ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
9ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης –
Εικόνες του 21ου Αιώνα
(16-25 Μαρτίου 2007)
Απ’ την στιγμή που οι αδερφοί Λυμιέρ κινηματογράφησαν ένα τρένο να καταφθάνει στο σταθμό, μέχρι σήμερα, το ντοκιμαντέρ, παραμένει το αρχαιότερο και ταυτόχρονα, το πιο επίκαιρο και διαχρονικό κινηματογραφικό είδος. Το 9ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης - Εικόνες του 21ου αιώνα, πιο πλούσιο και ζωντανό, γιορτάζει για ένατη συνεχή χρονιά την τέχνη του ντοκιμαντέρ και τις εκφάνσεις της, από τις 16 έως τις 25 Μαρτίου, με τη συμμετοχή δεκάδων ταινιών και σκηνοθετών απ’ όλο τον κόσμο και με ένα εξίσου ενδιαφέρον πρόγραμμα παράλληλων εκδηλώσεων.
Το περυσινό Φεστιβάλ παρακολούθησαν 34.845 χιλιάδες θεατές, αριθμός ρεκόρ που αποδεικνύει το αυξανόμενο ενδιαφέρον για τις ταινίες τεκμηρίωσης αλλά και την επιτυχία της διοργάνωσης που κατόρθωσε να επιβληθεί στη συνείδηση επαγγελματιών και κοινού. Μεγάλη είναι η συμμετοχή των επισκεπτών και στις ανοιχτές συζητήσεις που διοργανώνονται κάθε χρόνο και οι οποίες συνεισφέρουν αποφασιστικά στη σφαιρική παρουσίαση των ζητημάτων που επιχειρεί να φωτίσει το Φεστιβάλ.
ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ- ΝΕΑ ΤΜΗΜΑΤΑ
Από την πρώτη κιόλας χρονιά της λειτουργίας του το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου Αιώνα έχει ως γνώμονα στη διαμόρφωση του προγράμματος την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του κοινού σε θέματα που απασχολούν τη παγκόσμια κοινότητα. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής Δημήτρης Εϊπίδης, έχει θέσει ως στόχο το Φεστιβάλ να ενεργοποιήσει τις συνειδήσεις των θεατών και να παίξει ζωτικό ρόλο στην εναλλακτική ενημέρωση αλλά και την ψυχαγωγία τους, αναδεικνύοντας ζητήματα που τα Μέσα Ενημέρωσης βάζουν σε δεύτερη μοίρα.
Συνεπές στον κοινωνικό του χαρακτήρα, το 9ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ-Εικόνες του 21ου Αιώνα συνεχίζει την επιτυχημένη πορεία του, εστιάζοντας στις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις.
Στο επίκεντρο της φετινής διοργάνωσης θα βρεθούν μεταξύ άλλων δυο ξεχωριστά αφιερώματα, τα οποία καθιερώνονται ως μόνιμα τμήματα του Φεστιβάλ: Τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και το Βλέμμα στην Ασία.
I. ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
Το νεοσύστατο τμήμα του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου Αιώνα, με τίτλο Ανθρώπινα Δικαιώματα, πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Διεθνή Αμνηστία. Οι ταινίες του τμήματος, ρίχνουν φως στην βάναυση καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εγείρουν ερωτήματα που αφορούν σε μείζονα θέματα, όπως η ελευθερία του λόγου, o πόλεμος, η θέση της γυναίκας στο σύγχρονο κόσμο, το δικαίωμα σε διαφορετικές πολιτικές και θρησκευτικές πεποιθήσεις κ.α.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το ντοκιμαντέρ Εχθροί της Ευτυχίας / Enemies of happiness της Eva Mulvad από τη Δανία. Η σκηνοθέτιδα ταξιδεύει στο Αφγανιστάν, που προσπαθεί να αναγεννηθεί μέσα από τις στάχτες του, με οδηγό μια νεαρή δυναμική γυναίκα, που αποφασίζει να πολιτευτεί και να μιλήσει ανοιχτά για «απαγορευμένα» θέματα σ’ έναν φανατικά ανδροκρατούμενο κόσμο. Η 28χρονη Αφγανή Malalai Joya, κατέβηκε το 2005 ως υποψήφια στις πρώτες δημοκρατικές βουλευτικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν στη χώρα της ύστερα από 30 χρόνια. Και δεν δίστασε να βροντοφωνάξει την ανάγκη για αλλαγή. Οι επανειλημμένες απόπειρες δολοφονίας εναντίον της, ήταν η μόνη απάντηση που έλαβε. Η Malalai Joya, η ριζοσπαστική φωνή σε ένα έθνος κατεστραμμένο από τον πόλεμο, σε ένα έθνος στο οποίο ότι προστάζει η παράδοση είναι απαράβατος κανόνας, όχι μόνο δεν εγκατέλειψε τη μάχη, αλλά προσπάθησε με κάθε τρόπο να πραγματοποιήσει το αδύνατο: Να συστήσει τη δημοκρατία σε μια χώρα, όπου η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων είναι αναλφάβητοι και οι ψήφοι προς πώληση.
