Δημοσιογράφοι

21^ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ [1-10/3/2019]

Market Talks Αγοράς – Ένωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ

Το μέλλον του ντοκιμαντέρ στην περιοχή μας

Ποιο είναι το μέλλον του ντοκιμαντέρ στην Νοτιοανατολική Ευρώπη; Ποιες είναι οι δομές και οι φορείς που ενισχύουν σε κάθε χώρα την παραγωγή ταινιών ντοκιμαντέρ; Μέσα από ποιες δράσεις και προγράμματα στηρίζονται και προωθούνται οι ταινίες τεκμηρίωσης; Ποια βήματα μπορούν να κάνουν οι δημιουργοί από τις χώρες της περιοχής για να χτίσουν μεταξύ τους ένα πεδίο συνεννόησης και συνεργασίας; Αυτά ήταν ορισμένα από τα βασικά σημεία της συζήτησης που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 7 Μαρτίου 2019 στην Αποθήκη Γ’, στο πλαίσιο της σειράς συζητήσεων «Market Talks» της Αγοράς Doc Market του 21^ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Την εκδήλωση, η οποία διοργανώθηκε από το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και την Ένωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ (ΕΕΝ), συντόνισε η πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικού Ντοκιμαντέρ, σκηνοθέτιδα Μαριάννα Οικονόμου και μίλησαν οι Katarzyna Wilk, εκπρόσωπος της Πολωνικής Ένωσης Ντοκιμαντέρ (Polish Docs), Ana Otasevic, εκπρόσωπος της Ένωσης Ντοκιμαντέρ της Σερβίας (Doc Serbia), Neda Milanova, εκπρόσωπος του Balkan Documentary Center (Βουλγαρία), Patrizia Mancini, υπεύθυνη ανάπτυξης και διεθνών σχέσεων του οργανισμού Sunny Side of the Doc (Γαλλία), καθώς και η παραγωγός Ρέα Αποστολίδη από την ΕΕΝ. Στο πάνελ συμμετείχε και ο γενικός διευθυντής του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου Βασίλης Κοσμόπουλος.

Αρχικά το λόγο πήρε η Μαριάννα Οικονόμου, η οποία ευχαρίστησε το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και ειδικότερα την υπεύθυνη της Αγοράς του ΦΝΘ, Γιάννα Σαρρή, για την συνεργασία. Η κα Οικονόμου σημείωσε: «Η ιδέα για τη σημερινή συνάντηση ξεκίνησε από την ανάγκη να ξεπεράσουμε τα σύνορα και να αναζητήσουμε ανθρώπους και οργανισμούς με τους οποίους μπορούμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας και να συνεργαστούμε σε επίπεδο συμπαραγωγών. Η ΕΕΝ είναι ένας καινούργιος οργανισμός. Ιδρύθηκε το 2013 από επαγγελματίες κινηματογραφιστές που μοιράζονται το ίδιο πάθος για τα ντοκιμαντέρ και επιθυμούν το ελληνικό ντοκιμαντέρ να ανοίξει τα φτερά του, επιδιώκοντας να αυξήσουν τη δημοφιλία και θέαση των ταινιών τεκμηρίωσης στο κοινό της ευρύτερης περιοχής. Καθώς η χρηματοδότηση και η διανομή των ντοκιμαντέρ γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη, πιστεύουμε πως η Ευρώπη και η περιοχή μας έχουν πολλές πιθανότητες να αναδείξουν νέους δημιουργούς. Γι’ αυτό οργανώσαμε αυτή τη συνάντηση, για να ανταλλάξουμε ιδέες και εμπειρίες που μπορούν να οδηγήσουν σε πιθανές συνεργασίες».

Στις εισηγήσεις τους οι ομιλητές κατέθεσαν τις εμπειρίες τους μέσα από τις δράσεις και τις πρωτοβουλίες που υποστηρίζουν, με σκοπό την προώθηση των ταινιών τεκμηρίωσης. Το λόγο πήρε πρώτη η Katarzyna Wilk, η οποία παρουσίασε το Polish Docs: «Πρόκειται για ένα project που ανήκει στη μη κερδοσκοπική οργάνωση Krakow Film Foundation, με έδρα την Κρακοβία της Πολωνίας. Έχει άμεση σχέση και με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Κρακοβίας, ένα από τα παλαιότερα φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους, animation και ντοκιμαντέρ στην Ευρώπη. Η ανάγκη μας να προωθήσουμε τα πολωνικά ντοκιμαντέρ γεννήθηκε ακριβώς από αυτό το φεστιβάλ. Τα τελευταία χρόνια έχουμε αρκετές σημαντικές ταινίες και αναζητούμε με ποιους τρόπους μπορούν να αποκτήσουν περισσότερο κοινό παγκοσμίως. Στο Krakow Film Foundation υπάρχουν αντίστοιχα προγράμματα χρηματοδότησης. Έχουμε επίσης ιδρύσει το KFF Sales & Promotion, με το οποίο προωθούμε αυτές τις ταινίες σε διεθνή φεστιβάλ και κινηματογραφικές αγορές. Με το Polish Docs προσπαθούμε να αναδείξουμε τα πολωνικά ντοκιμαντέρ μέσα από ειδικές προβολές, ρετροσπεκτίβες, παρουσίαση και προώθηση σκηνοθετών και παραγωγών σε φεστιβάλ και αγορές. Φέτος εγκαινιάσαμε μια νέα πρωτοβουλία με την πολωνική τηλεόραση που ονομάζεται Polish Docs Pro, με στόχο να προωθήσουμε διεθνώς τα πολωνικά ντοκιμαντέρ».

Στην συνέχεια, μίλησε η Ana Otasevic, η οποία αναφέρθηκε στο Doc Serbia, υπογραμμίζοντας: «Πρόκειται για έναν σχετικά νέο οργανισμό, ωστόσο είμαστε ικανοποιημένοι από την αποτελεσματικότητά του σε τόσο σύντομο διάστημα. Αρχικά απευθυνθήκαμε στο Κέντρο Κινηματογράφου της Σερβίας για να αναδείξουμε σε αυτό τη σπουδαιότητα των ντοκιμαντέρ και καταφέραμε οι χρηματοδοτήσεις του οργανισμού να διαχωριστούν σε ό,τι αφορά τις παραγωγές μυθοπλασίας και τα ντοκιμαντέρ. Μια άλλη νίκη ήταν το επίπεδο των χρηματοδοτήσεων. Αυτή η υποστήριξη αρχίζει να αποδίδει καρπούς και οι ταινίες, όπως και οι δημιουργοί τους, έχουν αποκτήσει τα τελευταία χρόνια εξαιρετική επαφή με τα διεθνή φεστιβάλ, κερδίζοντας μάλιστα και διακρίσεις. Έχουμε πλέον ντοκιμαντέρ που γίνονται στην Κίνα, τη Βραζιλία, τη Μέση Ανατολή κι αυτό είναι κάτι καινούργιο για μας. Προσπαθούμε να είμαστε ρεαλιστές, να σκεφτόμαστε δημιουργικά και να αναγνωρίζουμε πως οι δημιουργοί έχουν σημαντικό ρόλο στις ταινίες τους».

