ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ ΜΑΝΟ ΖΑΧΑΡΙΑ
Τιμητική εκδήλωση για τον σκηνοθέτη Μάνο Ζαχαρία πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Πέμπτης 25 Νοεμβρίου 2004, στην αίθουσα ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ, στο Ολύμπιον, στο πλαίσιο του 45ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για έναν από τους σημαντικότερους Έλληνες δημιουργούς, έναν σκηνοθέτη παθιασμένο με την Ελλάδα, όπως τον έχουν χαρακτηρίσει, του οποίου, όμως, το έργο δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό στο ευρύ κοινό, καθώς πέρασε πολλά χρόνια της ζωής του στην Σοβιετική Ένωση.
Ο Μάνος Ζαχαρίας, σε κατάμεστη αίθουσα, με το κοινό όρθιο να τον χειροκροτεί, τιμήθηκε για το σύνολο του έργου του με τον Χρυσό Αλέξανδρο, από τον πρόεδρο του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Θόδωρο Αγγελόπουλο. Ο διευθυντής του Φεστιβάλ, Μιχάλης Δημόπουλος, μιλώντας για τον Μάνο Ζαχαρία, τόνισε ότι είναι ο άνθρωπος που έθεσε το θεσμικό πλαίσιο για την ανάπτυξη του ελληνικού κινηματογράφου. Αυτός ο θεσμικός του ρόλος ίσως μάλιστα να είναι η αιτία που κράτησε στη σιωπή το έργο του. «Είναι ο Έλληνας κινηματογραφιστής της διασποράς. Δούλεψε πολύ στην ξενιτιά, αλλά πάντα στις ταινίες του κεντρικό θέμα ήταν η Ελλάδα. Με την τιμητική αυτή εκδήλωση, το Φεστιβάλ κάνει ένα πρώτο βήμα για να σπάσουν η σιωπή και η άγνοια που καλύπτουν το έργο του Μάνου Ζαχαρία», δήλωσε ο κ. Δημόπουλος.
Στη συνέχεια, το λόγο πήρε ο Φώτος Λαμπρινός, ο οποίος τόνισε ότι γνωρίζει τον Μάνο Ζαχαρία 40 χρόνια και πρόσθεσε ότι η βράβευσή του από το Φεστιβάλ και στην αίθουσα ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ αποτελεί περίεργη συγκυρία. Όπως εξήγησε, «τόσο ο Παύλος Ζάννας, όσο και ο Μάνος Ζαχαρίας ήταν οι δύο άνθρωποι που άλλαξαν ριζικά το τοπίο στον ελληνικό κινηματογράφο». Ο κ. Λαμπρινός είπε ακόμη ότι πάνω από την Θεσσαλονίκη πλανάται ένα «φάντασμα» ή καλύτερα ένα σύνθημα, ότι «ουδείς αναντικατάσταστος».
Ωστόσο, αυτό είναι μία πρόφαση κάποιων μετριοτήτων και ατάλαντων, που αναρριχώνται σε διάφορες θέσεις με «δεκανίκια». «Ο Παύλος Ζάννας ήταν αναντικατάστατος, ο Μισέλ Δημόπουλος είναι αναντικατάστατος και ο Μάνος Ζαχαρίας, σε όλα τα πόστα όπου υπηρέτησε, ήταν αναντικατάστατος. Και θα παραμείνει αναντικατάστατος κυρίως στην καρδιά μας», τόνισε ο κ. Λαμπρινός.
Ο γνωστός κριτικός κινηματογράφου, Γιάννης Μπακογιαννόπουλος δήλωσε ότι το Φεστιβάλ, με την τιμητική αυτή εκδήλωση, καταθέτει ένα μικρό κομμάτι ενός μεγάλου χρέους. Ενός χρέους που δεν είναι μόνο του Φεστιβάλ, αλλά και του ελληνικού κινηματογράφου γενικότερα. Κάνοντας μια σύντομη αναφορά στο έργο του Μάνου Ζαχαρία, τον χαρακτήρισε γνήσιο Έλληνα, αλλά και αληθινό πολίτη του κόσμου. «Οι σκηνοθέτες τιμούν τον Μάνο Ζαχαρία γιατί δουλεύουν μέσα και χάρη στο πλαίσιο που έφτιαξε ο Μάνος, οι κριτικοί του κινηματογράφου γιατί αντιμετωπίζουν έναν δημιουργό με στόχο και ποιότητα και οι θεατές, γιατί ο Μάνος δεν τους ξεγέλασε ποτέ. Δεν τους πρόσφερε φούμαρα, αλλά καλλιτεχνήματα. Δεν προσέφερε εφησυχασμό και τεμπελιά, αλλά έργα που κεντρίζουν τη σκέψη και τη συνείδηση», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μπακογιαννόπουλος.
Παράλληλα, επεσήμανε ότι κινηματογράφος χωρίς ιδεολογία δεν γίνεται και ο Μάνος Ζαχαρίας ήταν ιδεολόγος. «Όμως η ιδεολογία είναι αληθινά ενεργή όταν συνταιριάζει την προσωπική ηθική και την αντικειμενική δράση. Ο Μάνος έχει ηθική και πράξη», δήλωσε ο κ. Μπακογιαννόπουλος. Από την πλευρά του, ο σκηνοθέτης Μάνος Ζαχαρίας, ιδιαίτερα συγκινημένος, ευχαρίστησε το Φεστιβάλ για την τιμή που του έκανε και πρόσθεσε ότι είναι μια αναγνώριση για ό,τι προσπάθησε να κάνει. «Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό - άτυχο. Τυχερό γιατί γεννήθηκα σε μια εποχή όπου διαδραματίστηκαν συγκλονιστικά γεγονότα, τα οποία μου έδωσαν τροφή για όλη μου τη ζωή. Από την άλλη, είμαι άτυχος, γιατί τα καλύτερα δημιουργικά μου χρόνια βρέθηκα μακριά από τον τόπο όπου γεννήθηκα και που αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για μένα. Μου έλειψε πολύ», δήλωσε ο Μάνος Ζαχαρίας.
Παράλληλα, είπε ότι οι σκηνοθέτες είναι φθαρτά πρόσωπα, που φθείρονται μαζί με τις ταινίες τους και πρόσθεσε ότι «δίνουμε έναν αγώνα με το χρόνο. Παρακολουθούμε τη ροή των ανθρώπινων συναισθημάτων σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές. Εγώ προσπάθησα να ξεπεράσω το χρόνο, πράγμα δύσκολο. Δεν ξέρω εάν τελικά τα κατάφερα…». Μετά τις σύντομες ομιλίες, έγινε η προβολή της ταινίας του Μάνου Ζαχαρία «Ένας από το Εκτελεστικό»(1968).