Σε ερωτήματα που γεννήθηκαν επίσης στις στάχτες ενός λαού που χτυπήθηκε από τη λαίλαπα του πολέμου, επιχειρεί να απαντήσει η Laura Poitras στο ντοκιμαντέρ της Πατρίδα μου, Πατρίδα μου / My Country My Country. Είναι δυνατόν να διεξαχθούν δημοκρατικές εκλογές σε πολεμική ζώνη; Μπορούν ξένες στρατιωτικές δυνάμεις να εγκαθιδρύσουν μια δυτικού τύπου δημοκρατία στην καρδιά του μουσουλμανικού κόσμου; Όπως και η Eva Mulvad, έτσι και η Laura Poitras, χρησιμοποιεί ως νήμα εκκίνησης, αλλά και τερματισμού στην ταινία της, τις εκλογές που πραγματοποιήθηκαν στο Ιράκ τον Ιανουάριο του 2005. Καταγράφει την έπαρση της αμερικανικής στρατιωτικής και διπλωματικής ηγεσίας στο Ιράκ από την μια πλευρά και από την άλλη τις τραγικές επιπτώσεις της, στον ιρακινό λαό. Πρωταγωνιστής στο δικό της ντοκιμαντέρ είναι ο Ιρακινός Δρ.
Κάθε χρόνο επιτροπή της Διεθνούς Αμνηστίας, που θα απαρτίζεται από ειδικούς στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θα απονέμει το βραβείο του τμήματος.
ΙΙ. ΒΛΕΜΜΑ ΣΤΗΝ ΑΣΙΑ
Το Βλέμμα στην Ασία είναι η δεύτερη ενότητα που καθιερώνεται φέτος ως μόνιμο τμήμα του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου Αιώνα. Το τμήμα ανοίγει ένα παράθυρο στον πολύμορφο κόσμο του ντοκιμαντέρ της ασιατικής ηπείρου, για τον οποίο σημειώνεται διαρκώς αυξανόμενο ενδιαφέρον, ενώ παράλληλα διευρύνει την συνεργασία δυτικής και ασιατικής αγοράς ντοκιμαντέρ. Η θεματολογία των ντοκιμαντέρ που προβάλλονται φέτος στη διοργάνωση, ποικίλλουν ανάλογα με την χώρα προέλευσης. Η Ιαπωνία, οι Φιλιππίνες, η Ταϊλάνδη και η Κίνα, είναι κάποιες μόνο από τις χώρες που συμμετέχουν στο τμήμα Βλέμμα στην Ασία και καταπιάνονται με θέματα – όπως ο αναλφαβητισμός, η μητρότητα, οι σχέσεις λαών, η ελευθερία- που μπορεί να διαδραματίζονται σε ένα μικρό κομμάτι γης, στην άλλη πλευρά του πλανήτη, ωστόσο έχουν χαρακτήρα οικουμενικό.
Όπως το ποιητικό ντοκιμαντέρ Αθωότητα/Innocence, με το οποίο μας συστήνονται οι σκηνοθέτιδες Areeya Chumsai και Nisa Kongsri από την Ταϊλάνδη. Με φόντο τα βουνά στην βόρειο Ταϊλάνδη, «αιχμαλωτίζουν» στιγμές αθωότητας πριν την ενηλικίωση και καλούν τον θεατή σε ένα ταξίδι προς τον ωκεανό, αλλά και προς την ίδια την ψυχή. Μην σκέφτεσαι, μόνο νιώσε, Μην σκέφτεσαι, μόνο νιώσε... Τα στιχάκια διαλογισμού των δημιουργών της ταινίας ακολουθούν κάθε βήμα πραγματοποίησης του ντοκιμαντέρ Αθωότητα / Innocence .