Η Patrizia Mancini με τη σειρά της έκανε μια σύντομη παρουσίαση του Sunny Side of the Doc, σημειώνοντας ότι είναι μια αγορά που προωθεί τις συμπαραγωγές και τις πωλήσεις ταινιών και αφορά αποκλειστικά επαγγελματίες. Η ίδια πρόσθεσε: «Πραγματοποιείται εδώ και 30 χρόνια κάθε Ιούνιο στη γαλλική πόλη Λα Ροσέλ και διαρκεί πέντε ημέρες, φιλοξενώντας 2.000 επαγγελματίες του χώρου, όπως επίσης και film commissioners και τηλεοπτικά δίκτυα, αλλά και πολιτιστικούς φορείς. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, λαμβάνουν χώρα πέντε διαφορετικά pitching sessions που αφορούν στον πολιτισμό, την κοινωνία, την επιστήμη, την Ιστορία, το περιβάλλον, κ.ά.  Κάθε μέρα φιλοξενούμε και μια εκδήλωση όπου συναντιούνται οι επαγγελματίες του σινεμά με τους υπόλοιπους φορείς, καθώς επίσης ανοιχτές συζητήσεις και εργαστήρια. Οι καλεσμένοι μας έχουν την ευκαιρία να συναντήσουν αυτούς τους επαγγελματίες και να συνάψουν επωφελείς συμφωνίες και συνεργασίες. Από το 2017 έχουμε καθιερώσει κι ένα ειδικό τμήμα που αφορά στην αλληλεπίδραση και την επαφή των κινηματογραφιστών με τα νέα τεχνολογικά εργαλεία και την ψηφιακή τεχνολογία, το οποίο περιλαμβάνει ξεχωριστό τμήμα αγοράς, προβολών και installations που σχετίζονται με πολιτιστικούς οργανισμούς οι οποίοι αναζητούν νέους τρόπους διαμόρφωσης και προβολής του περιεχομένου τους μέσα από τα ντοκιμαντέρ».

Αμέσως μετά, η Neda Milanova ως εκπρόσωπος του Balkan Documentary Center αναφέρθηκε στις δράσεις του οργανισμού ως προς τους επαγγελματίες του σινεμά: «Σκοπός μας είναι οι συνεργασίες και η ανάδειξη των ντοκιμαντέρ στη διεθνή κινηματογραφική αγορά. Τα τελευταία χρόνια έχουμε κατανοήσει πως υπάρχει ανάγκη για νέους δημιουργούς, αλλά δεν υπάρχει πεδίο εκπαίδευσης και υποστήριξής τους. Αποφασίσαμε λοιπόν να στηρίξουμε νέους δημιουργούς ντοκιμαντέρ από την περιοχή μας. Μας ενδιαφέρει επίσης η εκπαίδευση και η κατάρτισή τους, ενώ επιπλέον έχουμε ένα pitching forum στο οποίο οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να βρουν προτάσεις συγχρηματοδότησης, αλλά και να κερδίσουν ένα χρηματικό βραβείο. Τέλος, έχουμε και την εγχώρια αγορά όπου παρουσιάζονται όλα τα projects, στην οποία μπορούν να συμμετάσχουν και παραγωγές με θεματολογία που αφορά στα Βαλκάνια».

Με αφορμή τα λεγόμενα της κας Milanova, η Ρέα Αποστολίδη σχολίασε τη σημασία των συνεργασιών και των συμπαραγωγών με εταιρίες του εξωτερικού, τονίζοντας τα εξής: «Ως δημιουργός και παραγωγός ταινιών έχω να πω πως οι συμπαραγωγές είναι μονόδρομος για να φτιάξουμε ταινίες με ποιοτικό περιεχόμενο και θεματολογία. Ωστόσο, παρά τα όσα είπαν προηγουμένως οι ομιλήτριες για τις δημόσιες δομές υποστήριξης σε επίπεδο συμπαραγωγών, κάτι αντίστοιχο δεν συμβαίνει στην Ελλάδα».

Στο σημείο αυτό, το λόγο πήρε ο Βασίλης Κοσμόπουλος, o οποίος αναφέρθηκε στους τρόπους υποστήριξης των ντοκιμαντέρ από πλευράς Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου. «Ασχολούμαστε με τον κανονισμό χρηματοδοτικών προγραμμάτων, ο οποίος είναι υπό αναθεώρηση στο κομμάτι που αφορά στα ντοκιμαντέρ. Σε αυτή την αναθεώρηση θα συμπεριλάβουμε τα ντοκιμαντέρ στο πρόγραμμα μειοψηφικών παραγωγών, που είναι απαραίτητο για τις συμπαραγωγές. Επίσης, επειδή υπάρχει έλλειμμα στην ανάπτυξη παραγωγικού σχεδιασμού, σκοπεύουμε ή να συμπεριλάβουμε ή να προσαρμόσουμε αυτό το κομμάτι ειδικά για ντοκιμαντέρ. Θέλουμε να προσδώσουμε μια ισότιμη έμφαση και σημασία ανάμεσα στις ταινίες ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας σε όλες τις κατευθύνσεις των χρηματοδοτικών προγραμμάτων μας», δήλωσε ο κ. Κοσμόπουλος.

