63ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ //
3-13/11/2022
Agora Talks: Στρατηγικές για επιτυχημένες κυκλοφορίες arthouse ταινιών
Στο πλαίσιο των Agora Talks του 63ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 6 Νοεμβρίου, στο MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, συζήτηση με θέμα «Στρατηγικές για επιτυχημένες κυκλοφορίες arthouse ταινιών». Το πάνελ αποτελούσαν οι ομιλητές: Dr. Christian Bräuer - CEO του Yorck Kino Gruppe, πρόεδρος της CICAE, μέλος του ΔΣ του Ομοσπονδιακού Συμβουλίου Κινηματογράφου της Γερμανίας - FFA, Ηλίας Γεωργιόπουλος – διανομέας και αιθουσάρχης, γενικός διευθυντής του κινηματογράφου Δαναός και της Danaos Films, Mira Staleva – Διευθύνων Σύμβουλος του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σόφιας/Cinema House, μέλος του ΔΣ της CICAE, και Ιφιγένεια Βλαχογιάννη- γενική διευθύντρια του Cinema Star, μέλος του ΔΣ του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου - ΕΚΚ, ενώ χρέη συντονιστή της συζήτησης είχε ο Marcin Pienkowski – Επικεφαλής Διανομής της New Horizons Association, λέκτορας, ιστορικός κινηματογράφου, και υπεύθυνος στρατηγικής επικοινωνίας για πολωνικές κινηματογραφικές παραγωγές.
Τον λόγο πήρε αρχικά η γενική διευθύντρια του Φεστιβάλ, Ελίζ Ζαλαντό, που καλωσόρισε τους ομιλητές του πάνελ ευχαριστώντας τους για την παρουσία τους. Τη συζήτηση άνοιξε ο Marcin Pienkowski. «Έχουμε εκπροσώπους από διάφορες χώρες και αγορές, από Βουλγαρία, Ελλάδα, Πολωνία και Γερμανία, και θα ήθελα αρχικά να μιλήσουμε για τη γενική κατάσταση της κινηματογραφικής αγοράς και του σινεμά σε κάθε χώρα. Τι έχει αλλάξει και τι προκλήσεις αντιμετωπίζουμε;». Σύμφωνα με τη Mira Staleva: «Παρότι έρχομαι από τη Βουλγαρία, όχι πολλά χιλιόμετρα από εδώ, η αγορά μας διαφέρει από αυτή της Ελλάδας. Δεν έχουμε φτάσει στο επίπεδο που ήμασταν πριν την πανδημία. Όσον αφορά τα φεστιβάλ ή τις πρεμιέρες, ο κόσμος έρχεται να παρακολουθήσει αυτά τα events, αλλά σε καθημερινή βάση δεν επισκέπτεται τα σινεμά. Η Βουλγαρία δεν έχει πολλούς κινηματογράφους για arthouse ταινίες. Στη Σόφια έχουμε έξι και σε μεγάλες πόλεις, όπως η Βάρνα, μόνο έναν. Η έλλειψη κινηματογράφων σημαίνει και έλλειψη στη διανομή».
Όπως είπε στη συνέχεια η Ιφιγένεια Βλαχογιάννη: «Έχουμε μια οικογενειακή επιχείρηση με τρία σινεμά στη Βέροια και μπορώ να σας πω ότι η αγορά είναι δύσκολη γιατί δεν γυρίζονταν ταινίες στη διάρκεια της πανδημίας, με αποτέλεσμα τα σινεμά να κλείσουν. Πρέπει να βρούμε στρατηγικές για να φέρουμε το κοινό πίσω, όπως και τον τρόπο για να βελτιώσουμε την κυκλοφορία των arthouse ταινιών με σκοπό να επωφεληθούν όλοι οι άμεσα εμπλεκόμενοι. Όλοι μας πρέπει να συνεργαστούμε με στόχο να έχουμε τα καλύτερα αποτελέσματα». Τον λόγο πήρε έπειτα ο Ηλίας Γεωργιόπουλος ο οποίος συμφώνησε με την κ. Βλαχογιάννη, λέγοντας: «Έχουμε μεγάλη πτώση της επισκεψιμότητας των θεατών στις κινηματογραφικές αίθουσες. Στη διάρκεια της πανδημίας υπήρχαν πολύ λίγα φιλμ και οι διανομείς δεν ήθελαν να τα κυκλοφορήσουν. Και εγώ ως διανομέας ήμουν πολύ προσεκτικός με τις επιλογές μου. Είχα ένα φιλμ το Ο χειρότερος άνθρωπος στο κόσμο, που όλοι μού έλεγαν να το κυκλοφορήσω τον Μάρτιο, αλλά δεν ήθελα και περίμενα μέχρι τον Ιούλιο, όπου η ταινία είχε μεγάλη απήχηση. Γενικά τα καλοκαίρια, τα θερινά σινεμά πηγαίνουν καλύτερα στην Ελλάδα σε σύγκριση με τους χειμερινούς κινηματογράφους».
