Δημοσιογράφοι

21^ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ [1-10/3/2019]

Προβολή ντοκιμαντέρ Ώρες κοινού από το αφιέρωμα «Σε μια κόλλα χαρτί»  

Οι θεατές του 21^ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν το ντοκιμαντέρ Ώρες κοινού της Σίλβια Μπελότι την Πέμπτη 7 Μαρτίου 2019 στην αίθουσα Τώνια Μαρκετάκη. Η ταινία αποτελεί μέρος του αφιερώματος «Σε μια κόλλα χαρτί» που πραγματοποιεί φέτος το Φεστιβάλ, το οποίο

παρουσιάζει με ελεύθερη είσοδο πέντε ταινίες με θέμα διάφορες όψεις και προεκτάσεις του παγκοσμίου φαινομένου της γραφειοκρατίας.    

Το ντοκιμαντέρ Ώρες κοινού εστιάζει στην καθημερινότητα του Ανεξάρτητου Ινστιτούτου για τη Δημόσια Στέγαση στη Νάπολη της Ιταλίας και αποκαλύπτει τις περίπλοκες γραφειοκρατικές δομές, αλλά και τις ανθρώπινες στιγμές που εκτυλίσσονται εκεί. Στην προβολή έδωσε το «παρών» η παραγωγός του φιλμ Αντονέλα ντι Νοτσέρα, η οποία συνομίλησε με το κοινό. Αρχικά, ευχαρίστησε το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης για την πρόσκληση και εξήγησε πως οι βασικοί συντελεστές της ταινίας είναι τρεις φοιτήτριες της σχολής κινηματογράφου στη Νάπολη της Ιταλίας. Η ίδια πρόσθεσε: «Τα τρία αυτά κορίτσια έκαναν αυτό το φιλμ στο πλαίσιο της πρακτικής τους άσκησης. Εγώ είμαι η παραγωγός, αλλά και διευθύντρια της σχολής όπου φοιτούν. Σκοπός μας ήταν να δώσουμε σε νέους ανθρώπους την ευκαιρία να αποτυπώσουν τη δική τους ματιά στα πράγματα. Η ιδέα της Σίλβια, που ανέλαβε την σκηνοθεσία, ήταν να κάνει μια ταινία για το πώς η γραφειοκρατία μπορεί να συνυπάρξει με την ανθρωπιά. Στη Νάπολη οι άνθρωποι εξωτερικεύουν τις αντιδράσεις και τις ιστορίες τους και αυτό αποτυπώθηκε στην ταινία. Είμαστε πολύ χαρούμενοι για το αποτέλεσμα και το γεγονός ότι το φιλμ ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο».

Απαντώντας σε ερώτηση για το μέγεθος της γραφειοκρατίας στην Ιταλία και για το αν υπάρχουν παρόμοια φαινόμενα και στο βόρειο κομμάτι της χώρας, η κα ντι Νοτσέρα απάντησε πως η γραφειοκρατία είναι γενικώς τεράστια στη χώρα, ωστόσο συμπλήρωσε ότι «στη Νότια Ιταλία ορισμένοι υπάλληλοι προσπαθούν να βρουν λύσεις που πολλές φορές παρακάμπτουν το νόμο».

Εντύπωση στο κοινό προκάλεσε ένας συγκεκριμένος χαρακτήρας της ταινίας, ο δημόσιος υπάλληλος Σαλβατόρε, ο οποίος με αυταπάρνηση και προθυμία εξυπηρετεί το κοινό της υπηρεσίας. Η κα ντι Νοτσέρα σχολίασε πως «αυτός είναι ο Σαλβατόρε που γνωρίσαμε εμείς και κατέγραψε με την κάμερά της η σκηνοθέτιδα. Αυτή είναι η δική της ματιά. Ο υπάλληλος αυτός εργάζεται 40 χρόνια εκεί. Μπορεί να μην διαφαίνεται απολύτως, αλλά αυτό το πρότυπο ανθρώπου – υπαλλήλου ήθελε να μας δείξει».

Το κοινό επίσης ρώτησε την παραγωγό της ταινίας αν υπάρχει ηλεκτρονική διακυβέρνηση στην Ιταλία και σε ποιο επίπεδο ακριβώς βρίσκεται, όπως επίσης πόσο συχνά προσφεύγουν κατά του ιταλικού δημοσίου πολίτες των οποίων οι υποθέσεις εκκρεμούν για χρόνια σε κάποια υπηρεσία. «Η υπηρεσία όπου διαδραματίζεται η ταινία είναι περιφερειακή, δεν αφορά άμεσα στο ιταλικό δημόσιο. Δεν ξέρω αν οι συγκεκριμένοι πολίτες θα δημιουργούσαν θέμα ή θα έκαναν πράγματι κάτι εναντίον του κράτους κι αυτό για πολλούς λόγους, όπως π.χ. λόγω του ότι προέρχονται από χαμηλά κοινωνικά στρώματα. Επιπλέον, το κόστος μιας τέτοιας νομικής διαδικασίας είναι μεγάλο, ενώ ας μην ξεχνάμε ότι είναι και θέμα κουλτούρας αυτών των ανθρώπων, καθώς αισθάνονται ότι αν έκαναν κάτι τέτοιο μπορεί και να έχαναν όσα κέρδισαν».

