Στο πλαίσιο του αφιερώματος που πραγματοποιεί το 64ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης στο Storytelling η σύμβουλος σεναρίου και story editor Ρουθ Άτκινσον παρέδωσε masterclass με τίτλο «Γράφοντας από μέσα προς τα έξω: Πώς να βρεις τη δική σου φωνή» την Τετάρτη 8 Νοεμβρίου, στην αίθουσα Παύλος Ζάννας, σε συνεργασία με το Discovery Days - Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου του Λος Άντζελες. Η Ρουθ Άτκινσον προσπάθησε να εξερευνήσει πώς βρίσκει κανείς τη δική του φωνή, ώστε να γράψει σενάρια με ξεχωριστή, συγκεκριμένη και μοναδική αφηγηματική υπογραφή.
Την εκδήλωση προλόγισε η Αγγελική Βέργου, επικεφαλής της Αγοράς του Φεστιβάλ: «Αυτό το masterclass είναι αφιερωμένο στους φοιτητές του τμήματος Κινηματογράφου ΑΠΘ. Είναι μεγάλη μας τιμή να οργανώνουμε αυτό το masterclass σε συνεργασία με το Discovery Days - Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου του Λος Άντζελες. Μαζί μας σήμερα είναι η Ρουθ Άτκινσον, σύμβουλος σεναρίου και story editor».
Η Ρουθ Άτκινσον καλωσόρισε το κοινό και δήλωσε ενθουσιασμένη για την πρώτη της επίσκεψη στην Ελλάδα: «Ζω στο Λος Άντζελες, αλλά είμαι από τον Καναδά. Προσφάτως έγινα μέλος σε ένα γκρουπ στο Facebook με άτομα που μεγάλωσαν στην ίδια γειτονιά με εμένα στο Τορόντο και κάποιος πόσταρε μια ερώτηση: “Τι θέλατε να κάνετε όταν ήσασταν στο Λύκειο και τι κάνετε τώρα στις ζωές σας;”. Κι αυτή η ερώτηση έχει ενδιαφέρον. Στο λύκειο ήθελα να γίνω καλλιτέχνης, συγγραφέας και ψυχολόγος. Ήμουν πάντα το κορίτσι που προσπαθούσε να λύσει τα προβλήματα των φίλων της. Τι κάνω τώρα; Όλα τα παραπάνω. Ως σύμβουλος σεναρίου, δουλεύω με τον σεναριογράφο. Με προσέλκυε ανέκαθεν η ιδέα της θεραπείας και με ενθουσιάζουν οι άνθρωποι. Με ενθουσιάζει η ανθρώπινη συμπεριφορά. Δεν πήγα ποτέ σε σχολή κινηματογράφου. Έγραφα, δούλευα με σκηνοθέτες και διάβαζα σενάρια. Ένιωθα μια μαγνητική έλξη προς το γράψιμο και την επαφή με τους σεναριογράφους. Αγαπώ να μιλώ στους σεναριογράφους και να εξερευνώ τον κόσμο των χαρακτήρων τους», δήλωσε σχετικά.
«Στην καριέρα μου έχω διαβάσει περισσότερα από 3000 σενάρια. Αυτό που μετρά πάνω απ’ όλα για μένα είναι η συναισθηματική μου αντίδραση στο σενάριο που μόλις διάβασα. Πώς με έκανε να αισθανθώ; Νιώθω φόβο; Ταυτίζομαι; Είμαι γεμάτη αγωνία; Διαβάζοντας ένα σενάριο συναντώ τον συγγραφέα. Όλες οι εμπειρίες της ζωής μας, ό,τι έχουμε κάνει, φωλιάζει στο υποσυνείδητο. Όταν διαβάζω το σενάριο, γνωρίζω τον σεναριογράφο. Κάθε λέξη έχει επιλεγεί και τοποθετηθεί προσεκτικά. Όλο το ταξίδι αυτό ήταν συνειδητό και ο σεναριογράφος δεν το αντιλαμβάνεται καν: διάλεξε να φωτίσει συγκεκριμένες πτυχές και να αφήσει άλλες στο σκοτάδι. Οι επιλογές αυτές μου λένε πολλά για τον ίδιο, εμφανίζονται στον κόσμο του για κάποιον λόγο. Πιστεύω πως αυτή η ιδέα έχει πολύ ενδιαφέρον. Τα βιώματά μας υπάρχουν βαθιά μας και εμφανίζονται στους συγγραφικούς μας κόσμους με απόλυτη ειλικρίνεια. Είναι σαν να είμαστε γυμνοί. Αυτή η φαρέτρα από την οποία αντλούμε τις ιστορίες μας είναι η εσωτερική μας φωνή. Οι περισσότεροι δημιουργοί έχουν μια μικρή φαρέτρα ιδεών, οι οποίες έχουν φοβερό αντίκτυπο μέσα τους. Είναι πολύ βοηθητικό να γνωρίζετε την προσωπική σας φαρέτρα», συμπλήρωσε.
