1-10 Νοεμβρίου 2013
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΒΡΑΒΕΙΟ LUX
ΒΑΛΕΡΙΑ ΓΚΟΛΙΝΟ
Συνέντευξη Τύπου για το βραβείο LUX που απονέμει κάθε χρόνο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 7 Νοεμβρίου 2013 στο πλαίσιο του 54ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Αφορμή η προβολή της ταινίας Μέλι της Βαλέριας Γκολίνο, ενός από τις τρεις ταινίες που διεκδικούν φέτος το βραβείο και προβάλλονται αποκλειστικά στη φετινή διοργάνωση.
Το «παρών» στη συνέντευξη Τύπου έδωσαν η Βαλέρια Γκολίνο, ο παραγωγός της ταινίας Ρικάρντο Σκαμάρτσιο, η ευρωβουλευτής Χρυσούλα Παλιαδέλη, η οποία συμμετέχει στην Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο κριτικός και θεωρητικός κινηματογράφου Μισέλ Δημόπουλος -μέλος της επιτροπής ειδικών που επιλέγουν τις υποψήφιες ταινίες για το βραβείο LUX- και ο Λεωνίδας Αντωνακόπουλος, επικεφαλής του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα.
Στο ξεκίνημα της εκδήλωσης, η Βαλέρια Γκολίνο εξέφρασε τη χαρά της για το γεγονός ότι βρίσκεται στο 54ο ΦΚΘ, ενώ παρατήρησε ότι της συμβαίνει το παράδοξο να δυσκολεύεται να μιλάει στα ελληνικά για την ταινία της, παρόλο που αυτή είναι η μητρική της γλώσσα.
Στον θεσμό του βραβείου LUX αναφέρθηκε κ. Αντωνακόπουλος, εξηγώντας ότι θεσμοθετήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2007 ως μία πρωτοβουλία μεγάλης σημασίας για την Ευρώπη. Ο ίδιος εξήρε τον ρόλο που διαδραμάτισε η κ. Παλιαδέλη τόσο στην ανάπτυξη του θεσμού όσο και στη σύνδεσή του με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, προσθέτοντας: «Πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά βραβεία στην Ευρώπη, το οποίο απονέμεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σε μια προσπάθεια ευρύτερης και ουσιαστικής στήριξης του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Ο θεσμός καλύπτει τη μεταγλώττιση σε 24 γλώσσες των τριών αυτών υποψήφιων ταινιών. Αποδεικνύεται έτσι ότι το Ε.Κ. δεν ασχολείται μόνο με την υψηλή πολιτική και τεχνοκρατικά θέματα, αλλά και με τον πολιτισμό και την κινηματογραφική παραγωγή».
Από την πλευρά της, η κ. Παλιαδέλη τόνισε ότι το βραβείο LUX μπήκε στη ζωή της Θεσσαλονίκης και πρόσθεσε: «Χαίρομαι που το Φεστιβάλ Κινηματογράφου το συμπεριλαμβάνει στις δράσεις του εδώ και δύο χρόνια. Πρόκειται για ένα σημαντικό βραβείο που αποδεικνύει ότι όχι μόνο οι ευρωβουλευτές υποστηρίζουν τον πολιτισμό, αλλά και ότι τους απασχολεί η στήριξη της πολυπολιτιστικής πολιτικής, δηλαδή η αποδοχή της διαφορετικότητας μέσα στην ευρωπαϊκή ενότητα». Τεράστιο βήμα για το θεσμό, θεωρεί η κ. Παλιαδέλη το γεγονός ότι το κοινό συμμετέχει στη διαδικασία ανάδειξης της νικήτριας ταινίας παράλληλα με τους ευρωβουλευτές, μέσα από ηλεκτρονική ψηφοφορία. «Είναι μία αισιόδοξη ματιά στην Ευρώπη που ταλανίζεται από την οικονομική και όχι μόνο κρίση. Η συμμετοχή στην ψηφοφορία για το βραβείο αποτελεί πρόγευση για τη συμμετοχή στις Ευρωεκλογές. Είναι αναγκαίο να συμμετάσχουμε στις Ευρωεκλογές για να αλλάξουμε με την ψήφο μας τον αυξανόμενο ευρωσκεπτικισμό αλλά και την ακροδεξιά τάση», παρατήρησε η κ. Παλιαδέλη.