Το αφιέρωμα «Σε μια κόλλα χαρτί» υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. Όλοι οι χώροι προβολής του αφιερώματος «Σε μια κόλλα χαρτί» είναι προσβάσιμοι σε άτομα με αναπηρία. Είσοδος Ελεύθερη - Για την είσοδο στις προβολές είναι απαραίτητη η έκδοση μηδενικού εισιτηρίου.

Με το συγκλονιστικό Maiden του Άλεξ Χολμς, που αφηγείται το χρονικό ενός παράτολμου θαλάσσιου άθλου γένους θηλυκού, ένα ντοκιμαντέρ που κόβει την ανάσα, θα πέσει η αυλαία του 21^ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης την Κυριακή 10 Μαρτίου. 

21^ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ [1-10/3/2019]

Masterclass του Ευρωπαϊκού Δικτύου Ντοκιμαντέρ-EDN

«Τα μέσα του ντοκιμαντέρ στην υπηρεσία των πολιτών του κόσμου»

Πώς διαμορφώνεται τώρα και πώς θα αλλάξει στο άμεσο μέλλον η παιδεία και η εκπαίδευση γύρω από τα νέα μέσα; Με ποιους τρόπους τα παιδιά και οι νέοι έχουν πρόσβαση σε αυτά; Μέσα από ποιες πρωτοβουλίες ενισχύεται η ιδιότητα του ψηφιακού πολίτη για τις μελλοντικές γενιές; Αυτά τα επίκαιρα ερωτήματα πραγματεύτηκε το masterclass του Ευρωπαϊκού Δικτύου Ντοκιμαντέρ EDN, το οποίο πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 5 Μαρτίου 2019, στην αίθουσα Παύλος Ζάννας, στο πλαίσιο του 21^ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Η εισηγήτρια του masterclass Παουλίνα Τέρβο, συνδιευθύντρια της συνδρομητικής ψηφιακής εκπαιδευτικής πλατφόρμας Lyfta, μοιράστηκε πολύτιμες γνώσεις που μπορούν να βοηθήσουν στην προσέγγιση νέων ακροατηρίων μέσω της εκπαίδευσης στα νέα μέσα και μέσα από νέους τρόπους. Το masterclass πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της δράσης EDN Docs in Thessaloniki 2019 ως συν-διοργάνωσης του  Ευρωπαϊκού Δικτύου Ντοκιμαντέρ (EDN) και του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, με την υποστήριξη του ευρωπαϊκού προγράμματος Creative Europe ΜEDIA. 

Το Lyfta είναι μια ψηφιακή πλατφόρμα όπου δάσκαλοι και μαθητές μπορούν να έχουν πρόσβαση στα μέσα του ντοκιμαντέρ σε αντιστοιχία με κατάλληλα προγράμματα διδασκαλίας. Το πρόγραμμα, το οποίο στηρίζει τους εκπαιδευτικούς στην προσέγγιση σύνθετων θεμάτων και παγκοσμίων ζητημάτων στη σχολική τάξη, προς το παρόν χρησιμοποιείται σε περισσότερα από 350 σχολεία στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Φινλανδία και τις Ηνωμένες Πολιτείες και από περισσότερους από 100.000 μαθητές. Στο πλαίσιο της παρουσίασης, υπογραμμίστηκε επίσης ότι σκοπός του EDN, μεταξύ άλλων, είναι να συμβάλλει στην προώθηση του ντοκιμαντέρ σε ένα νέο κοινό, αλλά και με νέους τρόπους. Δεδομένου ότι η παιδεία αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες διαμόρφωσης της ευρωπαϊκής πραγματικότητας, η πλατφόρμα Lyfta φαντάζει ένα ιδανικό μέσο προώθησης και χρησιμοποίησης του ντοκιμαντέρ για εκπαιδευτικούς σκοπούς.

«Ο κόσμος μας αλλάζει με ταχύτατους ρυθμούς», δήλωσε η Παουλίνα Τέρβο ξεκινώντας την εισήγησή της. Την ίδια ταχύτατη αλλαγή διαπιστώνει, όπως είπε, η ίδια και στα παιδιά, σε ό,τι αφορά στην αντιληπτική τους ικανότητα, τη σχέση τους με την τεχνολογία και την ευαισθητοποίησή τους σε κοινωνικά, πολιτισμικά και περιβαλλοντικά θέματα. Η αλλαγή αυτή, ωστόσο, δεν ακολουθείται με τον ίδιο ρυθμό από το εκπαιδευτικό σύστημα λόγω διαφόρων παραγόντων. Υπογραμμίζοντας την ανάγκη για νέες ιδέες και διαφορετική υποστήριξη τόσο στο εκπαιδευτικό προσωπικό αλλά και στους ίδιους τους μαθητές, η κα Τέρβο εξέφρασε την πεποίθησή της ότι οι πραγματικές ιστορίες που αφηγούνται τα ντοκιμαντέρ μπορούν να χρησιμεύσουν ως σαν ένα ισχυρό εκπαιδευτικό εργαλείο.