Ο ίδιος τόνισε πως υπάρχει μια γενικότερη τάση στην Ευρώπη που ενθαρρύνει τις συνεργασίες και τις συμπαραγωγές μεταξύ των χωρών, υπογραμμίζοντας: «Στο πρώτο εξάμηνο του 2019 η Ρουμάνικη Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ασχολείται με ζητήματα που σχετίζονται με τον οπτικοακουστικό τομέα σε ό,τι αφορά στην ενίσχυση των συνεργασιών μέσα από τις συμπαραγωγές. Μάλιστα έχουμε προσκληθεί ως φορέας σε ένα προγραμματισμένο συνέδριο που θα γίνει σε δύο περίπου εβδομάδες για να συμμετέχουμε σε αυτή τη διαδικασία. Επίσης, σε περιφερειακό επίπεδο, έχουμε πολύ καλή σχέση με τα υπόλοιπα κέντρα κινηματογράφου της ευρύτερης περιοχής και όλες τις αντίστοιχες πρωτοβουλίες ανάλογου χαρακτήρα. Προσπαθούμε να αναπροσαρμόσουμε το πλαίσιο των προϋποθέσεων υποστήριξης ταινιών ώστε να συνεργαστούμε κάτω υπό καλύτερες συνθήκες τόσο μαζί όσο και με τους υπόλοιπους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς φορείς. Σκοπός μας είναι να δώσουμε προτεραιότητα στις συμπαραγωγές με τα γειτονικά κέντρα κινηματογράφου των Βαλκανίων. Συζητάμε μάλιστα να αποκτήσουμε και μια μορφή συνεργασίας σε διμερές ή τριμερές επίπεδο με τις άλλες χώρες. Τέλος, σε ό,τι αφορά τον χρονικό ορίζοντα των αξιολογήσεων των προτάσεων που κατατίθενται στο ΕΚΚ, ο κ. Κοσμόπουλος τόνισε ότι παλαιότερα υπήρχε καθυστέρηση στην αξιολόγηση προτάσεων. Ωστόσο, όπως είπε «αυτό πλέον έχει ξεπεραστεί, καθώς βρισκόμαστε στο στάδιο να αξιολογούμε προτάσεις που κατατέθηκαν πριν από 11 μήνες και εκτιμούμε ότι σύντομα θα μπορούμε να ανταποκριθούμε και να τις αξιολογούμε σχεδόν άμεσα».

Στη συνέχεια της συζήτησης, κατατέθηκαν προτάσεις σε σχέση με τα προγράμματα χρηματοδότησης των ταινιών από τις χώρες των ομιλητών. Τα χαρακτηριστικά αυτών των προγραμμάτων διαφοροποιούνται σε σχέση με τις προτεραιότητες, αλλά διαθέτουν και ορισμένες ομοιότητες. Ειδικότερα, όπως ειπώθηκε στην εκδήλωση, στην Πολωνία, την Ιταλία και τη Γαλλία, οι συμπαραγωγές μπορούν να αφορούν είτε στα κέντρα κινηματογράφου είτε ακόμα και στη χρηματοδότηση από τηλεοπτικά δίκτυα, ανάλογα με το αν έχουν να κάνουν με μικρού βεληνεκούς συμπαραγωγές και αν συνεργάζονται με παραγωγούς ή επαγγελματίες που προέρχονται από αυτές τις χώρες. Η θεματολογία των ταινιών ποικίλει, καθώς λ.χ. στην Πολωνία εστιάζουν την προσοχή τους σε διεθνή θέματα, στην Ιταλία ή στη Γαλλία υπάρχει ενδιαφέρον για ειδικά θέματα (περιβάλλον, κλιματική αλλαγή, επιστήμες, κλπ), ενώ στη Βουλγαρία εστιάζουν σε ιστορίες με τοπικό ενδιαφέρον και θεματολογία.

Στην συζήτηση έκανε μια σύντομη παρέμβαση και η Μαντλέν Αβραμούση, commissioning director του γαλλικού καναλιού Arte France, η οποία αναφέρθηκε στο πόσο σημαντική είναι η συνεργασία μεταξύ χωρών. «Το Arte με έδρα το Στρασβούργο, είναι ένα δίκτυο στην καρδιά της Ευρώπης, σε περιοχή όπου συνορεύουν αρκετές χώρες. Για πολλά χρόνια εκπονούμε προγράμματα που ενισχύουν τις συμπαραγωγές γειτονικών χωρών. Οι δημιουργοί μπορούν να συνδεθούν με το δίκτυο και να έρθουν σε επαφή με παραγωγούς που συμμετέχουν σε αυτό. Αυτές οι επαφές θα μπορούσαν να αποτελέσουν βάση για ένα νέο κύκλο συνεργασιών με τα κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία από την Ε.Ε. για την περιοχή. Έτσι ξεκινήσαμε και εμείς. Είμαστε ένας σταθμός που αποτελεί αποτέλεσμα συνέργειας και συμπαραγωγής μεταξύ δύο χωρών. Ένα άλλο project μας είναι και το Grande Documentaire, ένα ειδικό ταμείο όπου χρηματοδοτικοί φορείς από τη Γερμανία και τη Γαλλία αναλαμβάνουν πραγματοποίηση μεγάλων παραγωγών όπως π.χ. μια ιστορική σειρά ή κάποια ταινία μυθοπλασίας ή ντοκιμαντέρ. Η συμβουλή μου επομένως είναι οι κινηματογραφιστές να απευθυνθούν στους οργανισμούς που χρηματοδοτούν σε κάθε χώρα τον κινηματογράφο και να ξεκινήσουν έναν κύκλο επαφών και συνεργασιών με τις υπόλοιπες χώρες. Το βασικότερο που πρέπει να κάνουν είναι να χτίζουν μια περιφερειακή πλατφόρμα συνεργασίας». 

21^ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ [1-10/3/2019]

Προβολή ντοκιμαντέρ Ώρες κοινού από το αφιέρωμα «Σε μια κόλλα χαρτί»  

Οι θεατές του 21^ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν το ντοκιμαντέρ Ώρες κοινού της Σίλβια Μπελότι την Πέμπτη 7 Μαρτίου 2019 στην αίθουσα Τώνια Μαρκετάκη. Η ταινία αποτελεί μέρος του αφιερώματος «Σε μια κόλλα χαρτί» που πραγματοποιεί φέτος το Φεστιβάλ, το οποίο

παρουσιάζει με ελεύθερη είσοδο πέντε ταινίες με θέμα διάφορες όψεις και προεκτάσεις του παγκοσμίου φαινομένου της γραφειοκρατίας.    

Το ντοκιμαντέρ Ώρες κοινού εστιάζει στην καθημερινότητα του Ανεξάρτητου Ινστιτούτου για τη Δημόσια Στέγαση στη Νάπολη της Ιταλίας και αποκαλύπτει τις περίπλοκες γραφειοκρατικές δομές, αλλά και τις ανθρώπινες στιγμές που εκτυλίσσονται εκεί. Στην προβολή έδωσε το «παρών» η παραγωγός του φιλμ Αντονέλα ντι Νοτσέρα, η οποία συνομίλησε με το κοινό. Αρχικά, ευχαρίστησε το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης για την πρόσκληση και εξήγησε πως οι βασικοί συντελεστές της ταινίας είναι τρεις φοιτήτριες της σχολής κινηματογράφου στη Νάπολη της Ιταλίας. Η ίδια πρόσθεσε: «Τα τρία αυτά κορίτσια έκαναν αυτό το φιλμ στο πλαίσιο της πρακτικής τους άσκησης. Εγώ είμαι η παραγωγός, αλλά και διευθύντρια της σχολής όπου φοιτούν. Σκοπός μας ήταν να δώσουμε σε νέους ανθρώπους την ευκαιρία να αποτυπώσουν τη δική τους ματιά στα πράγματα. Η ιδέα της Σίλβια, που ανέλαβε την σκηνοθεσία, ήταν να κάνει μια ταινία για το πώς η γραφειοκρατία μπορεί να συνυπάρξει με την ανθρωπιά. Στη Νάπολη οι άνθρωποι εξωτερικεύουν τις αντιδράσεις και τις ιστορίες τους και αυτό αποτυπώθηκε στην ταινία. Είμαστε πολύ χαρούμενοι για το αποτέλεσμα και το γεγονός ότι το φιλμ ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο».

