία, τη Μέση Ανατολή κι αυτό είναι κάτι καινούργιο για μας. Προσπαθούμε να είμαστε ρεαλιστές, να σκεφτόμαστε δημιουργικά και να αναγνωρίζουμε πως οι δημιουργοί έχουν σημαντικό ρόλο στις ταινίες τους».
Η Patrizia Mancini με τη σειρά της έκανε μια σύντομη παρουσίαση του Sunny Side of the Doc, σημειώνοντας ότι είναι μια αγορά που προωθεί τις συμπαραγωγές και τις πωλήσεις ταινιών και αφορά αποκλειστικά επαγγελματίες. Η ίδια πρόσθεσε: «Πραγματοποιείται εδώ και 30 χρόνια κάθε Ιούνιο στη γαλλική πόλη Λα Ροσέλ και διαρκεί πέντε ημέρες, φιλοξενώντας 2.000 επαγγελματίες του χώρου, όπως επίσης και film commissioners και τηλεοπτικά δίκτυα, αλλά και πολιτιστικούς φορείς. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, λαμβάνουν χώρα πέντε διαφορετικά pitching sessions που αφορούν στον πολιτισμό, την κοινωνία, την επιστήμη, την Ιστορία, το περιβάλλον, κ.ά. Κάθε μέρα φιλοξενούμε και μια εκδήλωση όπου συναντιούνται οι επαγγελματίες του σινεμά με τους υπόλοιπους φορείς, καθώς επίσης ανοιχτές συζητήσεις και εργαστήρια. Οι καλεσμένοι μας έχουν την ευκαιρία να συναντήσουν αυτούς τους επαγγελματίες και να συνάψουν επωφελείς συμφωνίες και συνεργασίες. Από το 2017 έχουμε καθιερώσει κι ένα ειδικό τμήμα που αφορά στην αλληλεπίδραση και την επαφή των κινηματογραφιστών με τα νέα τεχνολογικά εργαλεία και την ψηφιακή τεχνολογία, το οποίο περιλαμβάνει ξεχωριστό τμήμα αγοράς, προβολών και installations που σχετίζονται με πολιτιστικούς οργανισμούς οι οποίοι αναζητούν νέους τρόπους διαμόρφωσης και προβολής του περιεχομένου τους μέσα από τα ντοκιμαντέρ».
Αμέσως μετά, η Neda Milanova ως εκπρόσωπος του Balkan Documentary Center αναφέρθηκε στις δράσεις του οργανισμού ως προς τους επαγγελματίες του σινεμά: «Σκοπός μας είναι οι συνεργασίες και η ανάδειξη των ντοκιμαντέρ στη διεθνή κινηματογραφική αγορά. Τα τελευταία χρόνια έχουμε κατανοήσει πως υπάρχει ανάγκη για νέους δημιουργούς, αλλά δεν υπάρχει πεδίο εκπαίδευσης και υποστήριξής τους. Αποφασίσαμε λοιπόν να στηρίξουμε νέους δημιουργούς ντοκιμαντέρ από την περιοχή μας. Μας ενδιαφέρει επίσης η εκπαίδευση και η κατάρτισή τους, ενώ επιπλέον έχουμε ένα pitching forum στο οποίο οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να βρουν προτάσεις συγχρηματοδότησης, αλλά και να κερδίσουν ένα χρηματικό βραβείο. Τέλος, έχουμε και την εγχώρια αγορά όπου παρουσιάζονται όλα τα projects, στην οποία μπορούν να συμμετάσχουν και παραγωγές με θεματολογία που αφορά στα Βαλκάνια».
Με αφορμή τα λεγόμενα της κας Milanova, η Ρέα Αποστολίδη σχολίασε τη σημασία των συνεργασιών και των συμπαραγωγών με εταιρίες του εξωτερικού, τονίζοντας τα εξής: «Ως δημιουργός και παραγωγός ταινιών έχω να πω πως οι συμπαραγωγές είναι μονόδρομος για να φτιάξουμε ταινίες με ποιοτικό περιεχόμενο και θεματολογία. Ωστόσο, παρά τα όσα είπαν προηγουμένως οι ομιλήτριες για τις δημόσιες δομές υποστήριξης σε επίπεδο συμπαραγωγών, κάτι αντίστοιχο δεν συμβαίνει στην Ελλάδα».
Στο σημείο αυτό, το λόγο πήρε ο Βασίλης Κοσμόπουλος, o οποίος αναφέρθηκε στους τρόπους υποστήριξης των ντοκιμαντέρ από πλευράς Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου. «Ασχολούμαστε με τον κανονισμό χρηματοδοτικών προγραμμάτων, ο οποίος είναι υπό αναθεώρηση στο κομμάτι που αφορά στα ντοκιμαντέρ. Σε αυτή την αναθεώρηση θα συμπεριλάβουμε τα ντοκιμαντέρ στο πρόγραμμα μειοψηφικών παραγωγών, που είναι απαραίτητο για τις συμπαραγωγές. Επίσης, επειδή υπάρχει έλλειμμα στην ανάπτυξη παραγωγικού σχεδιασμού, σκοπεύουμε ή να συμπεριλάβουμε ή να προσαρμόσουμε αυτό το κομμάτι ειδικά για ντοκιμαντέρ. Θέλουμε να προσδώσουμε μια ισότιμη έμφαση και σημασία ανάμεσα στις ταινίες ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας σε όλες τις κατευθύνσεις των χρηματοδοτικών προγραμμάτων μας», δήλωσε ο κ. Κοσμόπουλος.