Στηριζόμενη σε σημαντικές νεύρο-επιστημονικές μελέτες που αποδεικνύουν ότι η αφήγηση, η παρατήρηση αλλά και η διάδραση έχουν πολύ μεγάλο αντίκτυπο στη γνωστική ικανότητα του ατόμου, παρουσίασε τον τρόπο με τον οποίο γεννήθηκε η ιδέα της πλατφόρμας Lytfa. «Όλα ξεκίνησαν από ένα μικρό χωριό στην Αιθιοπία. Ένα πρότυπο χωριό που ιδρύθηκε από ανθρώπους που θέλησαν να βοηθήσουν άλλους να ξεφύγουν από την καταπίεση, τον αναλφαβητισμό, την ανέχεια. Το επισκέφτηκα στην προσπάθειά μου να γυρίσω ένα ντοκιμαντέρ, όμως γρήγορα κατάλαβα ότι ήθελα κάτι παραπάνω από αυτό. Ήθελα να δημιουργήσω μια νέα εμπειρία για τον θεατή, να τον βυθίσω σε αυτή την πραγματικότητα. Έτσι ξεκινήσαμε να κατασκευάζουμε ένα διαδραστικό πρότζεκτ 360 μοιρών, όπου ο θεατής θα μπορεί να αλληλοεπιδρά με το οπτικοακουστικό περιβάλλον, ερχόμενος ουσιαστικά σε επαφή με τον τόπο και τους ανθρώπους αυτής της μικρής κοινωνίας», εξήγησε η κα Τέρβο.

Αυτή η πειραματική εκδοχή μετουσιώθηκε σε ένα πετυχημένο πρότζεκτ όταν αυτό το ολοκληρωμένο και ιδιότυπο ντοκιμαντέρ προβλήθηκε σε μικρά παιδιά. Από εκεί και έπειτα ξεκίνησε η επιτυχημένη πορεία της Lyfta που δημιουργεί οπτικοακουστικά περιβάλλοντα 360 μοιρών, δίνοντας τη δυνατότητα σε μαθητές του δημοτικού σχολείου να γνωρίσουν τον κόσμο, να εξερευνήσουν άλλους πολιτισμούς και συνήθειες, να οξύνουν την αντιληπτική τους ικανότητα και να αποκτήσουν δεξιότητες που θα τους εντάξουν ομαλότερα σε ένα κοινωνικό σύνολο μακριά από προκαταλήψεις και στερεότυπα. Η κα Τέρβο σημείωσε επίσης ότι η τεχνολογία -η χρήση δηλαδή ενός υπολογιστή ή ενός tablet- απλά αποτελεί εργαλείο μέσω του οποίου η εκπαιδευτική διαδικασία θα αναπτυχθεί και θα αποδώσει καρπούς. Η ίδια δεν παρέλειψε να αναφερθεί στην εκπαιδευτική προσέγγιση της Lyfta, λέγοντας ότι το πρόγραμμα διδασκαλίας στήνεται σε άμεση συνεργασία με εκπαιδευτικούς, βασισμένο στο διάσημο φινλανδικό πρότυπο που βλέπει την μάθηση μέσα από ένα πιο ολιστικό και φαινομενολογικό πρίσμα, μη χωρίζοντάς την σε διακριτές θεματικές ενότητες. «Η πλατφόρμα είναι διαθεματική, καθώς περιέχει εκπαιδευτικά αντικείμενα που κυμαίνονται από την κοινωνιολογία ως τη θρησκεία και από τη φιλοσοφία ως την τέχνη», δήλωσε. Το Lyfta συνοδεύεται επίσης και από έναν οδηγό που απευθύνεται στον εκπαιδευτικό, εισάγοντάς τον στην καινούρια εκπαιδευτική διαδικασία και ενημερώνοντας τον για τον τρόπο με τον οποίο θα παρουσιάσει το περιεχόμενο στους μαθητές, όπως και τη μέθοδο με την οποία θα αξιολογήσει τις επιδόσεις τους.

Στη συνέχεια, η Παουλίνα Τέρβο ρωτήθηκε πώς η πλατφόρμα καταφέρνει να μετατρέψει ένα ντοκιμαντέρ σε εκπαιδευτικό εργαλείο και παρέθεσε βήμα προς βήμα την απαραίτητη διαδικασία. «Πρέπει πρωτίστως να καταλάβεις τους χρήστες, αυτούς στους οποίους απευθύνεσαι. Έπειτα, ορίζεις τα προβλήματα ή τα θέματα που θέλεις να θίξεις αλλά και το πλαίσιο μέσω του οποίου θα προτείνεις μια λύση. Συν-δημιούργησε μαζί με εκπαιδευτικούς αλλά ‘εκπαίδευσε’ και τους ίδιους για να αναγνωρίσουν τα προνόμια ενός διαδραστικού πρότζεκτ σαν αυτό. Στη συνέχεια, χρησιμοποίησέ το αρχικά πιλοτικά, αναλύοντας τα αποτελέσματα που θα λάβεις». Η ίδια πρόσθεσε: «Έχοντας λάβει αποτελέσματα και δεδομένα από βρετανικά σχολεία τα οποία κυρίως έχουν υιοθετήσει αυτό το σύστημα διδασκαλίας, μπορούμε να πούμε ότι τα σχόλια είναι κάτι παραπάνω από ενθαρρυντικά. Οι μαθητές νιώθουν ότι με αυτόν τον τρόπο εξερευνούν τον κόσμο και επικοινωνούν με τόπους και ανθρώπους πιο άμεσα και καταλυτικά, ενώ οι δάσκαλοι δηλώνουν ότι το ενδιαφέρον των μαθητών τους έχει αυξηθεί κατακόρυφα. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα έχουν παρατηρηθεί και αλλαγές στις συμπεριφορές μαθητών, εξοικειώνοντάς τους με τη διαφορετικότητα και την πολυπολιτισμικότητα».

