ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΣΦΗΚΑ
Τιμητική εκδήλωση για τον σκηνοθέτη Κώστα Σφήκα πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή το βράδυ, 26 Νοεμβρίου 2004, στην αίθουσα «Παύλος Ζάννας», στο Ολύμπιον, στο πλαίσιο του 45ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Για πρώτη φορά το Φεστιβάλ παρουσιάζει στην Ελλάδα μια πλήρη αναδρομή με 15 ταινίες στο έργο της σημαντικότερης εναλλακτικής φωνής στον ελληνικό κινηματογράφο, του γνωστού και ως «μοναχικού» σκηνοθέτη. Ταγμένος στον πειραματικό κινηματογράφο, ο Κώστας Σφήκας έχει γυρίσει εννέα ντοκιμαντέρ και ταινίες μυθοπλασίας, ενώ έχει γυρίσει αρκετά ντοκιμαντέρ για την ελληνική τηλεόραση.
Ο Κώστας Σφήκας, σε μια κατάμεστη αίθουσα, καταχειροκροτήθηκε από το κοινό και τιμήθηκε για το σύνολο του έργου του με τον Χρυσό Αλέξανδρο από τον πρόεδρο του δ.σ. του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Θόδωρο Αγγελόπουλο. Ο διευθυντής του Φεστιβάλ, Μιχάλης Δημόπουλος, μιλώντας για τον Κώστα Σφήκα, τόνισε ότι πριν από πολλά χρόνια, όταν ο νέος ελληνικός κινηματογράφος επιχειρούσε να βαδίσει σε δύσκολους δρόμους, ο Κώστας Σφήκας ήταν πρωτοπόρος. Ο δικός του δρόμος βρισκόταν σε απόκλιση από τις τρέχουσες κινηματογραφικές φόρμες. Ήταν ακραίος, ριζοσπαστικός, τολμηρός. «Το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης επανέρχεται φέτος στο έργο του Κώστα Σφήκα. Αυτές τις ημέρες οργανώσαμε μια ρετροσπεκτίβα των ταινιών του. Κι απόψε τον τιμάμε με τον Χρυσό Αλέξανδρο γιατί επιμένουμε να υπενθυμίζουμε τον κρίσιμο και γόνιμο ρόλο των πιονιέρων του ελληνικού κινηματογράφου, που παρά τις αντιξοότητες και τις δυσκολίες, κατάφεραν να αναπτύξουν ένα σημαντικό έργο», δήλωσε ο κ. Δημόπουλος.
Στη συνέχεια, το λόγο πήρε ο Σάββας Μιχαήλ, ο οποίος χαρακτήρισε το Κώστα Σφήκα μοναδική και μοναχική περίπτωση. «Δεν μπορεί να έχει μιμητές. Κι όποιος προσπαθήσει να τον μιμηθεί, θα την πατήσει. Είναι σαν σεισμογράφος που καταγράφει δονήσεις, οι οποίες δεν είναι ορατές, αλλά ο ίδιος τις κάνει ορατές. Ο κινηματογράφος του Κώστα Σφήκα έχει στόχο να μας βγάλει από τη νάρκη του θεατή και να υπονομεύσει την παθητική στάση του καθενός», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μιχαήλ.
Από την πλευρά του, ο Γιάννης Βασιλειάδης παρουσίασε ένα εμπεριστατωμένο πορτρέτο του Κώστα Σφήκα, τον οποίο χαρακτήρισε μοναδικό, ευγενικό στην ψυχή, σεμνό, ακέραιο και αυθόρμητο. Παράλληλα, τόνισε ότι «η στάση του στο χώρο του κινηματογράφου είναι ηρωική. Ο λόγος του είναι ποιητικός και ο κινηματογράφος που υποστηρίζει αλληγορικός. Ο Κώστας Σφήκας αποτελεί σημείο αναφοράς στον ελληνικό κινηματογράφο. Οι ταινίες του ταξιδεύουν στο χρόνο και κάποια στιγμή θα αναδειχθούν στο φως και θα καταξιωθούν».
Φανερά συγκινημένος, ο σκηνοθέτης Κώστας Σφήκας κοίταζε για λίγα λεπτά το κοινό που όρθιο τον χειροκροτούσε, πριν μπορέσει να μιλήσει. «Τη σιωπή έμαθα να τη χρησιμοποιώ όταν όλα γύρω μου είναι δέος. Αυτή τη στιγμή, υπάρχει δέος για μένα, αλλά πρέπει να μιλήσω. Γιατί είναι απέραντη η ευγνωμοσύνη που νιώθω για τον κόσμο που με τιμά», ήταν τα πρώτα του λόγια. Όπως τόνισε ο Κώστας Σφήκας, ο καθένας προσφέρει ό,τι μπορεί σ’ αυτόν τον κόσμο. Όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όλα αυτά που ζούμε, φτιάχνουμε, φοράμε, έγιναν από ανθρώπους του μόχθου. Επίσης, εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του για την Θεσσαλονίκη και την Ελλάδα, αλλά και για ανθρώπους, όπως ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, που τόλμησαν να βγάλουν στο φως και να προβάλουν αυτά τα έργα και μέσω του Φεστιβάλ. Ακόμη, ο Κώστας Σφήκας ευχαρίστησε τη σύντροφο της ζωής του και έκλεισε τη σύντομη ομιλία του λέγοντας ότι «όλα αυτά ξεκίνησαν από το χούι ενός υπαλληλάκου, του πατέρα μου». Μετά το πέρας των ομιλιών, έγινε η προβολή της ταινίας του Κώστα Σφήκα «Μητροπόλεις»(1975).
