8ο Πανόραμα Ομοφυλοφιλικών Ταινιών

My summer of love / Τα καλοκαίρι του έρωτα μου (2005)

Σκηνοθεσία: Pawel Pawlikowski. Hθοποιοί: Nathalie Press, Emily Blunt, Paddy Considine

Η Μόνα είναι ένα αφελές αγοροκόριτσο της εργατικής τάξης που ζει στην εξοχή του Γιορκσάιρ μαζί με τον αδελφό της Φιλ, έναν πρώην κατάδικο που σήμερα έχει βρει τη σωτηρία της ψυχής του στον Χριστό και την εκκλησία. Από την άλλη, η Τασμίν είναι μια πλούσια, κακομαθημένη και αρκούντως εξωτική έφηβη που περνάει το καλοκαίρι της παίζοντας τσέλο και εντρυφώντας στην σκέψη του Νίτσε. Οι δυο τους θα συναντηθούν τυχαία, δημιουργώντας μια δυνατή φιλία και αργότερα μια παθιασμένη ρομαντική σχέση με απρόσμενες συνέπειες.

Παλιός γνώριμος του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (το φιλμ του Τελευταίο Καταφύγιο κέρδισε τον «Χρυσό Αλέξανδρο» στην 41η διοργάνωση ενώ υπήρξε και μέλος της κριτικής επιτροπής του 42ου Φεστιβάλ το 2001), ο Πολωνός Πάβελ Παβλικόφσκι, στην δεύτερη σκηνοθεσία  του, μεταμορφώνει ένα τυπικό δράμα ενηλικίωσης σε ένα συναρπαστικό συνδυασμό κινηματογραφικών ειδών και διαθέσεων, περνώντας από το ρομάντζο στην κωμωδία και το θρίλερ. Μια έξοχη εξερεύνηση χαρακτήρων στο βασίλειο της αποπλάνησης, της εμμονής, της εξαπάτησης, του διφορούμενου και των ψευδαισθήσεων που ξυπνά μνήμες από τα μυθιστορηματικού ύφους «Ουράνια Πλάσματα» του Πίτερ Τσάκσον αλλά και το νατουραλιστικό τρόπο γραφής του Μάικ Λι. Η ιμπρεσσιονιστική φωτογραφία του Ντέιβιντ Χάμιλτον, οι electro pop ήχοι της Goldfrapp αλλά κυρίως οι ερμηνείες – αποκάλυψη των δύο πρωτοεμφανιζόμενων πρωταγωνιστριών του, δίνουν στην ταινία εκείνη την ατμόσφαιρα και τη σαγήνη που την κάνουν να μοιάζει με ένα πυρετώδες όνειρο.  

Το σενάριο είναι εμπνευσμένο από το μυθιστόρημα της Helen Cross. Η ταινία κέρδισε το βραβείο «Alexander Korda» στα BAFTA 2005 ως το καλύτερο βρετανικό φιλμ καθώς και το βραβείο καλύτερου νέου βρετανικού φιλμ στο Φεστιβάλ του Εδιμβούργου (2004).

Mala Educación / Κακή Εκπαίδευση (2004)

Σκηνοθεσία: Pedro Almodóvar. Hθοποιοί: Gael Garcia Bernal, Fele Martinez, Daniel Gimenez Cacho, Lluis Homaz.

Στις αρχές του ’60, δύο αγόρια, ο Ιγνάθιο και ο Ενρίκε – ανακαλύπτουν τον έρωτα, το σινεμά και τον φόβο σε ένα καθολικό σχολείο. Ο πάτερ Μανόλο, διευθυντής του σχολείου και καθηγητής λογοτεχνίας, γίνεται μάρτυρας αυτών των ανακαλύψεων και συμμετέχει σ’ αυτές. Οι τρεις αυτοί χαρακτήρες θα ξανασυναντηθούν άλλες δυο φορές, στα τέλη του 1970 και στη δεκαετία του ’80, και οι συναντήσεις τους αυτές  θα αλλάξουν τη ζωή τους.

Η αυστηρή θρησκευτική εκπαίδευση της φρανκικής περιόδου, η σεξουαλική κακοποίηση και η ομοφυλοφιλία, ο καθολικισμός, η κινηματογραφική βιομηχανία, οι σινεφιλικές εμμονές, το κλασικό μελόδραμα, ο Χίτσκοκ και ο Ζαν Πολ Γκωτιέ μπλέκονται αριστοτεχνικά σε αυτό το νουάρ αφηγηματικό λαβύρινθο του Ισπανού σκηνοθέτη, που λειτουργεί σαν καθρέφτης της ζωής και της τέχνης του δημιουργού του. Για πολλούς πρόκειται για το πιο ώριμο, σύνθετο, σκοτεινό και πεσιμιστικό φιλμ του Αλμοδόβαρ.  