Απαντώντας σε ερώτηση σχετική με τον τρόπο που κάποιος θα μπορούσε να συνεργαστεί με το Lyfta, η κα Τέρβο απάντησε ότι έχει γίνει κάλεσμα σε δημιουργούς για μικρού μήκους ντοκιμαντέρ διάρκειας μεταξύ 3 και 7 λεπτών και έχουν ήδη επιλεγεί 12 από τα 100 και πλέον που προτάθηκαν. «Μπορούμε επίσης να δεχτούμε φιλμ που ανταποκρίνονται στο περιεχόμενο που έχουμε ορίσει, αρκεί να πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια: να έχουν έναν ισχυρό ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα, να συνδέονται με τις διαμορφωμένες από τα Ηνωμένα Έθνη ανθρώπινες αξίες, να μπορούμε να επισκεφτούμε ξανά τους κεντρικούς χαρακτήρες έτσι ώστε να γυρίσουμε βίντεο 360 μοιρών και βεβαίως η ιστορία να μπορεί να προβληθεί σε ένα κοινό ηλικίας από 7 έως 12 ετών. Από την πλευρά του, το Lyfta θα αποκτήσει μόνο τα εκπαιδευτικά δικαιώματα αυτού του ντοκιμαντέρ, αφήνοντας τη δυνατότητα στον δημιουργό να το προβάλλει και να το εκμεταλλευτεί με οποιονδήποτε άλλο τρόπο επιθυμεί. Εμείς στη συνέχεια θα φέρουμε αυτό το ‘πακέτο’ στα σχολεία και θα το παρουσιάσουμε στους εκπαιδευτικούς οι οποίοι θα πρέπει να πληρώσουν μια ετήσια συνδρομή για να έχουν πρόσβαση στο περιεχόμενο και να το χρησιμοποιήσουν», επισήμανε η ίδια.

Ποιο τελικά το όφελος μιας συνεργασίας με το Lyfta; Όπως δήλωσε η κα Τέρβο, το Lyfta είναι η μοναδική εκπαιδευτική πλατφόρμα στο είδος της, με εξαιρετικές προοπτικές, στοχεύοντας έως το 2022 να μπορεί να φιλοξενεί μια διαδραστική ιστορία από κάθε χώρα του πλανήτη. Όπως είπε η ίδια, «είναι επίσης ένας τρόπος για τους δημιουργούς να κερδίσουν κάποια χρήματα που θα τους βοηθήσουν να ολοκληρώσουν κάποιο μεγαλύτερο πρότζεκτ. Μπορεί ταυτόχρονα να διευρύνει τους δημιουργικούς του ορίζοντες σε τομείς όπως η φωτογραφία 360 μοιρών, αλλά και να καταφέρει με αυτόν τον τρόπο να αποκτήσει ένα μεγαλύτερο κοινό». Τέλος, ας μην ξεχνάμε και τον κοινωνικό αντίκτυπο του εγχειρήματος, το οποίο συμβάλλει ενεργά στην παιδεία και τη διαμόρφωση μιας νέας εκπαιδευτικής πραγματικότητας προορισμένης να κάνει τον κόσμο μας ένα καλύτερο μέρος για όλους, αλλά κυρίως για τα παιδιά.

21^ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ [1-10/3/2019]

Market Talks της Αγοράς Doc Market: Ας μιλήσουμε για programming  

Η δράση «Market Talks» της Αγοράς Doc Market του 21^ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης συνεχίστηκε την Τετάρτη 6 Μαρτίου 2019, στην Αποθήκη Γ’, εστιάζοντας αυτή τη φορά στον προγραμματισμό ταινιών ενός φεστιβάλ (festival programming).

Τα «Market Talks» είναι μια επιτυχημένη σειρά συζητήσεων όπου διακεκριμένοι επαγγελματίες του κινηματογραφικού χώρου δίνουν χρηστικές πληροφορίες και πρακτικές συμβουλές στους Έλληνες και ξένους ντοκιμαντερίστες, αλλά και στο κοινό που παρευρίσκεται στη φετινή διοργάνωση.
 