Ο ίδιος τόνισε πως υπάρχει μια γενικότερη τάση στην Ευρώπη που ενθαρρύνει τις συνεργασίες και τις συμπαραγωγές μεταξύ των χωρών, υπογραμμίζοντας: «Στο πρώτο εξάμηνο του 2019 η Ρουμάνικη Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ασχολείται με ζητήματα που σχετίζονται με τον οπτικοακουστικό τομέα σε ό,τι αφορά στην ενίσχυση των συνεργασιών μέσα από τις συμπαραγωγές. Μάλιστα έχουμε προσκληθεί ως φορέας σε ένα προγραμματισμένο συνέδριο που θα γίνει σε δύο περίπου εβδομάδες για να συμμετέχουμε σε αυτή τη διαδικασία. Επίσης, σε περιφερειακό επίπεδο, έχουμε πολύ καλή σχέση με τα υπόλοιπα κέντρα κινηματογράφου της ευρύτερης περιοχής και όλες τις αντίστοιχες πρωτοβουλίες ανάλογου χαρακτήρα. Προσπαθούμε να αναπροσαρμόσουμε το πλαίσιο των προϋποθέσεων υποστήριξης ταινιών ώστε να συνεργαστούμε κάτω υπό καλύτερες συνθήκες τόσο μαζί όσο και με τους υπόλοιπους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς φορείς. Σκοπός μας είναι να δώσουμε προτεραιότητα στις συμπαραγωγές με τα γειτονικά κέντρα κινηματογράφου των Βαλκανίων. Συζητάμε μάλιστα να αποκτήσουμε και μια μορφή συνεργασίας σε διμερές ή τριμερές επίπεδο με τις άλλες χώρες. Τέλος, σε ό,τι αφορά τον χρονικό ορίζοντα των αξιολογήσεων των προτάσεων που κατατίθενται στο ΕΚΚ, ο κ. Κοσμόπουλος τόνισε ότι παλαιότερα υπήρχε καθυστέρηση στην αξιολόγηση προτάσεων. Ωστόσο, όπως είπε «αυτό πλέον έχει ξεπεραστεί, καθώς βρισκόμαστε στο στάδιο να αξιολογούμε προτάσεις που κατατέθηκαν πριν από 11 μήνες και εκτιμούμε ότι σύντομα θα μπορούμε να ανταποκριθούμε και να τις αξιολογούμε σχεδόν άμεσα».
Στη συνέχεια της συζήτησης, κατατέθηκαν προτάσεις σε σχέση με τα προγράμματα χρηματοδότησης των ταινιών από τις χώρες των ομιλητών. Τα χαρακτηριστικά αυτών των προγραμμάτων διαφοροποιούνται σε σχέση με τις προτεραιότητες, αλλά διαθέτουν και ορισμένες ομοιότητες. Ειδικότερα, όπως ειπώθηκε στην εκδήλωση, στην Πολωνία, την Ιταλία και τη Γαλλία, οι συμπαραγωγές μπορούν να αφορούν είτε στα κέντρα κινηματογράφου είτε ακόμα και στη χρηματοδότηση από τηλεοπτικά δίκτυα, ανάλογα με το αν έχουν να κάνουν με μικρού βεληνεκούς συμπαραγωγές και αν συνεργάζονται με παραγωγούς ή επαγγελματίες που προέρχονται από αυτές τις χώρες. Η θεματολογία των ταινιών ποικίλει, καθώς λ.χ. στην Πολωνία εστιάζουν την προσοχή τους σε διεθνή θέματα, στην Ιταλία ή στη Γαλλία υπάρχει ενδιαφέρον για ειδικά θέματα (περιβάλλον, κλιματική αλλαγή, επιστήμες, κλπ), ενώ στη Βουλγαρία εστιάζουν σε ιστορίες με τοπικό ενδιαφέρον και θεματολογία.
Στην συζήτηση έκανε μια σύντομη παρέμβαση και η Μαντλέν Αβραμούση, commissioning director του γαλλικού καναλιού Arte France, η οποία αναφέρθηκε στο πόσο σημαντική είναι η συνεργασία μεταξύ χωρών. «Το Arte με έδρα το Στρασβούργο, είναι ένα δίκτυο στην καρδιά της Ευρώπης, σε περιοχή όπου συνορεύουν αρκετές χώρες. Για πολλά χρόνια εκπονούμε προγράμματα που ενισχύουν τις συμπαραγωγές γειτονικών χωρών. Οι δημιουργοί μπορούν να συνδεθούν με το δίκτυο και να έρθουν σε επαφή με παραγωγούς που συμμετέχουν σε αυτό. Αυτές οι επαφές θα μπορούσαν να αποτελέσουν βάση για ένα νέο κύκλο συνεργασιών με τα κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία από την Ε.Ε. για την περιοχή. Έτσι ξεκινήσαμε και εμείς. Είμαστε ένας σταθμός που αποτελεί αποτέλεσμα συνέργειας και συμπαραγωγής μεταξύ δύο χωρών. Ένα άλλο project μας είναι και το Grande Documentaire, ένα ειδικό ταμείο όπου χρηματοδοτικοί φορείς από τη Γερμανία και τη Γαλλία αναλαμβάνουν πραγματοποίηση μεγάλων παραγωγών όπως π.χ. μια ιστορική σειρά ή κάποια ταινία μυθοπλασίας ή ντοκιμαντέρ. Η συμβουλή μου επομένως είναι οι κινηματογραφιστές να απευθυνθούν στους οργανισμούς που χρηματοδοτούν σε κάθε χώρα τον κινηματογράφο και να ξεκινήσουν έναν κύκλο επαφών και συνεργασιών με τις υπόλοιπες χώρες. Το βασικότερο που πρέπει να κάνουν είναι να χτίζουν μια περιφερειακή πλατφόρμα συνεργασίας».