Απαντώντας σε ερώτηση για το μέγεθος της γραφειοκρατίας στην Ιταλία και για το αν υπάρχουν παρόμοια φαινόμενα και στο βόρειο κομμάτι της χώρας, η κα ντι Νοτσέρα απάντησε πως η γραφειοκρατία είναι γενικώς τεράστια στη χώρα, ωστόσο συμπλήρωσε ότι «στη Νότια Ιταλία ορισμένοι υπάλληλοι προσπαθούν να βρουν λύσεις που πολλές φορές παρακάμπτουν το νόμο».

Εντύπωση στο κοινό προκάλεσε ένας συγκεκριμένος χαρακτήρας της ταινίας, ο δημόσιος υπάλληλος Σαλβατόρε, ο οποίος με αυταπάρνηση και προθυμία εξυπηρετεί το κοινό της υπηρεσίας. Η κα ντι Νοτσέρα σχολίασε πως «αυτός είναι ο Σαλβατόρε που γνωρίσαμε εμείς και κατέγραψε με την κάμερά της η σκηνοθέτιδα. Αυτή είναι η δική της ματιά. Ο υπάλληλος αυτός εργάζεται 40 χρόνια εκεί. Μπορεί να μην διαφαίνεται απολύτως, αλλά αυτό το πρότυπο ανθρώπου – υπαλλήλου ήθελε να μας δείξει».

Το κοινό επίσης ρώτησε την παραγωγό της ταινίας αν υπάρχει ηλεκτρονική διακυβέρνηση στην Ιταλία και σε ποιο επίπεδο ακριβώς βρίσκεται, όπως επίσης πόσο συχνά προσφεύγουν κατά του ιταλικού δημοσίου πολίτες των οποίων οι υποθέσεις εκκρεμούν για χρόνια σε κάποια υπηρεσία. «Η υπηρεσία όπου διαδραματίζεται η ταινία είναι περιφερειακή, δεν αφορά άμεσα στο ιταλικό δημόσιο. Δεν ξέρω αν οι συγκεκριμένοι πολίτες θα δημιουργούσαν θέμα ή θα έκαναν πράγματι κάτι εναντίον του κράτους κι αυτό για πολλούς λόγους, όπως π.χ. λόγω του ότι προέρχονται από χαμηλά κοινωνικά στρώματα. Επιπλέον, το κόστος μιας τέτοιας νομικής διαδικασίας είναι μεγάλο, ενώ ας μην ξεχνάμε ότι είναι και θέμα κουλτούρας αυτών των ανθρώπων, καθώς αισθάνονται ότι αν έκαναν κάτι τέτοιο μπορεί και να έχαναν όσα κέρδισαν».

Το αφιέρωμα «Σε μια κόλλα χαρτί» υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. Όλοι οι χώροι προβολής του αφιερώματος «Σε μια κόλλα χαρτί» είναι προσβάσιμοι σε άτομα με αναπηρία. Είσοδος Ελεύθερη - Για την είσοδο στις προβολές είναι απαραίτητη η έκδοση μηδενικού εισιτηρίου.

Με το συγκλονιστικό Maiden του Άλεξ Χολμς, που αφηγείται το χρονικό ενός παράτολμου θαλάσσιου άθλου γένους θηλυκού, ένα ντοκιμαντέρ που κόβει την ανάσα, θα πέσει η αυλαία του 21^ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης την Κυριακή 10 Μαρτίου. 

21^ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ [1-10/3/2019]

Masterclass του Ευρωπαϊκού Δικτύου Ντοκιμαντέρ-EDN

«Τα μέσα του ντοκιμαντέρ στην υπηρεσία των πολιτών του κόσμου»

Πώς διαμορφώνεται τώρα και πώς θα αλλάξει στο άμεσο μέλλον η παιδεία και η εκπαίδευση γύρω από τα νέα μέσα; Με ποιους τρόπους τα παιδιά και οι νέοι έχουν πρόσβαση σε αυτά; Μέσα από ποιες πρωτοβουλίες ενισχύεται η ιδιότητα του ψηφιακού πολίτη για τις μελλοντικές γενιές; Αυτά τα επίκαιρα ερωτήματα πραγματεύτηκε το masterclass του Ευρωπαϊκού Δικτύου Ντοκιμαντέρ EDN, το οποίο πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 5 Μαρτίου 2019, στην αίθουσα Παύλος Ζάννας, στο πλαίσιο του 21^ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Η εισηγήτρια του masterclass Παουλίνα Τέρβο, συνδιευθύντρια της συνδρομητικής ψηφιακής εκπαιδευτικής πλατφόρμας Lyfta, μοιράστηκε πολύτιμες γνώσεις που μπορούν να βοηθήσουν στην προσέγγιση νέων ακροατηρίων μέσω της εκπαίδευσης στα νέα μέσα και μέσα από νέους τρόπους. Το masterclass πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της δράσης EDN Docs in Thessaloniki 2019 ως συν-διοργάνωσης του  Ευρωπαϊκού Δικτύου Ντοκιμαντέρ (EDN) και του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, με την υποστήριξη του ευρωπαϊκού προγράμματος Creative Europe ΜEDIA. 

Το Lyfta είναι μια ψηφιακή πλατφόρμα όπου δάσκαλοι και μαθητές μπορούν να έχουν πρόσβαση στα μέσα του ντοκιμαντέρ σε αντιστοιχία με κατάλληλα προγράμματα διδασκαλίας. Το πρόγραμμα, το οποίο στηρίζει τους εκπαιδευτικούς στην προσέγγιση σύνθετων θεμάτων και παγκοσμίων ζητημάτων στη σχολική τάξη, προς το παρόν χρησιμοποιείται σε περισσότερα από 350 σχολεία στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Φινλανδία και τις Ηνωμένες Πολιτείες και από περισσότερους από 100.000 μαθητές. Στο πλαίσιο της παρουσίασης, υπογραμμίστηκε επίσης ότι σκοπός του EDN, μεταξύ άλλων, είναι να συμβάλλει στην προώθηση του ντοκιμαντέρ σε ένα νέο κοινό, αλλά και με νέους τρόπους. Δεδομένου ότι η παιδεία αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες διαμόρφωσης της ευρωπαϊκής πραγματικότητας, η πλατφόρμα Lyfta φαντάζει ένα ιδανικό μέσο προώθησης και χρησιμοποίησης του ντοκιμαντέρ για εκπαιδευτικούς σκοπούς.