Στην εκδήλωση της Τετάρτης μίλησαν οι Emmanuel Chicon (Visions du Reel, Ελβετία), Miguel Ribeiro (DocLisboa, Πορτογαλία) και Elena Subira (Docs Barcelona, Ισπανία), προγραμματιστές σε σημαντικά ευρωπαϊκά φεστιβάλ ντοκιμαντέρ. Τη συζήτηση συντόνισε ο Υπεύθυνος Προγράμματος του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, Δημήτρης Κερκινός.

Στο ξεκίνημα της δράσης, ο Emmanuel Chicon αναφέρθηκε στην ιστορία του παλαιότερου από τα τρία εν λόγω φεστιβάλ, του ελβετικού Visions du Reel. Ο ίδιος είναι προγραμματιστής σε αυτό τα τελευταία δέκα χρόνια, αλλά ο συγκεκριμένος θεσμός υπάρχει από το 1969, ξεκινώντας κυρίως ως ένα «αριστερό» Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, όπου οι θεατές είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν φιλμ από την ανατολική Ευρώπη και την πρώην Ανατολική Γερμανία. Ένας θεσμός αφιερωμένος σε ισχυρά πολιτικοκοινωνικά ζητήματα, όπως αυτά του καπιταλισμού και του φεμινισμού, ο οποίος μετά την αλλαγή της καλλιτεχνικής του διεύθυνσης στα μέσα της δεκαετίας του ‘90, διαφοροποιήθηκε ριζικά, εστιάζοντας σε δημιουργικά ντοκιμαντέρ (σημ.: φιλμ που δεν είναι συμβατικά ως προς την αφήγησή τους), κάτι που ισχύει μέχρι σήμερα. «Αυτό το ύφος προσπαθούμε να διατηρήσουμε ακόμη, υπερασπιζόμενοι τις δημιουργικές κινηματογραφικές προσεγγίσεις ταινιών μεγάλου και μικρού μήκους. Κάθε χρόνο προβάλλουμε 180 ταινίες, αλλά λαμβάνουμε περίπου 2.000 - 3.000 υποψηφιότητες, κάνοντας καλέσματα για συμμετοχές κάθε Σεπτέμβριο και Νοέμβριο. Στα masterclasses που λαμβάνουν χώρα στη διάρκεια του φεστιβάλ προσπαθούμε να έχουμε έμπειρους μαζί με πιο νέους δημιουργούς – φέτος λόγου χάρη υποδεχόμαστε τον Βέρνερ Χέρτζογκ. Υπολογίζουμε ότι περίπου 40.000 θεατές έρχονται στο Φεστιβάλ, μέσω του οποίου προσπαθούμε να θεμελιώσουμε μια ισχυρή σχέση ανάμεσα σε επαγγελματίες και κοινό», δήλωσε χαρακτηριστικά ο  κ. Chicon. Ο ίδιος, αφού επισήμανε ότι δεν αναζητά μονίμως κάτι συγκεκριμένο στις ταινίες που επιλέγει, σημείωσε ότι η ομάδα του Φεστιβάλ αποτελείται από έξι προγραμματιστές οι οποίοι ειδικεύονται σε διαφορετικές θεματικές ενότητες του Φεστιβάλ, αλλά όλοι μαζί συναντώνται δύο φορές το χρόνο βλέποντας μαζί τις ταινίες που έχουν προ-επιλέξει και διαμορφώνοντας το τελικό πρόγραμμα.