Ο Christian Bräuer τόνισε με τη σειρά του: «Οι τάσεις αλλάζουν στην Ευρώπη. Κάθε χώρα είναι διαφορετική. Και στη Γερμανία η κινηματογραφική αγορά είναι δύσκολη. Είχαμε έναν δύσκολο χειμώνα πέρσι λόγω της πανδημίας. Ο κόσμος δεν πήγαινε στα σινεμά και πολλές ταινίες αναβλήθηκαν. Όσον αφορά τις arthouse ταινίες υπήρχε μια πτώση της τάξεως του 20%. Τους τελευταίους μήνες η κατάσταση έχει αρχίσει να αλλάζει. Το κοινό επιστρέφει στις αίθουσες και ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες. Βλέπω ότι τα νούμερα αλλάζουν προς το καλύτερο για χώρες όπως η Αγγλία, η Γαλλία, αλλά και η Γερμανία, ωστόσο ακόμη δεν έχουμε φτάσει τα επίπεδα προ πανδημίας. Οι νέοι είναι αυτοί που επιστρέφουν κυρίως στις κινηματογραφικές αίθουσες, αλλά στη Γερμανία υπάρχει έλλειψη από arthouse ταινίες για τους νέους και αντιμετωπίζουμε μεγάλη αύξηση των τιμών λόγω του πληθωρισμού». Για την κατάσταση στην Πολωνία μίλησε ο Marcin Pienkowski. «Είδαμε μια μικρή πρόοδο φέτος. Τα φεστιβάλ και οι πρεμιέρες μας πηγαίνουν καλά. Αυτή την τάση τη βλέπω παντού, οπότε ίσως πρέπει η προβολή μιας ταινίας να μετατρέπεται σε event. Συμφωνώ με το ότι οι νέοι έρχονται περισσότερο πλέον στις κινηματογραφικές αίθουσες, κάτι που είναι πολύ αισιόδοξο, αλλά παράλληλα έχουμε την απώλεια του κοινού άνω των 50, που ήταν και το πιο πιστό κοινό πριν την πανδημία». Ο ίδιος έθεσε και το ερώτημα στους ομιλητές σχετικά με το ποιες θα πρέπει να είναι οι στρατηγικές για να προσεγγίσουν ακόμη καλύτερα το νεανικό κοινό, αλλά και το πώς θα φέρουν πίσω τους μεγαλύτερους σε ηλικία θεατές.
Σύμφωνα με τον Christian Bräuer: «Θέλουμε όλες τις ηλικίες, αλλά είναι μια στιγμή που πρέπει να επικεντρωθούμε στους νέους. Αυτοί είναι το μέλλον, δίχως να σημαίνει ότι δεν θα προβάλλουμε ταινίες για μεγαλύτερο ηλικιακά κοινό. Δίνουμε μεγάλη έμφαση στην επικοινωνία μέσω των social media, κυρίως μέσω TikTok και YouTube. Παράλληλα, πρέπει να κοιτάμε και ποιος ζει στη γειτονιά μας για να ξέρουμε ποιο είναι το κοινό μας. Για παράδειγμα, το Βερολίνο έχει μεγάλη κοινότητα Ασιατών και όταν εστιάζουμε την προσοχή μας εκεί, οι ταινίες που προβάλλονται είναι sold out». Με τον κ. Bräuer συμφώνησε ο Ηλίας Γεωργιόπουλος. «Τα σινεμά μας είναι στο κέντρο της Αθήνας και εκεί υπάρχει μεγάλη κοινότητα κατοίκων από τις Φιλιππίνες. Αλλά είναι μία ή δύο προβολές αυτές που δίνουν έμφαση στο συγκεκριμένο κοινό. Πρέπει να φέρουμε τον κόσμο στα σινεμά τα βράδια και τα Σαββατοκύριακα. Δεν είναι εύκολο να φτιάχνεις μόνο events γιατί θέλουν πολλή δουλειά και άλλες φορές λειτουργούν κι άλλες όχι, αλλά πρέπει να συνεχίσεις να προσπαθείς. Τον Οκτώβριο φιλοξενήσαμε το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας και είχε πολύ μεγάλη επιτυχία στο νεανικό κοινό. Ωστόσο, μετά το event, το νεανικό κοινό εξαφανίστηκε».
