MASTERCLASS GUILLERMO NAVARRO
Με την απονομή της τιμητικής πλακέτας του 49ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης στον βραβευμένο με Όσκαρ διευθυντή φωτογραφίας Γκιγιέρμο Ναβάρο, ξεκίνησε χθες Κυριακή 23 Νοεμβρίου, το masterclass του διεθνώς αναγνωρισμένου κινηματογραφιστή.
«Ο Γκιγιέρμο Ναβάρο είναι ένας τεχνίτης της εικόνας. Αναπνέει μέσα από το φακό. Μας έδωσε πλάνα γεμάτα από χρώμα και μαγεία, πλάνα που σε καθηλώνουν, σε συναρπάζουν. Ταινίες όπως Ο λαβύρινθος του Πάνα και το Hellboy δε θα ήταν οι ίδιες χωρίς τη δική του δουλειά», ανέφερε κατά την απονομή του βραβείου ο πρόεδρος του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Γιώργος Χωραφάς.
«Είναι μεγάλη μου τιμή να βρίσκομαι σε έναν τόπο με τέτοια ιστορία, σε έναν τόπο που δίνει αγώνα για να διατηρήσει την ιδιαίτερη πολιτισμική του ταυτότητα. Θα βάλω την πλακέτα του Αλέξανδρου δίπλα στον Όσκαρ, γιατί ο Αλέξανδρος θα έχει πολλά να του μάθει», σημείωσε ο δημιουργός, παραλαμβάνοντας το βραβείο. Σε ερώτηση που του έθεσε ο Γιώργος Χωραφάς, κατά τη διάρκεια του masterclass, ο Γκιγιέρμο Ναβάρο αποκάλυψε ότι ξεκίνησε ως μαθητευόμενος του Ricardo Aronovich στην ταινία του Κώστα Γαβρά Missing. «Τότε ο Γαβράς μου είπε να αφήσω τη χώρα μου, αν θέλω να ακολουθήσω την τέχνη μου. Δεν τον άκουσα, παρά πολύ αργότερα» τόνισε.
Οι δύο ώρες που διήρκεσε το masterclass αποδείχτηκαν λίγες, τόσο για το κοινό, όσο και για τον δημιουργό, που είχε τη διάθεση να μιλά για ώρες για αυτό που αγαπά, την “άλλη” πραγματικότητα που δημιουργείται μέσα από τις εικόνες. Κατά τη διάρκεια του masterclass προβλήθηκαν αποσπάσματα από τις ταινίες Λαβύρινθος του Πάνα (η οποία βραβεύτηκε με Όσκαρ για τη φωτογραφία του Ναβάρο) και Hellboy 1, οι οποίες έδωσαν την αφορμή στο κοινό να θέσει ερωτήματα στον δημιουργό.
«Σε μια ταινία η φωτογραφία είναι η γλώσσα της αφήγησης. Δημιουργεί ατμόσφαιρα, προσδιορίζει τους χαρακτήρες, παρουσιάζει τις διαφορετικές πτυχές της αφήγησης. Ο διευθυντής φωτογραφίας συμμετέχει στην πλήρη σύλληψη της ταινίας, καταγράφει αλλά και δημιουργεί αφήγηση. Κινητήριος μοχλός για τη δημιουργία εικόνων θα πρέπει να είναι η αισθητική αντίληψη και όχι η τεχνική. Η τεχνολογία πρέπει να είναι στην υπηρεσία μας, όχι εμείς στη δική της» σημείωσε ο Γκιγιέρμο Ναβάρο, προτείνοντας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης να θεσμοθετήσει ένα βραβείο φωτογραφίας, αναγνωρίζοντας έτσι την καλλιτεχνική αξία των δημιουργών. «Επισκέφτηκα το Βυζαντινό Μουσείο και πήρα μια αίσθηση εκείνης της εποχής μέσω των έργων τέχνης που άφησε πίσω της. Ο κινηματογράφος είναι η τέχνη της εποχής μας. Αντιπροσωπεύει και αντικατοπτρίζει τη σύγχρονη πραγματικότητα. Αν έρχονταν εξωγήινοι στη γη θα μας καταλάβαιναν βλέποντας ταινίες» σχολίασε ο Ναβάρο, σχετικά με την ιστορική αξία του κινηματογράφου.