«Οι περισσότερες ιστορίες έχουν ήδη ειπωθεί», συνέχισε. «Αυτό που κάνει την ιστορία σας μοναδική είναι κατά κύριο λόγο η εκτέλεση, δηλαδή το πώς θα επιλέξετε να πείτε την ιστορία σας. Η φωνή σας είναι η καταγωγή και η ταυτότητά σας. Κάποιες φορές δεν μπορούμε να αναγνωρίσουμε τη φωνή μας. Αλλά η ιδέα της φωνής μας είναι τόσο σημαντική, ακριβώς γιατί μας κάνει μοναδικούς», σημείωσε. Αμέσως μετά, τόνισε τη σημασία των συνεργατών στον χώρο του κινηματογράφου: «Δεν μπορείτε να φτιάξετε μια ταινία μόνοι σας. Για να φτιάξετε λοιπόν την ταινία σας, χρειάζεται να αρθρώσετε ξεκάθαρα τη φωνή σας, να ξεκαθαρίσετε τις επιδιώξεις σας, να είστε ειλικρινείς αναφορικά με το όραμά σας. Μόνο έτσι θα προσελκύσετε τους σωστούς συνεργάτες».
«Γνωρίζοντας την εσωτερική φωνή σας, καταλαβαίνετε πού πρέπει επικεντρώσετε την ενέργειά σας. Κάποτε, δουλεύοντας με έναν σεναριογράφο ο οποίος δυσκολευόταν να τελειώσει ένα γραπτό, του πρότεινα να γράψει ορισμένες ιδέες σε τίτλους. Σε δεύτερο χρόνο, κατάλαβα πως όλες του οι ιδέες περιείχαν τις έννοιες της λύτρωσης και της δεύτερης ευκαιρίας, οι οποίες φυσικά προέρχονταν από την προσωπική του ζωή και τη σχέση του με τον πατέρα του. Αφότου το συζητήσαμε, έκανε σημαντική πρόοδο και προχώρησε με το γράψιμό του. Η φωνή του τον καλούσε να γράψει ιστορίες για εξιλέωση. Όταν την άκουσε, κατάφερε να προχωρήσει», δήλωσε. «Εμένα με ελκύουν οι ιστορίες άλυτου πένθους και οι ιστορίες για δυσλειτουργικές οικογένειες, γιατί έχασα τον πατέρα μου στα 16 μου. Διάβασα πολύ υλικό και παρατήρησα την ψυχολογική μου αντίδραση. Αυτό με βοήθησε να διοχετεύσω τη δημιουργικότητά μου σε συγκεκριμένη κατεύθυνση. Η φωνή σας δεν είναι περιοριστική, αλλά δυναμική. Αλλάζει με τα βιώματά σας, εξελίσσεται δεν είναι άκαμπτη. Ο Σπίλμπεργκ έχει κάνει την ίδια ταινία χίλιες φορές και δεν υπάρχει κανένα θέμα ή πρόβλημα με αυτό. Βρείτε τη δική σας φαρέτρα και αφήστε την να σας δώσει ιστορίες», προσέθεσε.