Τι κοινό θέλουμε στα σινεμά μας; Και τι ποσά θέλουμε να ξοδέψουμε για τη διαφήμιση των ταινιών που προβάλλουμε, αναρωτήθηκε η Ιφιγένεια Βλαχογιάννη και εξήγησε σχετικά: «Είναι δύσκολο για τα μικρά σινεμά να επιβιώσουν απέναντι στα multiplex. Πρέπει να έχουν και αυτά πρώτες προβολές ταινιών. Οπότε, πρέπει να αναρωτηθούμε τι θέλουν οι διανομείς. Όλοι οι διανομείς θέλουν να αποκομίσουν το μέγιστο κέρδος από μια κυκλοφορία ταινίας. Αυτό σημαίνει τη χρήση πόρων μάρκετινγκ και δημοσιότητας και την επιλογή μιας ημερομηνίας έναρξης που δεν συμπίπτει για παράδειγμα με οποιοδήποτε σημαντικό αθλητικό γεγονός, όπου το κοινό μένει στο σπίτι βλέποντας τηλεόραση. Δεν συμφωνώ ότι θέλουμε μόνο τους νέους, καθώς θέλουμε και τους μεγαλύτερους στο κοινό μας. Πρέπει να τους σηκώσουμε από τον καναπέ με ελεύθερες προβολές και διαγωνισμούς. Η έλλειψη ταινιών στη διάρκεια της πανδημίας και η χλιαρή εκκίνηση του 2022 έχει οδηγήσει τους ιδιοκτήτες κινηματογραφικών αιθουσών να είναι πιο επιθετικοί με τις στρατηγικές μάρκετινγκ που εφαρμόζουν. Έχουν γίνει πιο καινοτόμοι με τις προσφορές τροφίμων και ποτών και πιο ευέλικτοι στο είδος του περιεχομένου που τοποθετούν στη μεγάλη οθόνη. Και ας μην ξεχνάμε πως οι τοπικοί arthouse κινηματογράφοι λειτουργούν επίσης και ως σημεία συνάντησης για τις τοπικές καλλιτεχνικές κοινότητες».
Σύμφωνα με τη Mira Staleva: «Δεν πρέπει να αποκλείουμε το μεγαλύτερο σε ηλικία κοινό και πρέπει να τους φέρουμε πίσω. Να δούμε τι χρειάζονται όχι μόνο στις μικρές πόλεις, αλλά και στις μεγάλες. Το νεανικό κοινό χρειάζεται διαφορετική προσέγγιση. Νομίζω πως το σινεμά πρέπει να μπει στα σχολεία. Εξαρτάται βέβαια από το όραμα που έχουν οι πολιτικοί. Δεν καταλαβαίνω γιατί το σινεμά δεν είναι στα σχολεία όπως η λογοτεχνία. Το σινεμά είναι γλώσσα. Αν συνδυάσουμε το συναίσθημα με την εμπειρία, ο κόσμος θα έρθει στα σινεμά. Οι διανομείς και οι παραγωγοί πρέπει να δουλέψουμε μαζί για το καλύτερο αποτέλεσμα». Όπως συμπλήρωσε ο Ηλίας Γεωργιόπουλος: «Προσπαθούμε να κάνουμε πολλές προβολές με την παρουσία του σκηνοθέτη ή του παραγωγού, κάτι που αρέσει πολύ στο κοινό. Πρέπει να κάνουμε τον θεατή να νιώσει ότι το σινεμά είναι μια εμπειρία και όχι απλώς η προβολή μιας ταινίας». Σύμφωνα με τον Christian Bräuer: «Είναι πολύ σημαντική η εκπαίδευση και συμφωνώ με τη Mira. Τα πάντα αλλάζουν γύρω μας. Ζούμε σε έναν ψηφιακό κόσμο και επικοινωνούμε μέσα από αυτόν. Αν αρέσει στον κόσμο μια ταινία, ποστάρει γι’ αυτή».