Στη συνέχεια, τη σκυτάλη πήρε ο Miguel Ribeiro του DocLisboa, ο οποίος, αφού σημείωσε ότι το συγκεκριμένο Φεστιβάλ διανύει την 17^η χρονιά του, πρόσθεσε ότι ο σκοπός του θεσμού δεν είναι να δει το ντοκιμαντέρ κάτω από καθιερωμένα πλαίσια, αλλά να προβληματιστεί σχετικά με την σχέση των ταινιών τεκμηρίωσης με την αλήθεια και την πραγματικότητα, είτε αυτή είναι αντικειμενική είτε υποκειμενική, όπως για παράδειγμα τα όνειρα. «Είμαστε ένα Φεστιβάλ που προσπαθεί να αψηφά την κατηγοριοποίηση, προβάλλοντας ταινίες που δεν εξαρτώνται από τη διάρκεια, την θεματική ή την προσέγγισή τους. Δημιουργώντας μικρές ενότητες μέσα σε μεγαλύτερες, επιχειρούμε να προβληματιστούμε σχετικά με το σύγχρονο και το διαχρονικό, το πολιτικό, το κοινωνικό, το προσωπικό. Επιπλέον, έχουμε κι ένα τμήμα αφιερωμένο σε σπουδαστικά φιλμ, το οποίο θα ανακοινώσουμε για πρώτη φορά φέτος, αλλά και ένα άλλο τμήμα το οποίο ονομάζουμε “Cinema of Urgency” αφιερωμένο στον βίντεο-ακτιβισμό, δηλαδή σε βίντεο που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο και φτιάχνονται για ακτιβιστικούς σκοπούς», υπογράμμισε ο ίδιος. Σε ερώτηση σχετική με την σχέση που το Φεστιβάλ επιδιώκει να θεμελιώσει με το κοινό, ο κ. Ribeiro απάντησε ότι η Λισσαβόνα ποτέ δεν είχε ιδιαίτερη προϊστορία στις προβολές ντοκιμαντέρ. «Αυτό λοιπόν προσπαθούμε να αλλάξουμε, θεωρώντας ότι αυτές οι ταινίες που προβάλλουμε δημιουργούν εύφορο έδαφος για συζήτηση και προβληματισμό. Συνεργαζόμενοι και με διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα, θέλουμε να μυήσουμε το κοινό στον κόσμο του ντοκιμαντέρ. Προβάλλουμε μάλιστα και ταινίες εκτός Φεστιβάλ, μια φορά το μήνα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, και πραγματοποιούμε επίσης θερινές προβολές σε πανέμορφες τοποθεσίες μέσα στην πόλη», πρόσθεσε. Αναφερόμενος στη διαδικασία επιλογής των ταινιών, υπογράμμισε ότι η ομάδα των έξι προγραμματιστών του φεστιβάλ επιμελείται όλες τις θεματικές ενότητες ταινιών. Αφού κάθε προγραμματιστής προ-επιλέξει έναν αριθμό φιλμ από τα 3.000 περίπου που κατατίθενται, στη συνέχεια συγκεντρώνονται όλοι μαζί στο Πορτογαλικό Κινηματογραφικό Ινστιτούτο και βλέπουν όλα τα ντοκιμαντέρ σε μεγάλη οθόνη. Στη συνέχεια, κάνουν άφθονο brainstorming προσπαθώντας να αναδείξουν τον πλουραλισμό και τη διαφορετικότητα των επιλογών τους. «Οι συγκρούσεις προφανώς δεν λείπουν, αλλά τελικά αυτό είναι το πιο ενδιαφέρον κομμάτι της διαδικασίας», συμπλήρωσε χαρακτηριστικά ο ίδιος.

Στο τέλος της συζήτησης, η Elena Subira, προγραμματίστρια του Docs Barcelona, δήλωσε ότι το εν λόγω φεστιβάλ είναι σίγουρα το πιο νέο, αφού μόνο τα τελευταία 12 χρόνια παρουσιάζεται ολοκληρωμένο διότι οι προηγούμενες 10 διοργανώσεις του απευθύνονταν αποκλειστικά σε επαγγελματίες. «Ο στόχος μας είναι να μπορούμε να αφουγκραζόμαστε και να ανακαλύπτουμε τολμηρές δημιουργίες, τις οποίες εντάσσουμε στο τμήμα μας με τίτλο “What the Doc?”. Ενδιαφερόμαστε κυρίως για ντοκιμαντέρ από την ιβηρική χερσόνησο και τη Λατινική Αμερική, χωρίς βεβαίως να αποκλείουμε άλλες παραγωγές. Προβάλλουμε τελικά περίπου 40 μεγάλου μήκους φιλμ, από τα 500 και πλέον που δεχόμαστε ως αιτήσεις κάθε φορά. Εκτός από το τμήμα Πανόραμα, έχουμε κι ένα τμήμα που λέγεται “Latitude” και αφορά, όπως σημείωσα προηγουμένως, μόνο Ισπανία, Πορτογαλία και Λατινική Αμερική. Εκτός από αυτά τα βασικά προγράμματα, έχουμε και άλλα τμήματα εκτός διαγωνισμού, με σημαντικότερο ένα σπουδαστικό τμήμα που συγκεντρώνει περίπου 4.000 μαθητές-θεατές κάθε χρόνο», εξήγησε η κα Subira. Σε ερώτηση που αφορούσε τη σχέση του Φεστιβάλ με το κοινό, υποστήριξε ότι ο θεσμός προσπαθεί να περιλαμβάνει πληθώρα επιλογών, που αφορούν τόσο πιο εξοικειωμένους θεατές και επαγγελματίες όσο και ένα πιο ευρύ κοινό, ενώ αναφέρθηκε και στην προσπάθεια που γίνεται να συνδεθεί το Φεστιβάλ με θεατές που έχουν συνηθίσει να βλέπουν ντοκιμαντέρ online. «Για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα προβάλλουμε ντοκιμαντέρ και σε μια δική μας online πλατφόρμα. Έχουμε παρατηρήσει ότι το κοινό δεν διχάζεται ανάμεσα στους δύο τρόπους θέασης, αλλά μετακινείται εύκολα από τον ένα στον άλλο, από μια συλλογική και δημόσια θέαση σε μια πιο ιδιωτική εμπειρία», επισήμανε σχετικά. Όσο για τη διαδικασία επιλογής των ταινιών, η κα Subira απάντησε ότι η ομάδα του Φεστιβάλ απαρτίζεται από έξι προγραμματιστές, οι οποίοι χωρίζονται σε δύο ομάδες με συγκεκριμένες αρμοδιότητες. «Στο τέλος, από τα 500 περίπου φιλμ που προανέφερα, επιλέγουμε τα 150 τα οποία ξαναβλέπουμε μαζί με τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ, προχωρώντας στις τελικές συζητήσεις για την επιλογή και τον διαχωρισμό τους σε τμήματα», κατέληξε η ίδια.