Στο σημείο αυτό, έδωσε ορισμένες πρακτικές συμβουλές για να μπορέσουν οι ενδιαφερόμενοι να αναγνωρίσουν την εσωτερική τους φωνή. Τους προέτρεψε να γράψουν 5-7 αγαπημένες τους ταινίες και να προσπαθήσουν να βρουν τον κοινό παρονομαστή, τα κοινά στοιχεία ανάμεσά τους. Συμβούλεψε επίσης τους επίδοξους σεναριογράφους να μην αυτολογοκρίνονται ποτέ και να μην κρίνουν το ίδιο τους το γούστο: «Δείτε τι σας απασχολεί και τι σας ελκύει. Οι σεναριογράφοι είναι παρατηρητικοί άνθρωποι. Στρέψτε τον φακό προς τα μέσα, κάντε αυτό που ονομάζω ριζική παρατήρηση του εαυτού σας».
«Παρατηρήστε το φινάλε των ταινιών που σας συγκινούν ή τις σκηνές από ταινίες που είχαν μεγάλο αντίκτυπο μέσα σας. Να είστε ειλικρινείς: σκεφτείτε ταινίες που θέλετε να δείτε από προσωπική βούληση και όχι αυτές στις οποίες σας προσκαλούν οι φίλοι σας. Παρατηρήστε πού πηγαίνετε όταν έχετε ρεπό, Δείτε τις φωτογραφίες στο κινητό σας. Σκεφτείτε ένα μέρος, πραγματικό ή επινοημένο, που είχε επιρροή στη ζωή σας. Σκεφτείτε τις σχέσεις σας, ποια είναι η φύση τους, αν υπάρχει κάποιο μοτίβο και αν επαναλαμβάνεται. Σκεφτείτε μια δύσκολη απόφαση που κληθήκατε να πάρετε πρόσφατα (συχνά, οι στιγμές αυτές εμφανίζονται στο σενάριο ως σύγκρουση). Ποιες είναι οι συζητήσεις και οι διαφωνίες με τους φίλους σας; Δώστε προσοχή. Το να γράφετε καλά σημαίνει να εξερευνείτε ακούραστα τον εσωτερικό σας κόσμο. Να γνωρίζετε τις πεποιθήσεις σας και τις πληγές σας. Δοκιμάστε να φτιάξετε ένα αφηγηματικό χρονοδιάγραμμα της ζωής σας. Χωρίστε το σε πενταετή τμήματα και σκεφτείτε ποιες εικόνες σας έρχονται στο μυαλό από τα τελευταία πέντε χρόνια της ζωής σας. Αυτές είναι οι πιο καθοριστικές στιγμές της πρόσφατης ζωής σας», δήλωσε.
Συνέχισε αναφέροντας έναν σημαντικό παράγοντα: «Παρατηρήστε πώς αλλάζει ο χαρακτήρας σας μέχρι το τέλος της ταινίας. Αυτός είναι ο πολικός σας αστέρας, το σημείο καμπής σας, η αλλαγή που θέλετε να δείτε στον κόσμο. Το να παρατηρείτε προσεκτικά όλα αυτά τα μοτίβα θα σας βοηθήσει να ανακαλύψετε την εσωτερική σας φωνή. Αυτό θα ισχυροποιήσει τις ιστορίες σας. Χρειαζόμαστε τις ιστορίες σας. Θέλω να σας ενθαρρύνω να φροντίσετε τη σπίθα που καίει μέσα σας. Είστε σε αυτό το δωμάτιο για κάποιο λόγο. Οι ιστορίες είναι ο τρόπος να ενωθούμε και να καταλάβουμε ο ένας τον άλλον. Μη ντρέπεστε για τις ιστορίες σας. Χρειαζόμαστε όλο το φάσμα της ανθρώπινης εμπειρίας, χρειαζόμαστε την Barbie και το ρομάντζο. Σας συγχαίρω που έχετε το θάρρος να αναζητήσετε την εσωτερική σας φωνή και να εκφραστείτε», ολοκλήρωσε.