Στη διαδικασία επιλογής των τριών ταινιών που διαγωνίζονται για το LUX αναφέρθηκε ο κ. Δημόπουλος, εξηγώντας ότι τα μέλη της επιτροπής ειδικών καταρτίζουν μέσα από ένα μεγάλο σύνολο ταινιών μία λίστα με 10 υποψήφιες κι από αυτές καταλήγουν στις τελικές τρεις. Η διαδικασία αυτή, όπως είπε, διαρκεί έξι μήνες. Ο ίδιος πρόσθεσε: «Η επιτροπή αποτελείται από 15 άτομα - κριτικούς κινηματογράφου, σκηνοθέτες, παραγωγούς, διανομείς, ανθρώπους του χώρου- και γι' αυτό υπάρχει ποικιλία απόψεων. Όσον αφορά στα κριτήρια, πρωτεύουν -εκτός από την ποιότητα-, η κοινωνική διάσταση και ο ευρωπαϊκός χαρακτήρας των ταινιών. Για τη δημοσιοποίηση των τριών φιναλίστ γίνονται προβολές σε φεστιβάλ και εκδηλώσεις και στις 28 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και στον τομέα αυτό το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης έχει σημαντικό ρόλο».
Στη συνέχεια, η συζήτηση στράφηκε στην ταινία Μέλι, η οποία βασίστηκε στο μυθιστόρημα του Μάουρο Κοβάβιτς «A Νome Τuo» και εστιάζει στο ζήτημα της ευθανασίας. Στην ερώτηση για το πώς αποφάσισε να ασχοληθεί με ένα τόσο δύσκολο θέμα στην πρώτη της σκηνοθετική απόπειρα, η Βαλέρια Γκολίνο απάντησε: «Πριν από τρία χρόνια γύρισα την πρώτη μου ταινία μικρού μήκους και ενώ έκανα το μοντάζ διάβασα ένα βιβλίο που με ενόχλησε, με έκανε να σκεφτώ πολύ και τελικά μου έδωσε την ιδέα για τη συγκεκριμένη ταινία». Όπως σημείωσε η ίδια, αρχικά σκεφτόταν να εμφανιστεί στην ταινία ως ηθοποιός, στη συνέχεια όμως και ύστερα από συζήτηση με τους παραγωγούς, αποφάσισε να αναλάβει τη σκηνοθεσία. «Δεν με διάλεξα ως ηθοποιό, γιατί δεν ήθελα να δουλέψω μαζί μου», είπε χαριτολογώντας η Ελληνοϊταλίδα ηθοποιός. Η ίδια πρόσθεσε: «Ήξερα ότι θα ήταν δύσκολο να βρω χρηματοδότηση στην Ιταλία για μία τέτοια ταινία που ασχολείται με ένα τόσο σοβαρό ηθικό ζήτημα. Όχι ότι είμαστε ήρωες, αλλά είναι δύσκολο σήμερα στην Ιταλία να κάνεις ταινίες που δεν είναι κωμωδίες. Δεν έχει υπάρξει πιο δύσκολη στιγμή για να κάνεις σινεμά για τους λόγους που κάνω εγώ: για να μιλάω για την ομορφιά. Ξέραμε ότι θα δίναμε μάχη».
Παίρνοντας το λόγο στη συνέχεια, ο Ρικάρντο Σκαμάρτσιο εξήγησε ότι είναι ηθοποιός και ότι ασχολήθηκε πρώτη φορά με την παραγωγή, στην ταινία Μέλι. «Νιώθουμε περήφανοι γιατί ήταν δύσκολο να βρούμε χρηματοδότηση, όμως είχαμε τη σιγουριά ότι η ταινία ήταν σημαντική. Ξεκινήσαμε με λίγα χρήματα και στη συνέχεια βρέθηκε στο δρόμο μας η RAI, ο μόνος θεσμός που έμεινε στην Ιταλία για να χρηματοδοτεί ταινίες, εκτός από το Υπουργείο Πολιτισμού που χορηγεί κάποια μικρά ποσά. Θεωρώ ότι εάν πιστεύεις σε μία ταινία, σε μία ιστορία, μπορείς να νικήσεις κι αυτό συνέβη σε μας».