Με κινηματογράφηση που γεννά ενδιαφέρον και προσμονή για τη λύση του δράματος, οι σκηνοθέτες Patty Kim και Chris Sheridan και η βραβευμένη με Όσκαρ Jane Campion που ανέλαβε την παραγωγή, αποκαλύπτουν μυστικά και σχέσεις κρατών, που κρύβονται πίσω από τις απαγωγές νέων, στην ταινία Η Απαγωγή / Abduction: The Megumi Yokota Story. Οι δυο ντοκιμαντερίστες, με αφετηρία την απαγωγή της 13χρονης Μεγκούμι, το 1977 στη Νιγκάτα της Ιαπωνίας, ξεδιπλώνουν την σοκαριστική ιστορία μιας σειράς απαγωγών που διέπραξαν κατάσκοποι της Βορείου Κορέας στην Ιαπωνία στη διάρκεια μιας δεκαετίας. Η Απαγωγή/ Abduction: The Megumi Yokota Story ανοίγει ένα μαύρο κεφάλαιο της ασιατικής ιστορίας, που μέχρι σήμερα αποτελεί κόκκινο πανί για τις σχέσεις δυο χωρών.
ΘΕΜΑΤΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ
Τα δυο τμήματα Ανθρώπινα Δικαιώματα και Βλέμμα στην Ασία, προστίθενται στους ήδη καθιερωμένους θεματικούς άξονες του Φεστιβάλ:
Όψεις του Kόσμου: Oι ταινίες που προβάλλονται σε αυτή την ενότητα αναφέρονται σε θέματα κοινωνικού και ιστορικού περιεχομένου.
H Kαταγραφή της Mνήμης: Γεγονότα και πρόσωπα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της σύγχρονης πραγματικότητας και αποτελούν ζωντανό κομμάτι της ιστορίας, καταγράφονται στις ταινίες αυτής της ενότητας.
Πορτρέτα - Aνθρώπινες Διαδρομές: O ανθρώπινος παράγοντας ως κυρίαρχο στοιχείο μιας θεματικής ενότητας όπου η ζωή, η καθημερινότητα, αλλά και οι πολλαπλές ιστορικές και πολιτισμικές διακυμάνσεις επηρεάζουν καθοριστικά
την αφήγηση.
Mικρές Aφηγήσεις: Mικρές προσωπικές ιστορίες που ξεχωρίζουν από την ιδιαιτερότητα των θεμάτων και τους τρόπους καταγραφής τους.
Κοινωνία και Περιβάλλον: Με θέμα το περιβάλλον και τα προβλήματά του, αλλά και την αλληλοεξάρτησή του με τον άνθρωπο
Μουσική: Ένα ιδιαίτερα αγαπητό και δημοφιλές τμήμα με μουσικά ντοκιμαντέρ.
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στο ελληνικό ντοκιμαντέρ, δίνει την ευκαιρία σε όλα τα ελληνικά ντοκιμαντέρ πρόσφατης παραγωγής (που έχουν ολοκληρωθεί 18 μήνες πριν από την έναρξη του Φεστιβάλ) και για τα οποία θα κατατεθεί σχετική αίτηση, να προβληθούν σε ένα από τα τμήματά του. Η επιλογή των ελληνικών ταινιών και η κατάταξή τους στα αντίστοιχα τμήματα γίνεται από τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, ο οποίος υποβοηθείται από τετραμελή Γνωμοδοτική Eπιτροπή.
Στο πλαίσιο αυτό, στα Τμήματα του Προγράμματος μαζί με ντοκιμαντέρ από όλο τον κόσμο, επιλέγονται όπως κάθε χρόνο να προβληθούν ελληνικά ντοκιμαντέρ που δεν έχουν πραγματοποιήσει πριν από τη διεξαγωγή του Φεστιβάλ δημόσια προβολή στην Eλλάδα και την Kύπρο.
Τα ελληνικά ντοκιμαντέρ, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους κατατάσσονται σε διαφορετικά τμήματα:
Στα Τμήματα του Επίσημου Προγράμματος, στο Ελληνικό Πανόραμα, στα Τηλεοπτικά Πορτρέτα και στην Ανοιχτή Οθόνη.
ΑΓΟΡΑ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ- PITCHING FORUM
Η Αγορά Ντοκιμαντέρ, πρωτοβουλία του Φεστιβάλ που επί οχτώ χρόνια αγκαλιάζουν οι επαγγελματίες διευρύνεται φέτος ακόμα περισσότερο και επεκτείνει τις δραστηριότητές της.
Ξεχωριστή θέση στη διοργάνωση έχει και το Pitching Forum, το ετήσιο «διεθνές ραντεβού», που δίνει την ευκαιρία στους Έλληνες επαγγελματίες του οπτικοακουστικού χώρου, να παρουσιάσουν και να προωθήσουν το έργο τους, σε τηλεοπτικούς σταθμούς της χώρας μας, αλλά και του εξωτερικού.
