ΑΝΟΙΧΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Μπορεί ένα φιλμ να κάνει τον κόσμο πιο «πράσινο»; Μπορεί το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης να ενώσει τις δυνάμεις της κινηματογραφικής κοινότητας- δημιουργών και θεατών- ώστε όλοι μαζί να κάνουμε κάτι για το περιβάλλον; Αυτά ήταν μερικά από τα ερωτήματα που τέθηκαν στην ανοιχτή συζήτηση που έγινε την Δευτέρα 17 Νοεμβρίου, στο Αντλιοστάσιο, στο πλαίσιο του «Πράσινου Διαλόγου» που άνοιξε το φετινό, 49ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, με το κοινό του, με στόχο να το ευαισθητοποιήσει, να το ενημερώσει και να το κινητοποιήσει, προκειμένου η επετειακή, 50η διοργάνωση να αποτελέσει έμπρακτη απόδειξη ότι η συλλογική μας δύναμη μπορεί να συνεισφέρει σε μια θετική αλλαγή. Στη συζήτηση πήραν μέρος οι σκηνοθέτες Ivan Ladislav Galeta, Nandita Das, Θάνος Αναστόπουλος και Γιάννης Σακαρίδης. Συντονίστρια ήταν η υπεύθυνη των «Πράσινων Διαλόγων», Αθηνά Λαμπρινίδου.
«Η πρόκληση της κλιματικής αλλαγής είναι μπροστά μας. Φέρνει πείνα, μετανάστευση, πολέμους για τους φυσικούς πόρους. Θα αλλάξει εντελώς την εικόνα του πλανήτη. Είμαστε στο σημείο που πρέπει να κάνουμε κάτι εδώ και τώρα γιατί μπορεί οι απλοί άνθρωποι να μην προκαλούν τα περιβαλλοντικά προβλήματα αλλά είναι αυτοί που υφίστανται τις συνέπειες», ανέφερε ανοίγοντας τη συζήτηση η Αθηνά Λαμπρινίδου, θέτοντας στους καλεσμένους το ερώτημα του ρόλου που θα μπορούσε να παίξει η κινηματογραφική κοινότητα ώστε να εμπνεύσει το κοινό να αναλάβει δράση.
“Τα φιλμ δεν αλλάζουν τον κόσμο, αλλάζουν όμως συμπεριφορές. Για αυτό κάνουμε ταινίες. Το πρόβλημα είναι ότι το περιβάλλον δεν έχει “πρόσωπο”. Γι’ αυτό σε μια καμπάνια για την εξοικονόμηση νερού που κάναμε στην Ινδία χρησιμοποιήσαμε μια αναποδογυρισμένη ομπρέλα, παπούτσια, ένα κράνος που γεμίζει με νερό της βροχής. Το consept ήταν ότι όλοι μπορούμε να βοηθήσουμε. Μπορεί να κατηγορούμε τις ΗΠΑ για τα πάντα αλλά θα πρέπει να δούμε τι μπορεί να κάνει ο καθένας από εμάς», είπε η Nadita Das.
«Κάθε φιλμ, ακόμα κι αν είναι γυρισμένο σε ένα δωμάτιο είναι αντανάκλαση της κοινωνίας και μπορεί να την επηρεάσει», σχολίασε ο Θάνος Αναστόπουλος και συμπλήρωσε: «Είτε πρόκειται για κωμωδίες, είτε για πολιτικές ταινίες, υπάρχουν φιλμ που σε κάνουν να ξεχνάς και φιλμ που σε κάνουν να ξυπνάς για όσα συμβαίνουν γύρω σου, ταινίες σε συγκινούν και ταινίες που μετακινούν την οπτική σου γωνία. Το μαχαίρι μπορεί να το χρησιμοποιήσεις για να κόψεις ψωμί αλλά και για να σκοτώσεις. Το θέμα είναι πως χρησιμοποιούμε τα μέσα που διαθέτουμε για να αλλάξουμε τον κόσμο προς το καλύτερο. Πως αξιοποιούμε το χρόνο που μας δόθηκε να ζήσουμε σε αυτό τον πλανήτη για να ενώσουμε τις δυνάμεις μας, να αναλάβουμε τις ευθύνες μας ως πολίτες απέναντι στις γενιές που έρχονται».