21^ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ [1-10/3/2019]

«Η πολύχρωμη μετανάστευση της πεταλούδας»

Ένα εργαστήριο με θέμα τους πρόσφυγες από την Ύπατη Αρμοστεία

Μία διαδραστική θεατρική παράσταση με τίτλο «Η πολύχρωμη μετανάστευση της πεταλούδας» πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 6 Μαρτίου 2019 στο καφενείο «Η Πρίγκηπος», στο πλαίσιο του 21ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

«Η πολύχρωμη μετανάστευση της πεταλούδας» ήταν το δεύτερο σκέλος του προγράμματος «Κι αν ήσουν εσύ;» με θέμα την ευαισθητοποίηση στα ανθρώπινα δικαιώματα και σε θέματα προσφύγων. Είχε ως στόχο να προσφέρει μια επιπλέον εμπειρία στο κοινό σε άμεσο διάλογο με τα ντοκιμαντέρ του φετινού Φεστιβάλ που αφορούν στους πρόσφυγες. Η δράση αποτελεί διοργάνωση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) σε συνεργασία με το Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση και με την υποστήριξη της Αντιδημαρχίας Εκπαίδευσης και Αθλητισμού του Δήμου Θεσσαλονίκης και του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Πρόκειται για ένα εργαστήριο-παράσταση θεάτρου φόρουμ, μια διαδραστική παράσταση εμπλουτισμένη με τεχνικές εκπαιδευτικού δράματος, που διαπραγματεύεται θέματα όπως η αλληλεγγύη, η αποδοχή του άλλου και η αντιμετώπιση της ξενοφοβίας και του ρατσιστικού λόγου θέτοντας τους συμμετέχοντες απέναντι σε προσωπικές και κοινωνικές στάσεις, ιδανικά, επιθυμίες και ευθύνες.

Κατά τη διαδικασία της παράστασης, τον σχεδιασμό και τον συντονισμό της οποίας είχε η Χριστίνα Κρίθαρη, μέλος του Πανελλήνιου Δίκτυου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση, οι θεατές συμμετείχαν αρχικά σε παιχνίδια ενεργοποίησης του σώματος και του νου ως μέσων εισαγωγής στα εργαλεία και στις έννοιες που ακολούθησαν. Στη συνέχεια παρουσιάστηκε η παράσταση «Η πολύχρωμη μετανάστευση της πεταλούδας» η οποία συνοδεύτηκε από συζήτηση πάνω στους χαρακτήρες του έργου μέσω της τεχνικής της «ανακριτικής καρέκλας».

Το σενάριο είχε ως πρωταγωνίστρια μια έφηβη μαθήτρια, την Ηλέκτρα, η οποία συναντά έξω από το σχολείο της μια συνομήλικη κοπέλα, η οποία είναι πρόσφυγας και δεν μπορεί να σπουδάσει λόγω της αντίδρασης μελών από τον σύλλογο γονέων του σχολείου αλλά και περίοικων της περιοχής. Η Ηλέκτρα θα προσπαθήσει να ευαισθητοποιήσει και να κινητοποιήσει καθηγητές, φίλους και γονείς ώστε να δεχτεί το σχολείο τους νεαρούς πρόσφυγες. Στην πορεία αυτής της προσπάθειας η Ηλέκτρα αντιλαμβάνεται ότι έχει να αντιμετωπίσει την προκατάληψη, τον φόβο, τον ρατσισμό και τα αρνητικά κοινωνικά στερεότυπα για τους πρόσφυγες.

Στο τελευταίο μέρος η παράσταση ανεβαίνει ξανά και το κοινό παρεμβαίνει επί της σκηνής προσπαθώντας με αυτοσχεδιασμούς να ενδυναμώσει τον πρωταγωνιστικό χαρακτήρα ο οποίος έχει ανάγκη να οδηγήσει την ιστορία σε ένα διαφορετικό πιο αισιόδοξο τέλος.

Το πρόγραμμα «Κι αν ήσουν εσύ;» στοχεύει στην ευαισθητοποίηση στα ανθρώπινα δικαιώματα και σε θέματα προσφύγων με βιωματικές δραστηριότητες, τεχνικές θεάτρου και εκπαιδευτικού δράματος. Αποτελείται από δύο συμμετοχικές δράσεις – workshops και ξεκίνησε το 2015 από την Υ.Α. και το Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση και είναι εγκεκριμένο από το Υπουργείο Παιδείας και πιστοποιημένο από τον Διεθνή Οργανισμό για το Θέατρο στην Εκπαίδευση.

Εκτιμάται πως κάθε δύο δευτερόλεπτα ένας άνθρωπος αναγκάζεται να εκτοπιστεί βίαια εξαιτίας πολέμων, διώξεων και παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σε όλο τον κόσμο 68,5 εκατομμύρια άνθρωποι, ο μεγαλύτερος αριθμός που έχει καταγραφεί από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.