«Ο κόσμος μας αλλάζει με ταχύτατους ρυθμούς», δήλωσε η Παουλίνα Τέρβο ξεκινώντας την εισήγησή της. Την ίδια ταχύτατη αλλαγή διαπιστώνει, όπως είπε, η ίδια και στα παιδιά, σε ό,τι αφορά στην αντιληπτική τους ικανότητα, τη σχέση τους με την τεχνολογία και την ευαισθητοποίησή τους σε κοινωνικά, πολιτισμικά και περιβαλλοντικά θέματα. Η αλλαγή αυτή, ωστόσο, δεν ακολουθείται με τον ίδιο ρυθμό από το εκπαιδευτικό σύστημα λόγω διαφόρων παραγόντων. Υπογραμμίζοντας την ανάγκη για νέες ιδέες και διαφορετική υποστήριξη τόσο στο εκπαιδευτικό προσωπικό αλλά και στους ίδιους τους μαθητές, η κα Τέρβο εξέφρασε την πεποίθησή της ότι οι πραγματικές ιστορίες που αφηγούνται τα ντοκιμαντέρ μπορούν να χρησιμεύσουν ως σαν ένα ισχυρό εκπαιδευτικό εργαλείο.

Στηριζόμενη σε σημαντικές νεύρο-επιστημονικές μελέτες που αποδεικνύουν ότι η αφήγηση, η παρατήρηση αλλά και η διάδραση έχουν πολύ μεγάλο αντίκτυπο στη γνωστική ικανότητα του ατόμου, παρουσίασε τον τρόπο με τον οποίο γεννήθηκε η ιδέα της πλατφόρμας Lytfa. «Όλα ξεκίνησαν από ένα μικρό χωριό στην Αιθιοπία. Ένα πρότυπο χωριό που ιδρύθηκε από ανθρώπους που θέλησαν να βοηθήσουν άλλους να ξεφύγουν από την καταπίεση, τον αναλφαβητισμό, την ανέχεια. Το επισκέφτηκα στην προσπάθειά μου να γυρίσω ένα ντοκιμαντέρ, όμως γρήγορα κατάλαβα ότι ήθελα κάτι παραπάνω από αυτό. Ήθελα να δημιουργήσω μια νέα εμπειρία για τον θεατή, να τον βυθίσω σε αυτή την πραγματικότητα. Έτσι ξεκινήσαμε να κατασκευάζουμε ένα διαδραστικό πρότζεκτ 360 μοιρών, όπου ο θεατής θα μπορεί να αλληλοεπιδρά με το οπτικοακουστικό περιβάλλον, ερχόμενος ουσιαστικά σε επαφή με τον τόπο και τους ανθρώπους αυτής της μικρής κοινωνίας», εξήγησε η κα Τέρβο.

Αυτή η πειραματική εκδοχή μετουσιώθηκε σε ένα πετυχημένο πρότζεκτ όταν αυτό το ολοκληρωμένο και ιδιότυπο ντοκιμαντέρ προβλήθηκε σε μικρά παιδιά. Από εκεί και έπειτα ξεκίνησε η επιτυχημένη πορεία της Lyfta που δημιουργεί οπτικοακουστικά περιβάλλοντα 360 μοιρών, δίνοντας τη δυνατότητα σε μαθητές του δημοτικού σχολείου να γνωρίσουν τον κόσμο, να εξερευνήσουν άλλους πολιτισμούς και συνήθειες, να οξύνουν την αντιληπτική τους ικανότητα και να αποκτήσουν δεξιότητες που θα τους εντάξουν ομαλότερα σε ένα κοινωνικό σύνολο μακριά από προκαταλήψεις και στερεότυπα. Η κα Τέρβο σημείωσε επίσης ότι η τεχνολογία -η χρήση δηλαδή ενός υπολογιστή ή ενός tablet- απλά αποτελεί εργαλείο μέσω του οποίου η εκπαιδευτική διαδικασία θα αναπτυχθεί και θα αποδώσει καρπούς. Η ίδια δεν παρέλειψε να αναφερθεί στην εκπαιδευτική προσέγγιση της Lyfta, λέγοντας ότι το πρόγραμμα διδασκαλίας στήνεται σε άμεση συνεργασία με εκπαιδευτικούς, βασισμένο στο διάσημο φινλανδικό πρότυπο που βλέπει την μάθηση μέσα από ένα πιο ολιστικό και φαινομενολογικό πρίσμα, μη χωρίζοντάς την σε διακριτές θεματικές ενότητες. «Η πλατφόρμα είναι διαθεματική, καθώς περιέχει εκπαιδευτικά αντικείμενα που κυμαίνονται από την κοινωνιολογία ως τη θρησκεία και από τη φιλοσοφία ως την τέχνη», δήλωσε. Το Lyfta συνοδεύεται επίσης και από έναν οδηγό που απευθύνεται στον εκπαιδευτικό, εισάγοντάς τον στην καινούρια εκπαιδευτική διαδικασία και ενημερώνοντας τον για τον τρόπο με τον οποίο θα παρουσιάσει το περιεχόμενο στους μαθητές, όπως και τη μέθοδο με την οποία θα αξιολογήσει τις επιδόσεις τους.

Στη συνέχεια, η Παουλίνα Τέρβο ρωτήθηκε πώς η πλατφόρμα καταφέρνει να μετατρέψει ένα ντοκιμαντέρ σε εκπαιδευτικό εργαλείο και παρέθεσε βήμα προς βήμα την απαραίτητη διαδικασία. «Πρέπει πρωτίστως να καταλάβεις τους χρήστες, αυτούς στους οποίους απευθύνεσαι. Έπειτα, ορίζεις τα προβλήματα ή τα θέματα που θέλεις να θίξεις αλλά και το πλαίσιο μέσω του οποίου θα προτείνεις μια λύση. Συν-δημιούργησε μαζί με εκπαιδευτικούς αλλά ‘εκπαίδευσε’ και τους ίδιους για να αναγνωρίσουν τα προνόμια ενός διαδραστικού πρότζεκτ σαν αυτό. Στη συνέχεια, χρησιμοποίησέ το αρχικά πιλοτικά, αναλύοντας τα αποτελέσματα που θα λάβεις». Η ίδια πρόσθεσε: «Έχοντας λάβει αποτελέσματα και δεδομένα από βρετανικά σχολεία τα οποία κυρίως έχουν υιοθετήσει αυτό το σύστημα διδασκαλίας, μπορούμε να πούμε ότι τα σχόλια είναι κάτι παραπάνω από ενθαρρυντικά. Οι μαθητές νιώθουν ότι με αυτόν τον τρόπο εξερευνούν τον κόσμο και επικοινωνούν με τόπους και ανθρώπους πιο άμεσα και καταλυτικά, ενώ οι δάσκαλοι δηλώνουν ότι το ενδιαφέρον των μαθητών τους έχει αυξηθεί κατακόρυφα. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα έχουν παρατηρηθεί και αλλαγές στις συμπεριφορές μαθητών, εξοικειώνοντάς τους με τη διαφορετικότητα και την πολυπολιτισμικότητα».