Στη συνέχεια, ρωτήθηκε για το πόσο έχει επηρεαστεί η οπτική του από το γεγονός ότι γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Μεξικό. «Το πολιτισμικό πλαίσιο στο οποίο γεννιόμαστε μας βοηθά στην ερμηνεία της πραγματικότητας. Στις εικόνες που δημιουργώ, το Μεξικό είναι παντού. Είναι μια χώρα με μεγάλη παράδοση, με έντονα ερεθίσματα, είναι από μόνη της σαν μια ισχυρή αισθητική δήλωση. Ο πολιτισμός, η μυθολογία και η πραγματικότητα στο Μεξικό αναπτύσσεται σε πολλά επίπεδα. Αν ξύσεις την επιφάνεια θα ανακαλύψεις μια πραγματικότητα πιο αληθινή. Αυτό το στοιχείο το κουβαλάω μέσα μου» απάντησε ο Γκιγιέρμο Ναβάρο. Εξάλλου, όπως εξήγησε, το θέμα της πολλαπλής πραγματικότητας και των παράλληλων κόσμων είναι αυτό που τον γοητεύει στις ταινίες για τις οποίες δημιουργεί εικόνες. «Σε αυτές τις ταινίες που είχα την τύχη να κάνω, ο θεατής παίρνει ένα εισιτήριο για να δει τα υπόγεια στρώματα της πραγματικότητας, να διασχίσει τις γέφυρες που οδηγούν από τον έναν κόσμο στον άλλο».
Όταν ο Γκιγιέρμο Ναβάρο ρωτήθηκε για το αν συμφωνεί με την άποψη ότι τα σύγχρονα τεχνικά μέσα δίνουν τη δυνατότητα στον σκηνοθέτη να μετατοπίσει το ενδιαφέρον του από τις δυσκολίες της οπτικής πλευράς της ταινίας και να εστιάσει στο σενάριο και την υποκριτική, είπε χαρακτηριστικά: «Δεν αρκεί η φωτογραφία για να κάνεις μια καλή ταινία, όπως δεν αρκεί μόνο το σενάριο ή μόνο οι ηθοποιοί. Η ταινία είναι μια ενότητα». Το θέμα της χρήσης ψηφιακών μέσων στο σινεμά απασχόλησε έντονα τη συζήτηση μεταξύ κοινού και δημιουργού. Για τον Ναβάρο αυτός είναι ένας «ασφαλής τρόπος αποτυχίας του κινηματογράφου γιατί τότε όλες οι εικόνες θα μοιάζουν με αγώνα ποδοσφαίρου». Όταν ρωτήθηκε αν θα γύριζε ποτέ ταινία σε HD ήταν κατηγορηματικός: «Αρνούμαι. Η κάμερα πρέπει να είναι το κέντρο του κόσμου μιας ταινίας, όχι το μόνιτορ». Όπως διηγήθηκε με μια δόση χιούμορ, στο γεύμα που παρέθεσε η Kodak στους υποψηφίους για Όσκαρ απέσπασε την υπόσχεση ότι η εταιρεία θα παράγει φιλμ μέχρι ο ίδιος να πεθάνει. «Οπότε, μέχρι τότε θα κάνω ταινίες σε φιλμ», πρόσθεσε.
Αναφορικά με το Λαβύρινθο του Πάνα, εξήγησε ότι το 90% της ταινίας γυρίστηκε σε στούντιο. Χρειάστηκε να γίνουν ειδικές κατασκευές που να δίνουν την αίσθηση του ιστορικού χώρου, δηλαδή της Ισπανίας στον καιρό του εμφυλίου, ενώ παράλληλα έπρεπε να υπάρχει συνοχή και με τον άλλο χώρο, της παράλληλης πραγματικότητας : «Ήταν πολύ μεγάλη πρόκληση να διατηρήσεις την ακεραιότητα της εικόνας, με το φως να έρχεται από διαφορετικές κατευθύνσεις, με την κίνηση των ηθοποιών και με τη διάδραση των φανταστικών χαρακτήρων», υπογράμμισε. Ως προς τη χρωματική παλέτα της ταινίας, εξήγησε ότι «όλα αποφασίζονταν επί τόπου, κατά τη διάρκεια του γυρίσματος». Τέλος, ο Γκιγιέρμο Ναβάρρο μίλησε για την επίδραση που είχε πάνω του η ταινία: «Ο φασισμός άφησε ανεξίτηλο το αποτύπωμά του στην Ισπανία. Ήθελα να είναι ξεκάθαρη η αίσθηση τη βίας γιατί κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών στη Βαγδάτη βλέπαμε τη βία σαν πυροτέχνημα, σαν video game. Η ταινία εξακολουθεί να έχει έντονη επίδραση πάνω μου. Ακόμα σπαράζω όταν τη βλέπω».