Στη χρηματοδότηση αναφέρθηκε και η Βαλέρια Γκολίνο, η οποία υπογράμμισε ότι ο χαμηλός προϋπολογισμός λειτούργησε και θετικά: «Δεν αναγκαστήκαμε να ζητήσουμε πολλά χρήματα, αλλά λίγα από όλους. Αυτό μας έδωσε την ευκαιρία να κάνουμε την ταινία που θέλαμε και όχι να έχουμε κάποιον πάνω από το κεφάλι μας. Αν θέλεις να κάνεις δύσκολες ταινίες στην Ευρώπη, καλύτερα είναι να τις κάνεις με λίγα χρήματα, γιατί έτσι είσαι πιο ελεύθερος».
Η δημοφιλής ηθοποιός είπε ακόμη ότι ένιωσε έκπληξη, λόγω του δύσκολου θέματος της ταινίας της, τόσο για τη διάκρισή της στο Φεστιβάλ των Κανών, (Ειδική Αναφορά της Οικουμενικής Επιτροπής στο τμήμα «Ένα Κάποιο Βλέμμα»), όσο και για τη θετική αποδοχή του από το κοινό στην Ιταλία. «Υπήρξε πολύ καλή ενέργεια γύρω από την ταινία», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Για τον ρόλο της μουσικής στο φιλμ, η σκηνοθέτιδα εξήγησε ότι απέφυγε να αναθέσει σε κάποιον συνθέτη τη μουσική επένδυση, διότι ήθελε να επιλέξει η ίδια διαφορετικά μουσικά στυλ. «Δεν ήθελα να ζητήσω από τον θεατή να νιώσει συγκίνηση μέσα από μια συγκεκριμένη μουσική επιλογή, δεν ήθελα να οδηγήσω κανέναν προς κάποια συγκεκριμένη κατεύθυνση», τόνισε.
Απαντώντας σε ερώτηση για τη νομική διάσταση του ζητήματος της ευθανασίας, η Βαλέρια Γκολίνο είπε ότι θεωρεί σημαντικό να υπάρξουν σοβαροί νόμοι σε ευρωπαϊκό επίπεδο. «Πρόκειται για ένα από τα πιο σοβαρά ηθικά ζητήματα που υπάρχουν σήμερα. Η παρουσία της θρησκείας σε χώρες όπως η Ιταλία και η Ελλάδα καθιστούν το θέμα αυτό ακόμη πιο ευαίσθητο. Όμως νομίζω ότι ο κόσμος είναι έτοιμος, πιο έτοιμος από τις κυβερνήσεις. Πρέπει λοιπόν οι κυβερνήσεις να έχουν επαφή με τον κόσμο, γι’ αυτό και περιμένουμε η Ευρώπη να πάρει αυτό το θέμα στα σοβαρά».
Αν και εργάζεται στον κινηματογράφο εδώ και 30 χρόνια, έχοντας γυρίσει 75 ταινίες – «ασχολούμαι με τις ταινίες από 16 χρονών, από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου», υπογράμμισε χαρακτηριστικά-, η κ. Γκολίνο ένιωσε να «πηγαίνει ξανά σχολείο» μέσα από την πρώτη σκηνοθετική της εμπειρία. «Θα μου άρεσε να έχω ξεκινήσει νωρίτερα τη σκηνοθεσία. Θα ήμουν σήμερα καλύτερη, θα ήξερα πιο πολλά», επεσήμανε η ίδια, ενώ πρόσθεσε ότι επιθυμία της είναι να γυρίσει και άλλη ταινία.
Να σημειωθεί ότι οι άλλες δύο ταινίες που διαγωνίζονται για το βραβείο LUX είναι το Ραγισμένα όνειρα του Φέλιξ φαν Γρένινγκεν (Βέλγιο) και Ο εγωιστής γίγαντας της Κλίο Μπάρναρντ (Βρετανία), που προβάλλονται στο 54ο ΦΚΘ. Το κοινό έχει την δυνατότητα να ψηφίσει την ταινία της προτίμησής του στην ιστοσελίδα luxprize.eu ή στην αντίστοιχη σελίδα στο facebook.
Οι προβολές των ταινιών που διαγωνίζονται για το βραβείο LUX εντάσσονται στην ενότητα «Ανοιχτοί Ορίζοντες», που χρηματοδοτείται, μεταξύ άλλων δράσεων του 54ου ΦΚΘ, από την Ευρωπαϊκή Ένωση - Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, στο πλαίσιο του ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας 2007-2013.