Απαντώντας σε ερώτηση σχετική με τον τρόπο που κάποιος θα μπορούσε να συνεργαστεί με το Lyfta, η κα Τέρβο απάντησε ότι έχει γίνει κάλεσμα σε δημιουργούς για μικρού μήκους ντοκιμαντέρ διάρκειας μεταξύ 3 και 7 λεπτών και έχουν ήδη επιλεγεί 12 από τα 100 και πλέον που προτάθηκαν. «Μπορούμε επίσης να δεχτούμε φιλμ που ανταποκρίνονται στο περιεχόμενο που έχουμε ορίσει, αρκεί να πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια: να έχουν έναν ισχυρό ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα, να συνδέονται με τις διαμορφωμένες από τα Ηνωμένα Έθνη ανθρώπινες αξίες, να μπορούμε να επισκεφτούμε ξανά τους κεντρικούς χαρακτήρες έτσι ώστε να γυρίσουμε βίντεο 360 μοιρών και βεβαίως η ιστορία να μπορεί να προβληθεί σε ένα κοινό ηλικίας από 7 έως 12 ετών. Από την πλευρά του, το Lyfta θα αποκτήσει μόνο τα εκπαιδευτικά δικαιώματα αυτού του ντοκιμαντέρ, αφήνοντας τη δυνατότητα στον δημιουργό να το προβάλλει και να το εκμεταλλευτεί με οποιονδήποτε άλλο τρόπο επιθυμεί. Εμείς στη συνέχεια θα φέρουμε αυτό το ‘πακέτο’ στα σχολεία και θα το παρουσιάσουμε στους εκπαιδευτικούς οι οποίοι θα πρέπει να πληρώσουν μια ετήσια συνδρομή για να έχουν πρόσβαση στο περιεχόμενο και να το χρησιμοποιήσουν», επισήμανε η ίδια.

Ποιο τελικά το όφελος μιας συνεργασίας με το Lyfta; Όπως δήλωσε η κα Τέρβο, το Lyfta είναι η μοναδική εκπαιδευτική πλατφόρμα στο είδος της, με εξαιρετικές προοπτικές, στοχεύοντας έως το 2022 να μπορεί να φιλοξενεί μια διαδραστική ιστορία από κάθε χώρα του πλανήτη. Όπως είπε η ίδια, «είναι επίσης ένας τρόπος για τους δημιουργούς να κερδίσουν κάποια χρήματα που θα τους βοηθήσουν να ολοκληρώσουν κάποιο μεγαλύτερο πρότζεκτ. Μπορεί ταυτόχρονα να διευρύνει τους δημιουργικούς του ορίζοντες σε τομείς όπως η φωτογραφία 360 μοιρών, αλλά και να καταφέρει με αυτόν τον τρόπο να αποκτήσει ένα μεγαλύτερο κοινό». Τέλος, ας μην ξεχνάμε και τον κοινωνικό αντίκτυπο του εγχειρήματος, το οποίο συμβάλλει ενεργά στην παιδεία και τη διαμόρφωση μιας νέας εκπαιδευτικής πραγματικότητας προορισμένης να κάνει τον κόσμο μας ένα καλύτερο μέρος για όλους, αλλά κυρίως για τα παιδιά.

21^ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ [1-10/3/2019]

Market Talks της Αγοράς Doc Market: Ας μιλήσουμε για programming  

Η δράση «Market Talks» της Αγοράς Doc Market του 21^ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης συνεχίστηκε την Τετάρτη 6 Μαρτίου 2019, στην Αποθήκη Γ’, εστιάζοντας αυτή τη φορά στον προγραμματισμό ταινιών ενός φεστιβάλ (festival programming).

Τα «Market Talks» είναι μια επιτυχημένη σειρά συζητήσεων όπου διακεκριμένοι επαγγελματίες του κινηματογραφικού χώρου δίνουν χρηστικές πληροφορίες και πρακτικές συμβουλές στους Έλληνες και ξένους ντοκιμαντερίστες, αλλά και στο κοινό που παρευρίσκεται στη φετινή διοργάνωση.
 
Στην εκδήλωση της Τετάρτης μίλησαν οι Emmanuel Chicon (Visions du Reel, Ελβετία), Miguel Ribeiro (DocLisboa, Πορτογαλία) και Elena Subira (Docs Barcelona, Ισπανία), προγραμματιστές σε σημαντικά ευρωπαϊκά φεστιβάλ ντοκιμαντέρ. Τη συζήτηση συντόνισε ο Υπεύθυνος Προγράμματος του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, Δημήτρης Κερκινός.