Ο Αλμοδόβαρ αρνήθηκε την αυτοβιογραφική φύση της ταινίας –αν και παραδέχθηκε πως κομμάτια αυτής ήταν και δικές του εμπειρίες– καθώς και την πρόθεση να ασκήσει κριτική απέναντι στην Καθολική Εκκλησία. Η ταινία άνοιξε το 57ο Φεστιβάλ των Κανών το 2004, μια τιμή που έγινε για πρώτη φορά σε ισπανικό φιλμ.

Mysterious Skin / Ανοιχτή Πληγή (2004)

Σκηνοθεσία: Gregg Araki. Hθοποιοί: Brady Corbet, Joseph Gordon – Levitt, Elizabeth Sue, Michelle Trachtenberg.

Ένας εσωστρεφής 18χρονος που βασανίζεται από την εμμονή πως έχει πέσει θύμα απαγωγής από εξωγήινους κι ένας γκέι συνομήλικος του που δουλεύει ως αρσενική πόρνη διασταυρώνουν τους δρόμους τους στην αποπνικτική κωμόπολη του Κάνσας όπου μεγάλωσαν, και μαζί ανακαλύπτουν μια τρομακτική αλλά απελευθερωτική αλήθεια που στοίχειωσε την παιδική τους ηλικία δέκα χρόνια πριν.

Το άλλοτε «κακό παιδί» του ανεξάρτητου αμερικάνικου κινηματογράφου Γκρεγκ Αράκι (The Doom Generation) υπογράφει με αυτό το δράμα ένα εντυπωσιακά ώριμο καλλιτεχνικό επίτευγμα, εξερευνώντας μετωπικά και με ψυχραιμία ένα θέμα–ταμπού, αυτό της παιδοφιλίας και της παιδικής κακοποίησης. Η ταινία ξεχωρίζει για την ψυχολογική ακρίβεια των χαρακτήρων της και τις ευαίσθητες, βαθιές ερμηνείες των πρωταγωνιστών της –με αυτήν του Joseph Gordon-Levitt να κλέβει την παράσταση– και εκπλήσσει με τον ανθρωπισμό της, χωρίς να αποφεύγει τη ρεαλιστική και σχεδόν κλινική απεικόνιση της σεξουαλικής εμπειρίας.

Το σενάριο της ταινίας βασίζεται στο ομώνυμο και αναγνωρισμένο αυτοβιογραφικό βιβλίο του συγγραφέα Scott Heim. Ο Γκρεγκ Αράκι μόνταρε το φιλμ, το οποίο κέρδισε το βραβείο κοινού στο Bergen International Film Festival (2004) και το βραβείο «MovieZone» στο Φεστιβάλ του Ρότερνταμ (2005), στον υπολογιστή του.

Sommersturm / Kαλοκαιρινή μπόρα (2004)

Σκηνοθεσία: Marco Kreuzpaintner. Hθοποιοί: Robert Stadlober, Kostja Ullman, Alicja Bachleda–Curus, Jurgen Tonkel, Miriam Morgenstern.

Σε μια καλοκαιρινή κατασκήνωση κωπηλασίας στη γερμανική εξοχή, ο Τόμπι και ο ¶τσιμ, φίλοι αχώριστοι και ανίκητο δίδυμο στο κωπηλατικό πρωτάθλημα, προπονούνται για την επερχόμενη ρεγκάτα. Καθώς η ρομαντική σχέση του ¶τσιμ με την συναθλήτρια του Σάντρα γίνεται όλο και πιο στενή, ο Τόμπι αρχίζει να συνειδητοποιεί την πραγματική φύση των αισθημάτων του για τον κολλητό του, βιώνοντας την αναστάτωση, τη ζήλια και τον πόνο. Η άφιξη μιας ανοιχτά γκέι κωπηλατικής ομάδας από το Βερολίνο, με το όνομα «Queerstrokes», θα ανεβάσει τις εσωτερικές εντάσεις του Τόμπι ενώ το ξέσπασμα μιας ξαφνικής καταιγίδας θα απελευθερώσει κρυμμένες επιθυμίες, αλήθειες και φόβους. 

Σύγχρονο μελόδραμα για την πρώτη αγάπη, την αναζήτηση προσωπικής ευτυχίας αλλά και την συναισθηματική σύγχυση στο κατώφλι της ενηλικίωσης, η ταινία αποτελεί έναν ύμνο στην ανοχή της αλήθειας και της επιθυμίας του άλλου. Το ψυχολογικά διαπεραστικό σενάριο με αρκετές κωμικές πινελιές, οι ευαίσθητες φυσικές ερμηνείες των πρωταγωνιστών και η εξαιρετική αλληγορική συμβολική φωτογραφία του Daniel Gottschalk που κινηματογραφεί την αγάπη σαν θυελλώδες φυσικό φαινόμενο, συνεισφέρουν στην συγκίνηση και την οπτική γοητεία της ταινίας. 

Αυτή είναι η δεύτερη ταινία του Γερμανού σκηνοθέτη που έγινε γνωστός από το Ganz und gar (2003) και  βασίζεται εν μέρει σε αυτοβιογραφικά στοιχεία. Για πολλούς θεωρήθηκε η βαυαρική εκδοχή του βρετανικού A beautiful thing.