Για τον Γιάννη Σακαρίδη τα φιλμ είναι ένας δημιουργικός τρόπος να προσεγγίσει κανείς σοβαρά θέματα: «Συνήθως οι ταινίες με θέμα το περιβάλλον είναι διδακτικές και δημαγωγικές. Στο Αmerica Square ο ήρωάς μου είναι ένας καθημερινός άνθρωπος, ένας κυνικός καφετζής που δεν ενδιαφέρεται καθόλου για το περιβάλλον. Στην πορεία θα βρεθεί να προσπαθεί να σώσει τον φίλο του, ο οποίος δουλεύει σε μια εταιρεία που κατασκευάζει έναν πετρελαιαγωγό στη Βόρεια Ελλάδα. Σήμερα έχουμε εμπλακεί σε ένα ενεργειακό παιχνίδι με τους Τούρκους , τους Ρώσους και τους Αμερικάνους και έχουμε αναγάγει το θέμα της δημιουργίας των αγωγών σε εθνικό θέμα. Βλέπουμε να γίνονται συζητήσεις για την υπογραφή ενεργειακών συμφωνιών αλλά δεν ξέρουμε τι θα συμβεί μετά από πέντε ή δέκα χρόνια αν υπάρξει διαρροή πετρελαίου από ένα τάνκερ που πλέει στο Αιγαίο. Αυτό μπορεί να δείξει ένα φιλμ στους θεατές».
Η συζήτηση επεκτάθηκε και στα ζητήματα της «πράσινης» ή μη τέχνης αλλά και στον ρόλο των Φεστιβάλ. Ο Ivan Ladislav Galeta χρησιμοποίησε μια ρήση του Πικάσο – «κάθε πράξη τέχνης είναι μια πράξη καταστροφής» - για να θέσει μια σειρά από ερωτήματα: «Σήμερα ο κάθε ένας έχει το δικαίωμα να υποστηρίζει ότι κάνει τέχνη, πρέπει να δούμε και τι επίδραση έχει η παραγωγή τέχνης στο περιβάλλον. Για παράδειγμα, πρέπει να χρησιμοποιούνται ζώα για την παραγωγή τέχνης; Να κόβονται δέντρα για να γίνονται γυρίσματα στο δάσος; Το σινεμά από μόνο του είναι μια εξαιρετικά ενεργοβόρα τέχνη».
«Το ίδιο το σινεμά πρέπει να εκδημοκρατιστεί», επεσήμανε από την πλευρά της η Nandita Das και συμπλήρωσε: «Μπορεί να κάνω εγώ μια ταινία για το περιβάλλον, αλλά το θέμα είναι να φτάσει στο κοινό κι αυτό εξαρτάται από μια ομάδα ανθρώπων που κρατούν στα χέρια τους τη διανομή. Τα φεστιβάλ δεν θα πρέπει να είναι μόνο πρεμιέρες και αποκλειστικότητες αλλά να αποτελούν και ένα βήμα για τους δημιουργούς».
Στη συζήτηση συμμετείχε και το κοινό, που μεταξύ άλλων πρότεινε το 50ο Φεστιβάλ να χρησιμοποιεί ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για τις προβολές των ταινιών και να θεσπιστούν “πράσινα κριτήρια” για τον χαρακτηρισμό μιας ταινίας. Να σημειωθεί ότι κάθε μέρα, από τις 6 το απόγευμα μέχρι τις 11 το βράδυ το κοινό μπορεί να καταθέτει τις προτάσεις του για το πώς το 50ο Φεστιβάλ μπορεί να γίνει πιο οικολογικό, στην κάμερα που υπάρχει στο περίπτερο των Πράσινων Διαλόγων στην Αποθήκη Γ, στο λιμάνι.