Στο ξεκίνημα της δράσης, ο Emmanuel Chicon αναφέρθηκε στην ιστορία του παλαιότερου από τα τρία εν λόγω φεστιβάλ, του ελβετικού Visions du Reel. Ο ίδιος είναι προγραμματιστής σε αυτό τα τελευταία δέκα χρόνια, αλλά ο συγκεκριμένος θεσμός υπάρχει από το 1969, ξεκινώντας κυρίως ως ένα «αριστερό» Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, όπου οι θεατές είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν φιλμ από την ανατολική Ευρώπη και την πρώην Ανατολική Γερμανία. Ένας θεσμός αφιερωμένος σε ισχυρά πολιτικοκοινωνικά ζητήματα, όπως αυτά του καπιταλισμού και του φεμινισμού, ο οποίος μετά την αλλαγή της καλλιτεχνικής του διεύθυνσης στα μέσα της δεκαετίας του ‘90, διαφοροποιήθηκε ριζικά, εστιάζοντας σε δημιουργικά ντοκιμαντέρ (σημ.: φιλμ που δεν είναι συμβατικά ως προς την αφήγησή τους), κάτι που ισχύει μέχρι σήμερα. «Αυτό το ύφος προσπαθούμε να διατηρήσουμε ακόμη, υπερασπιζόμενοι τις δημιουργικές κινηματογραφικές προσεγγίσεις ταινιών μεγάλου και μικρού μήκους. Κάθε χρόνο προβάλλουμε 180 ταινίες, αλλά λαμβάνουμε περίπου 2.000 - 3.000 υποψηφιότητες, κάνοντας καλέσματα για συμμετοχές κάθε Σεπτέμβριο και Νοέμβριο. Στα masterclasses που λαμβάνουν χώρα στη διάρκεια του φεστιβάλ προσπαθούμε να έχουμε έμπειρους μαζί με πιο νέους δημιουργούς – φέτος λόγου χάρη υποδεχόμαστε τον Βέρνερ Χέρτζογκ. Υπολογίζουμε ότι περίπου 40.000 θεατές έρχονται στο Φεστιβάλ, μέσω του οποίου προσπαθούμε να θεμελιώσουμε μια ισχυρή σχέση ανάμεσα σε επαγγελματίες και κοινό», δήλωσε χαρακτηριστικά ο  κ. Chicon. Ο ίδιος, αφού επισήμανε ότι δεν αναζητά μονίμως κάτι συγκεκριμένο στις ταινίες που επιλέγει, σημείωσε ότι η ομάδα του Φεστιβάλ αποτελείται από έξι προγραμματιστές οι οποίοι ειδικεύονται σε διαφορετικές θεματικές ενότητες του Φεστιβάλ, αλλά όλοι μαζί συναντώνται δύο φορές το χρόνο βλέποντας μαζί τις ταινίες που έχουν προ-επιλέξει και διαμορφώνοντας το τελικό πρόγραμμα.

Στη συνέχεια, τη σκυτάλη πήρε ο Miguel Ribeiro του DocLisboa, ο οποίος, αφού σημείωσε ότι το συγκεκριμένο Φεστιβάλ διανύει την 17^η χρονιά του, πρόσθεσε ότι ο σκοπός του θεσμού δεν είναι να δει το ντοκιμαντέρ κάτω από καθιερωμένα πλαίσια, αλλά να προβληματιστεί σχετικά με την σχέση των ταινιών τεκμηρίωσης με την αλήθεια και την πραγματικότητα, είτε αυτή είναι αντικειμενική είτε υποκειμενική, όπως για παράδειγμα τα όνειρα. «Είμαστε ένα Φεστιβάλ που προσπαθεί να αψηφά την κατηγοριοποίηση, προβάλλοντας ταινίες που δεν εξαρτώνται από τη διάρκεια, την θεματική ή την προσέγγισή τους. Δημιουργώντας μικρές ενότητες μέσα σε μεγαλύτερες, επιχειρούμε να προβληματιστούμε σχετικά με το σύγχρονο και το διαχρονικό, το πολιτικό, το κοινωνικό, το προσωπικό. Επιπλέον, έχουμε κι ένα τμήμα αφιερωμένο σε σπουδαστικά φιλμ, το οποίο θα ανακοινώσουμε για πρώτη φορά φέτος, αλλά και ένα άλλο τμήμα το οποίο ονομάζουμε “Cinema of Urgency” αφιερωμένο στον βίντεο-ακτιβισμό, δηλαδή σε βίντεο που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο και φτιάχνονται για ακτιβιστικούς σκοπούς», υπογράμμισε ο ίδιος. Σε ερώτηση σχετική με την σχέση που το Φεστιβάλ επιδιώκει να θεμελιώσει με το κοινό, ο κ. Ribeiro απάντησε ότι η Λισσαβόνα ποτέ δεν είχε ιδιαίτερη προϊστορία στις προβολές ντοκιμαντέρ. «Αυτό λοιπόν προσπαθούμε να αλλάξουμε, θεωρώντας ότι αυτές οι ταινίες που προβάλλουμε δημιουργούν εύφορο έδαφος για συζήτηση και προβληματισμό. Συνεργαζόμενοι και με διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα, θέλουμε να μυήσουμε το κοινό στον κόσμο του ντοκιμαντέρ. Προβάλλουμε μάλιστα και ταινίες εκτός Φεστιβάλ, μια φορά το μήνα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, και πραγματοποιούμε επίσης θερινές προβολές σε πανέμορφες τοποθεσίες μέσα στην πόλη», πρόσθεσε. Αναφερόμενος στη διαδικασία επιλογής των ταινιών, υπογράμμισε ότι η ομάδα των έξι προγραμματιστών του φεστιβάλ επιμελείται όλες τις θεματικές ενότητες ταινιών. Αφού κάθε προγραμματιστής προ-επιλέξει έναν αριθμό φιλμ από τα 3.000 περίπου που κατατίθενται, στη συνέχεια συγκεντρώνονται όλοι μαζί στο Πορτογαλικό Κινηματογραφικό Ινστιτούτο και βλέπουν όλα τα ντοκιμαντέρ σε μεγάλη οθόνη. Στη συνέχεια, κάνουν άφθονο brainstorming προσπαθώντας να αναδείξουν τον πλουραλισμό και τη διαφορετικότητα των επιλογών τους. «Οι συγκρούσεις προφανώς δεν λείπουν, αλλά τελικά αυτό είναι το πιο ενδιαφέρον κομμάτι της διαδικασίας», συμπλήρωσε χαρακτηριστικά ο ίδιος.

