Ο κλέψας του κλέψαντος / I soliti ignoti

Ιταλία, 1958

Ώρα προβολής: 18.15

Σκηνοθεσία: Μάριο Μονιτσέλι. Σενάριο: Σούζο Τσέκι ντ’ Αμίκο, ¶τζε (Ατζενόρε Ινκρότσι), Μάριο Μονιτσέλι, Φούριο Σκαρπέλι. Ηθοποιοί: Βιτόριο Γκάσμαν, Ρενάτο Σαλβατόρι, Κλαούντια Καρντινάλε, Μαρτσέλο Μαστρογιάνι. Παραγωγή: Φράνκο Κριστάλντι για την Lux Vides. Ασπρόμαυρη, 111΄.
 

Για 150.000 λιρέτες ο πυγμάχος Πέπε αυτοκαταγγέλλεται ότι δήθεν έκανε μια ληστεία, που στην πραγματικότητα έχει διαπράξει ο Kόζιμο. Η απάτη όμως αποκαλύπτεται για να καταλήξουν και οι δύο στη φυλακή. O Πέπε καταφέρνει να αποσπάσει από τον Kόζιμο τα σχέδια μιας ληστείας που ετοιμαζόταν να κάνει σε ένα ενεχυροδανειστήριο αλλά δεν πρόλαβε και, όταν βγαίνει, αποφασίζει να κάνει ο ίδιος τη ληστεία. Στήνει, λοιπόν, μια «συμμορία» από τέσσερις φτωχοδιάβολους και με τις συμβουλές του παλιού διαρρήκτη Ντάντε, ετοιμάζουν το χτύπημα: θα μπουν στο γειτονικό διαμέρισμα και με την τεχνική του ριφιφί, θα μπουν στο ενεχυροδανειστήριο και θα παραβιάσουν το χρηματοκιβώτιο. Ένα λάθος όμως που θα κάνουν θα τους «βγάλει» στην κουζίνα του διαμερίσματος, όπου αρχίζουν να μαγειρεύουν, αφού είναι μονίμως πεινασμένοι...

Γυρισμένη σε μια Ρώμη γκρίζα και ανώνυμη, μ’ ένα καλοκουρδισμένο σενάριο, εξαιρετική σκηνοθεσία και μια εκπληκτική ομάδα ηθοποιών, η ταινία είναι μια αξέχαστη ανθρωπολογική τοιχογραφία της καθημερινότητας, όπου το κωμικό στοιχείο στεφανώνεται συχνά και από μια μελαγχολική αύρα.

«Όταν είπα ότι ήθελα να κάνω την ταινία με πρωταγωνιστή τον Γκάσμαν, όλοι νόμισαν ότι αστειευόμουν. Κανείς δεν ήθελε τον Γκάσμαν [...] επειδή είχε ερμηνεύσει μέχρι τότε το ρόλο του κακού και την περίοδο που είχε μείνει στην Αμερική είχε λιγάκι ξεφτιλιστεί [...] Αντιτάχτηκα, επέμεινα και στο τέλος ο Κριστάλντι (παραγωγός) υιοθέτησε την άποψή μου και είπε: ‘‘Εντάξει, θα την κάνουμε μ’αυτόν αρκεί να τον κρύψουμε πίσω από γνωστούς ηθοποιούς’’».

Μάριο Μονιτσέλι

Scripta Manent

«Σκηνοθέτης απρόβλεπτος, καθόλου αλλοτριωμένος από υποχωρήσεις και συμβιβασμούς, ο Μάριο Μονιτσέλι […] με το ‘’Ο κλέψας του κλεψαντος’’ [...] μας χάρισε μια εξαιρετικά διασκεδαστική και ειλικρινή ταινία, που συνάμα αποτελεί και μία από τις αξιολογότερες ιταλικές παραγωγές των τελευταίων χρόνων. Δεν αναφερόμαστε μόνο στο σενάριο, ασυνήθιστα ευφρόσυνο και πλούσιο σε επιτυχημένες ατάκες [...] Αναφερόμαστε επίσης και στην τεχνική δεξιοτεχνία, στην ικανότητα της αφήγησης και στην καθοδήγηση των ηθοποιών· ο Μονιτσέλι καταφέρνει μεταξύ άλλων να μας παρουσιάσει έναν Βιτόριο Γκάσμαν πρωτόφαντο, διασκεδαστικό και αστείο».