Walk on Water / Περπατώντας στο νερό (2004)

Σκηνοθεσία: Eytan Fox. Hθοποιοί: Lior Ashkenazi, Knut Berger, Caroline Peters, Gideon Shemer

Ένας μυστικός πράκτορας της Μοσάντ, ο Εγιάλ, αναλαμβάνει την αποστολή να εντοπίσει και να σκοτώσει τον ηλικιωμένο ¶λεξ Χίμελμαν, πρώην αξιωματικό των Ναζί. Υποδυόμενος τον ξεναγό για τουρίστες, γίνεται φίλος με τον γκέι εγγονό του στόχου του, τον ¶ξελ, που βρίσκεται στο Ισραήλ για να επισκεφτεί την αδελφή του Πία. Οι δύο άνδρες ξεκινούν ένα ταξίδι στην χώρα, στη διάρκεια του οποίου ο ειλικρινής ¶ξελ θα προκαλέσει τις άκαμπτες και αυστηρές αξίες του Έιαλ περί πατρίδας και σεξουαλικότητας.

Ισορροπώντας ανάμεσα στο πολιτικό θρίλερ και το ανθρώπινο δράμα, η ταινία είναι ένα σύνθετο, ανατρεπτικό και παράδοξο road movie, που διερευνά πολλά και διαφορετικά θέματα, όπως η κατανόηση του τραυματικού ιστορικού παρελθόντος και του ρόλου που παίζει ακόμα στις ζωές της ισραηλινής και γερμανικής νεολαίας, η ηθική διάσταση της εκδίκησης, η λυτρωτική δύναμη της συμπόνιας και ο σεβασμός της διαφορετικότητας του άλλου. Ο σκηνοθέτης χαρακτήρισε την ταινία μια «μελέτη πάνω στον ανδρισμό». 

Η ταινία κέρδισε τα βραβεία μουσικής και ήχου της Ακαδημίας Κινηματογράφου του Ισραήλ. Ήταν υποψήφια για Σεζάρ καλύτερης ξένης ταινίας το 2006. Γυρίστηκε στο Τελ Αβίβ και το Βερολίνο σε 30 μέρες ενώ χρειάστηκαν έξι περιπετειώδη χρόνια για να ολοκληρωθεί η παραγωγή. Στο διάστημα αυτό, ο σκηνοθέτης γύρισε το φιλμ Yossi and Jagger που κέρδισε τις εντυπώσεις στο «Πανόραμα» της Berlinale το 2003.

Latter Days / Έσχατες μέρες (2003)

Σκηνοθεσία: C. Jay Cox. Hθοποιοί: Wesley A. Ramsey, Steve Sandross, Jacqueline Bisset, Mary Kay Place, Joseph Gordon–Lewitt

Ο εικοσάχρονος Κρίστιαν είναι ένας πανέμορφος γκέι σερβιτόρος και party animal στο Δυτικό Χόλιγουντ. Ο 19χρονος ¶αρον είναι ένας καταπιεσμένος Μορμόνος ιεραπόστολος με πάθος για την θρησκεία και το σινεμά.  Η τυχαία συνάντηση τους θρυμματίζει την πραγματικότητα του καθενός και έλκει τους δύο νεαρούς σε ένα παθιασμένο ρομάντζο που θα αλλάξει για πάντα την μέχρι τώρα ζωή τους.

Ο σεναριογράφος της πετυχημένης ρομαντικής κομεντί Sweet Home Alabama με την Ρις Γουίδερσπουν, υπογράφει εδώ το σκηνοθετικό του ντεμπούτο με μια συγκινητική, αστεία και ειλικρινή ιστορία για τη μεταμορφωτική δύναμη της αγάπης και το οδυνηρό τίμημα του να είσαι ο εαυτός σου, εξασφαλίζοντας μάλιστα σε ρόλο έκπληξη (ως σοφή ιδιοκτήτρια εστιατορίου) την συμμετοχή της Ζακλίν Μπισέ. Η κριτική της ταινίας στην αφοριστική στάση της Εκκλησίας των Μορμόνων απέναντι στην ομοφυλοφιλία προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων και απειλές για μποϊκοτάζ της από τους εκπροσώπους του δόγματος, ενώ στην διάρκεια του Φεστιβάλ του Sundance, η μεγαλύτερη εταιρία κινηματογραφικών αιθουσών της Utah απαγόρευσε την προβολή του σε όλη την επικράτεια της πολιτείας.

Το σενάριο της ταινίας βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην προσωπική εμπειρία του σκηνοθέτη της, ως πρώην Μορμόνου πέμπτης γενιάς και ως σερβιτόρου στο Λος ¶ντζελες. Το Latter Days κέρδισε τα βραβεία κοινού στο L.A Outfest (2003), στο Philadelphia International Gay & Lesbian Film Festival (2003) και το Toronto Inside Out Lesbian and Gay Video Festival (2004).