Στο τέλος της συζήτησης, η Elena Subira, προγραμματίστρια του Docs Barcelona, δήλωσε ότι το εν λόγω φεστιβάλ είναι σίγουρα το πιο νέο, αφού μόνο τα τελευταία 12 χρόνια παρουσιάζεται ολοκληρωμένο διότι οι προηγούμενες 10 διοργανώσεις του απευθύνονταν αποκλειστικά σε επαγγελματίες. «Ο στόχος μας είναι να μπορούμε να αφουγκραζόμαστε και να ανακαλύπτουμε τολμηρές δημιουργίες, τις οποίες εντάσσουμε στο τμήμα μας με τίτλο “What the Doc?”. Ενδιαφερόμαστε κυρίως για ντοκιμαντέρ από την ιβηρική χερσόνησο και τη Λατινική Αμερική, χωρίς βεβαίως να αποκλείουμε άλλες παραγωγές. Προβάλλουμε τελικά περίπου 40 μεγάλου μήκους φιλμ, από τα 500 και πλέον που δεχόμαστε ως αιτήσεις κάθε φορά. Εκτός από το τμήμα Πανόραμα, έχουμε κι ένα τμήμα που λέγεται “Latitude” και αφορά, όπως σημείωσα προηγουμένως, μόνο Ισπανία, Πορτογαλία και Λατινική Αμερική. Εκτός από αυτά τα βασικά προγράμματα, έχουμε και άλλα τμήματα εκτός διαγωνισμού, με σημαντικότερο ένα σπουδαστικό τμήμα που συγκεντρώνει περίπου 4.000 μαθητές-θεατές κάθε χρόνο», εξήγησε η κα Subira. Σε ερώτηση που αφορούσε τη σχέση του Φεστιβάλ με το κοινό, υποστήριξε ότι ο θεσμός προσπαθεί να περιλαμβάνει πληθώρα επιλογών, που αφορούν τόσο πιο εξοικειωμένους θεατές και επαγγελματίες όσο και ένα πιο ευρύ κοινό, ενώ αναφέρθηκε και στην προσπάθεια που γίνεται να συνδεθεί το Φεστιβάλ με θεατές που έχουν συνηθίσει να βλέπουν ντοκιμαντέρ online. «Για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα προβάλλουμε ντοκιμαντέρ και σε μια δική μας online πλατφόρμα. Έχουμε παρατηρήσει ότι το κοινό δεν διχάζεται ανάμεσα στους δύο τρόπους θέασης, αλλά μετακινείται εύκολα από τον ένα στον άλλο, από μια συλλογική και δημόσια θέαση σε μια πιο ιδιωτική εμπειρία», επισήμανε σχετικά. Όσο για τη διαδικασία επιλογής των ταινιών, η κα Subira απάντησε ότι η ομάδα του Φεστιβάλ απαρτίζεται από έξι προγραμματιστές, οι οποίοι χωρίζονται σε δύο ομάδες με συγκεκριμένες αρμοδιότητες. «Στο τέλος, από τα 500 περίπου φιλμ που προανέφερα, επιλέγουμε τα 150 τα οποία ξαναβλέπουμε μαζί με τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ, προχωρώντας στις τελικές συζητήσεις για την επιλογή και τον διαχωρισμό τους σε τμήματα», κατέληξε η ίδια.

21^ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ [1-10/3/2019]

«Η πολύχρωμη μετανάστευση της πεταλούδας»

Ένα εργαστήριο με θέμα τους πρόσφυγες από την Ύπατη Αρμοστεία

Μία διαδραστική θεατρική παράσταση με τίτλο «Η πολύχρωμη μετανάστευση της πεταλούδας» πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 6 Μαρτίου 2019 στο καφενείο «Η Πρίγκηπος», στο πλαίσιο του 21ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

«Η πολύχρωμη μετανάστευση της πεταλούδας» ήταν το δεύτερο σκέλος του προγράμματος «Κι αν ήσουν εσύ;» με θέμα την ευαισθητοποίηση στα ανθρώπινα δικαιώματα και σε θέματα προσφύγων. Είχε ως στόχο να προσφέρει μια επιπλέον εμπειρία στο κοινό σε άμεσο διάλογο με τα ντοκιμαντέρ του φετινού Φεστιβάλ που αφορούν στους πρόσφυγες. Η δράση αποτελεί διοργάνωση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) σε συνεργασία με το Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση και με την υποστήριξη της Αντιδημαρχίας Εκπαίδευσης και Αθλητισμού του Δήμου Θεσσαλονίκης και του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Πρόκειται για ένα εργαστήριο-παράσταση θεάτρου φόρουμ, μια διαδραστική παράσταση εμπλουτισμένη με τεχνικές εκπαιδευτικού δράματος, που διαπραγματεύεται θέματα όπως η αλληλεγγύη, η αποδοχή του άλλου και η αντιμετώπιση της ξενοφοβίας και του ρατσιστικού λόγου θέτοντας τους συμμετέχοντες απέναντι σε προσωπικές και κοινωνικές στάσεις, ιδανικά, επιθυμίες και ευθύνες.

Κατά τη διαδικασία της παράστασης, τον σχεδιασμό και τον συντονισμό της οποίας είχε η Χριστίνα Κρίθαρη, μέλος του Πανελλήνιου Δίκτυου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση, οι θεατές συμμετείχαν αρχικά σε παιχνίδια ενεργοποίησης του σώματος και του νου ως μέσων εισαγωγής στα εργαλεία και στις έννοιες που ακολούθησαν. Στη συνέχεια παρουσιάστηκε η παράσταση «Η πολύχρωμη μετανάστευση της πεταλούδας» η οποία συνοδεύτηκε από συζήτηση πάνω στους χαρακτήρες του έργου μέσω της τεχνικής της «ανακριτικής καρέκλας».

Το σενάριο είχε ως πρωταγωνίστρια μια έφηβη μαθήτρια, την Ηλέκτρα, η οποία συναντά έξω από το σχολείο της μια συνομήλικη κοπέλα, η οποία είναι πρόσφυγας και δεν μπορεί να σπουδάσει λόγω της αντίδρασης μελών από τον σύλλογο γονέων του σχολείου αλλά και περίοικων της περιοχής. Η Ηλέκτρα θα προσπαθήσει να ευαισθητοποιήσει και να κινητοποιήσει καθηγητές, φίλους και γονείς ώστε να δεχτεί το σχολείο τους νεαρούς πρόσφυγες. Στην πορεία αυτής της προσπάθειας η Ηλέκτρα αντιλαμβάνεται ότι έχει να αντιμετωπίσει την προκατάληψη, τον φόβο, τον ρατσισμό και τα αρνητικά κοινωνικά στερεότυπα για τους πρόσφυγες.

Στο τελευταίο μέρος η παράσταση ανεβαίνει ξανά και το κοινό παρεμβαίνει επί της σκηνής προσπαθώντας με αυτοσχεδιασμούς να ενδυναμώσει τον πρωταγωνιστικό χαρακτήρα ο οποίος έχει ανάγκη να οδηγήσει την ιστορία σε ένα διαφορετικό πιο αισιόδοξο τέλος.

Το πρόγραμμα «Κι αν ήσουν εσύ;» στοχεύει στην ευαισθητοποίηση στα ανθρώπινα δικαιώματα και σε θέματα προσφύγων με βιωματικές δραστηριότητες, τεχνικές θεάτρου και εκπαιδευτικού δράματος. Αποτελείται από δύο συμμετοχικές δράσεις – workshops και ξεκίνησε το 2015 από την Υ.Α. και το Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση και είναι εγκεκριμένο από το Υπουργείο Παιδείας και πιστοποιημένο από τον Διεθνή Οργανισμό για το Θέατρο στην Εκπαίδευση.

Εκτιμάται πως κάθε δύο δευτερόλεπτα ένας άνθρωπος αναγκάζεται να εκτοπιστεί βίαια εξαιτίας πολέμων, διώξεων και παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σε όλο τον κόσμο 68,5 εκατομμύρια άνθρωποι, ο μεγαλύτερος αριθμός που έχει καταγραφεί από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.