Βιτόριο Σπινατσόλα, Περιοδικό «Cinema Nuovo»

τεύχος 136 (Νοέμβριος-Δεκέμβριος 1958)

«Μια λαμπρή στιγμή της ταινίας, από τις πιο ισορροπημένες του ιταλικού κινηματογράφου, είναι η ερμηνεία του Βιτόριο Γκάσμαν, ο οποίος για πρώτη φορά προσεγγίζει έναν κωμικό ρόλο έπειτα από αλλεπάλληλες εμφανίσεις του στη δεκαετία του ’50 σε ρόλους ‘’κακού’’ [...]».

Στέφανο Ντέλα Κάζα στο βιβλίο του «Mario Monicelli»  (εκδ. La Nuova Italia, 1986, μτφρ. Ιζαμπέλ Ταρουφί – Ζωή Σιάπαντα)

Mondovino

ΗΠΑ, Γαλλία 2004

Ώρες προβολής: 20.15, 23.00 

Σκηνοθεσία: Τζόναθαν Νόσιτερ, Σενάριο: Τζόναθαν Νόσιτερ, Φωτογραφία: Τζόναθαν Νόσιτερ, Μόνταζ: Τζόναθαν Νόσιτερ, Τζόναθαν Νόσιτερ: Νοστραντίν Μπενγκουέζου, Ηθοποιοί: Μισέλ Ρόλλαντ, Ρόμπερτ Πάρκερ, Ουμπέρτ ντε Μοντίγ, ¶ιμε Γκιμπέρτ, Νεάλ Ρόζενταλ, Παραγωγός: Τζόναθαν Νόσιτερ, Εμανουέλ Γκιρό 

Διατρέχοντας τρεις ηπείρους, το ντοκιμαντέρ αυτό συνυφαίνει τις οικογενειακές ιστορίες δισεκατομμυριούχων επενδυτών της κοιλάδας Νάπα στην Καλιφόρνιας, με την αντιζηλία δύο αριστοκρατικών δυναστειών της Φλωρεντίας, με τις προσπάθειες τριών γενεών μιας οικογένειας στη Βουργουνδία να περισώσουν τα λίγα στρέμματα γης που τους ανήκουν. Το κρασί είναι σύμβολο του δυτικού πολιτισμού εδώ και χιλιάδες χρόνια. Ποτέ πριν δεν ήταν τόσο απεγνωσμένος ο αγώνας για την ψυχή του. Ποτέ πριν δεν διακυβεύονταν τόσα μεγάλα ποσά.

Ωστόσο, τα στρατόπεδα δεν είναι αυτά που φαντάζεται κανείς: τοπικοί παραγωγοί εναντίον πολυεθνικών, ή απλοί χωρικοί εναντίον ισχυρών επιχειρηματιών. Στον κόσμο του κρασιού, δεν ευθύνονται ποτέ οι συνήθεις ύποπτοι.

Η ταινία εισάγει τον θεατή στον θαυμαστό κόσμο του κρασιού, τον οποίο φωτογραφίζει από πολλές σκοπιές: Διάσημοι οινοπαραγωγοί, απλοί καλλιεργητές, οινολόγοι, εκπρόσωποι πολυεθνικών οίνου παρελαύνουν μέσα από τις εικόνες Τζόναθαν Νόσιτερ, καταθέτοντας τις διαφορετικές οπτικές από τις οποίες θεώνται την καλλιέργεια, τη γεύση και την τελετουργία που συνοδεύει το κρασί. Με την εξέλιξη του φιλμ ξεδιπλώνονται κυρίως οι πολιτικές που αφορούν στην εκμετάλλευση του κρασιού και οι σκοπιμότητες που εξυπηρετούνται με την παραγωγή του.

Για μένα το κρασί ήταν πάντοτε συνδεδεμένο με τη φιλία και την απόλαυση. ¶ρχισε να με ενδιαφέρει από τότε που εργαζόμουν σαν σερβιτόρος στο Παρίσι στα 15 μου χρόνια. Αργότερα, όταν αποφοίτησα άρχισα να εργάζομαι σε διάφορα εστιατόρια καταρτίζοντας τους καταλόγους των κρασιών τους. Εξ΄ αιτίας του επαγγέλματος του πατέρα μου –ήταν ανταποκριτής Washington Post- έχω ταξιδέψει πολύ και έχω γνωρίσει πολλούς ανθρώπους που σχετίζονται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο με το κρασί. Αυτό που κατάλαβα είναι ότι το κρασί αντανακλά τον κόσμο και ο λόγος είναι απλός: έχει μία απροσδιόριστη πολυπλοκότητα όπως οι άνθρωποι. Το να κοιτάξεις στον κόσμο του κρασιού είναι σαν να εξετάζεις τα αισθήματα μας για το παρελθόν και το μέλλον.      

Τζόναθαν Νόσιτερ