21^ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ [1-10/3/2019]

Βραβεία Αγοράς Ντοκιμαντέρ και EDN

Η απονομή των βραβείων της Αγοράς Ντοκιμαντέρ Doc Market του 21^ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης για το τμήμα Agora Docs in Progress πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 6 Μαρτίου 2019 στην Αποθήκη Γ’. 

Η κριτική επιτροπή των φετινών Docs in Progress αποτελούνταν από τους Rada Sesic, Sarajevo Film Festival, Βοσνία & Ερζεγοβίνη, Elisabeth Hagstedt – Histoire TV, Γαλλία και Μένιο Καραγιάννη, σκηνοθέτη, Ελλάδα.

Προλογίζοντας την εκδήλωση, η γενική διευθύντρια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης Ελίζ Ζαλαντό ευχαρίστησε όλους τους δημιουργούς για τα πρότζεκτ, τις ιδέες, τις συζητήσεις, τους προβληματισμούς, τις προτάσεις και τις παρατηρήσεις τους. «Για εμάς είστε όλοι νικητές. Σας περιμένουμε και του χρόνου με τις ταινίες σας ολοκληρωμένες», συμπλήρωσε χαρακτηριστικά. Το «παρών» έδωσε και ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ΦΚΘ Ορέστης Ανδρεαδάκης.

Το πρώτο βραβείο για υπηρεσίες post-production που χορηγεί η ελληνική εταιρία post-production Δύο Τριάντα Πέντε (2|35), απονεμήθηκε στην ταινία Τέσσερις εποχές σε σκηνοθεσία Κατερίνας Πατρώνη - Ελλάδα (Παραγωγή: Ελένη Χανδρινού, Μαρία Κοντογιάννη, Steficon). Το πρότζεκτ κερδίζει επίσης μια δωρεάν διαπίστευση για το φεστιβάλ Visions du Réel και διαμονή στο Φεστιβάλ της Ελβετίας τον Απρίλιο.

Το δεύτερο βραβείο MuSou σε υπηρεσίες ήχου και μουσικής αξίας έως και 3.500 ευρώ απονεμήθηκε στην ταινία Our Choices σε σκηνοθεσία Salah Al Ashkar – Συρία, Γαλλία (Παραγωγή: Etienne de Ricaud, Caractères Productions & Ariel Cypel, L’atelier des artistes en exil).

Το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου σε υποστήριξη του 21^ου ΦΝΘ και της Αγοράς Doc Market απένειμε φέτος χρηματικό βραβείο 3.000 ευρώ στην ταινία 54^ο Δημοτικό Σχολείο σε σκηνοθεσία και παραγωγή Δήμητρας Κουζή – Ελλάδα (Kouzi Productions).

Επιπλέον, σε χαλαρή και φιλική ατμόσφαιρα ολοκληρώθηκε με την απονομή των βραβείων την Τρίτη 5 Μαρτίου 2019 στο «Δωμάτιο με Θέα» του Ολύμπιον, η δράση EDN Docs in Thessaloniki 2019 που διοργανώνεται από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Ντοκιμαντέρ EDN, σε συνεργασία με το 21^ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και με την υποστήριξη του ευρωπαϊκού προγράμματος Creative Europe ΜEDIA.

Στον χαιρετισμό του, ο Film Consultant & Web Editor του EDN Ove Rishøj Jensen, δήλωσε για ακόμη μια φορά ενθουσιασμένος από τις δημιουργικές ιδέες των 20 projects που παρουσιάστηκαν φέτος, και επισήμανε χαρακτηριστικά ότι αν μπορούσε θα έδινε όχι δύο, αλλά 20 βραβεία. Επειδή όμως αυτό δεν είναι εφικτό, δύο έργα ήταν αυτά που τελικά διακρίθηκαν, αποσπώντας τα ακόλουθα βραβεία:

Το βραβείο Doc On Air απονεμήθηκε στο πρότζεκτ Intimate Outsiders, Σκηνοθεσία Roser Corella, Παραγωγή Roser Corella, Ana Catalá, Moving Mountains Films, Γερμανία. Το βραβείο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 2.000 ευρώ και χορηγείται από την ΕΡΤ στο πλαίσιο ενίσχυσης της παραγωγής των ταινιών τεκμηρίωσης.

Το νέο βραβείο MIK Doc Lab του Μεσογειακού Ινστιτούτου Κινηματογράφου (ΜΙΚ) απονεμήθηκε στο πρότζεκτ Phoenix, Σκηνοθεσία-Παραγωγή Daire Collins, Ιρλανδία, Η.Β, Ρουμανία, Ισπανία, Γερμανία. Το συγκεκριμένο βραβείο αποτελεί μια νέα συνεργασία του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης με το εργαστήρι ανάπτυξης ταινιών τεκμηρίωσης ΜΙΚ, το οποίο προσφέρει στον νικητή μια υποτροφία αξίας 1.200 ευρώ, καθώς και διαμονή στη Νίσυρο και τη Ρόδο για το 2019 όπου διεξάγονται οι εργασίες του ΜΙΚ.

Με την υποστήριξη

Με τη συνεργασία

Υποστηρικτές βραβείων