Η συζήτηση στη συνέχεια επικεντρώθηκε στο success story των ομιλητών. Όπως ανέφερε ο Ηλίας Γεωργιόπουλος: «Κάναμε την εταιρεία διανομής μας το 2014, με την ιταλική ταινία Viva la libertà που ήταν μεγάλη επιτυχία στην Ελλάδα γιατί κυκλοφόρησε μετά τις εκλογές. Τα θερινά σινεμά είναι πολύ δημοφιλή στην Ελλάδα και αποτελούν παράδοση. Παλαιότερα πρόβαλλαν μόνο ταινίες που είχαν βγει τον χειμώνα αλλά τώρα προβάλλουν και νέες ταινίες. Ο κινηματογράφος Δαναός λειτουργεί στην ελληνική αγορά τα τελευταία 50 χρόνια με δύο κινηματογραφικές αίθουσες χωρητικότητας 530 και 100 ατόμων στο κέντρο της Αθήνας. Η Danaos films ειδικεύεται στη διανομή arthouse και ανεξάρτητων ταινιών από όλο τον κόσμο, αλλά με έμφαση στην ευρωπαϊκή παραγωγή. Ο κινηματογράφος Άνεσις είναι ένας υπαίθριος κινηματογράφος χωρητικότητας 200 ατόμων». Σχετικά με τις στρατηγικές που χρειάζονται για μια επιτυχημένη κυκλοφορία arthouse ταινίας ο ίδιος τόνισε: «Δημιουργήστε μια μοναδική στρατηγική μάρκετινγκ και διανομής για την ταινία σας, όπως μια στοχευμένη ημερομηνία κυκλοφορίας, προσδιορίστε και στοχεύστε το κοινό σας, ξοδέψτε με σύνεση και προσδιορίστε τους στόχους σας. Μια επιτυχημένη προβολή μας ήταν η ταινία Ο χειρότερος άνθρωπος στον κόσμο με 20.000 εισιτήρια. Βάλαμε γυναίκες influencers να ποστάρουν άρθρα με τίτλο όπως Το κορίτσι στην ταινία είναι εσύ. Κάναμε το μήνυμα άμεσο και προσωπικό. Άλλη μία επιτυχημένη προβολή ήταν το ντοκιμαντέρ για τον Ρόνι Τζέιμς Ντίο, τον άνθρωπο που αντικατέστησε τον Όζι Όζμπορν στους Black Sabbath. Ήταν μόνο μια προβολή για μία νύχτα. Κάναμε μια συνεργασία με το πιο δημοφιλές περιοδικό χέβι μέταλ στην Ελλάδα, το Metal Hammer, για την προώθηση της ταινίας. Η αίθουσα γέμισε, δώσαμε πολλές μπύρες και ήταν σαν μια ροκ συναυλία. Αλλά και η ελληνική ταινία Πρόστιμο είχε μεγάλη επιτυχία, καθώς προβλήθηκε μόλις άνοιξαν ξανά τα σινεμά».
«Εμείς δώσαμε κρασί και όχι μπίρες στην προβολή ενός ντοκιμαντέρ για τον Νταλί, που είχε μεγάλη προσέλευση» συμπλήρωσε η Mira Staleva. «Πάντα οι κλασικές ταινίες έχουν επιτυχία στο νεανικό κοινό και όταν μιλάω για κλασικές εννοώ από τα 90s και μετά. Έχουμε δυνατές κυκλοφορίες κατά καιρούς, αλλά όχι για arthouse ταινίες, και εδώ χρειάζονται οι συνεργασίες μεταξύ των ιδιοκτητών σινεμά και των διανομέων», ανέφερε ο Christian Bräuer. Η Ιφιγένεια Βλαχογιάννη καθιέρωσε την Τετάρτη ως τη μέρα με μειωμένο και προσφορά κρασιού. «Την πρώτη βραδιά είχαμε 10 άτομα, την επόμενη λίγα παραπάνω και μέχρι το τέλος του μήνα η αίθουσα ήταν ασφυκτικά γεμάτη όπου το κοινό έπινε το κρασί του και συζητούσε για θέματα που δεν είναι εύκολο να βγουν στην επιφάνεια, ιδίως σε μια επαρχιακή πόλη».
